Размовы старонніх пра галоўнае

Свет па-ранейшаму ў небяспецы.

Завяршаецца перадапошні месяц года. Яксьці дзіўна і нават смутна. Было многа надзей і наіўных чаканняў. А як жа — новая кадэнцыя непрадказальнага прэзідэнта Трампа, яго другі тэрмін. Новыя магчымасці, смелыя ідэі. Трэба толькі перацярпець сумныя студзеньскія дні, дачакацца яго ўступлення на пасаду. І вось тады!..

Дачакаліся. І не толькі ўступлення. І першыя сто дзён прэзідэнцкага тэрміну праскочылі імгненна. І аказалася, што ўсё намарна. Спадзяваліся дарэмна. Усё той жа год марных чаканняў. Толькі непапраўных аптымістаў гэта не расчаравала. Яны ўсё яшчэ нечага чакаюць. Асабліва заканчэння вайны. І вось тут і скептыкам, і аптымістам раптам пашанцавала.

Калі ўсе амаль ужо змірылася з жорсткай безнадзейнасцю, раптам з’явіўся, нібы ніадкуль, нейкі дзіўны план. Першым яго апублікавала выданне Axios. Ніхто гэты дакумент не абвяргаў. Але чамусьці ад яго ўсе адчайна адхрышчваліся. Нікому ён не падыходзіў. Тэкст касабокі, эклектычны. Але чамусьці менавіта гэты опус вырашылі прасоўваць. А для пачатку — дапрацаваць. Знайсці кампрамісны варыянт. І быццам сам Трамп прапанаваў прыняць яго без зацяжак — да Дня Падзякі. Чаму не раней і не пазней? Пра гэта і пра іншыя дзіўнасці наўрад ці хто разважаў. Час раптам набраў высокую каштоўнасць. Недзе побач ужо маячыў доўгачаканы мір. У восеньскім паветры ясна чутныя былі водгукі Мюнхена мінулага стагоддзя. Але апошні чацвер лістапада па волі Трампа дамінаваў над усім астатнім. А таму — уперад, да Дня Падзякі!

І вось ужо еўрапейскія лідары сабраліся ў Жэневе. Туды запрасілі прэзідэнта Украіны Уладзіміра Зяленскага. Прыехаў і дзяржсакратар ЗША Марка Рубіо, які толькі што пра эклектычны твор выказаўся каротка, але выразна: «Гэта не наш план». Дык чый жа ён?.. Аднак на розныя драбязы тут не разменьваліся. Часу дарма не гублялі. Адкуль бы ні паходзіла ідэя, ужо было не настолькі важна — працэс пайшоў, як казалі ў былыя часы.

Сабраныя ацанілі перадусім прывідную магчымасць хоць бы пачатку нейкага руху ў бок міру і паспрабавалі яе не ўпусціць. У выніку з’явіўся новы варыянт гэтага плана — ужо з 19 замест 28 пунктаў. Пра які той жа Рубіо казаў ужо не так катэгарычна, як напярэдадні. «Гэта жывы, дыхаючы дакумент. Штодня, з улікам прапаноў, што паступаюць, ён змяняецца». А вось і прэс-сакратарка Белага дома Кэролайн Левіт паведамляе журналістам радасную навіну: «Засталося ўсяго некалькі рознагалоссяў, над якімі нашы каманды працягваюць працаваць». Дык што ж, выхад з безнадзейнага тупіку агульнымі намаганнямі знойдзены?

І тут раптам і з аўтарствам зыходнага праекта штосьці праяснілася. Вядомае выданне The Wall Street Journal паведаміла, што першы варыянт гэтага тэксту належыць Джарэду Кушнеру і Стыву Уіткофу. Яны накідалі штосьці начарнак, калі вярталіся з Блізкага Усходу, натхнёныя толькі што падпісанай мірнай дамовай у Газе. І сапраўды, а чаму б не выкарыстаць натхняльны імпульс і не адкладаць у доўгую скрыню завяршэнне і гэтай надмерна зацягнутай вайны? Якія тут праблемы! Сказана — зроблена.

Заставалася толькі звязацца з тымі, хто ў поўнай меры валодаў крэмлёўскай праблематыкай. Кірыл Дзмітрыеў, той самы чыноўнік, які апошнім часам часта мільгае ў прыдворных зводках, амаль імгненна прадставіў тую самую нарыхтоўку, у якой былі скрупулёзна ўлічаныя ўсе «хотелкі» Пуціна адносна завяршэння вайны. Тут ужо не Дзень Падзякі, а выразна абазначыўся прыход Дзеда Мароза, якога нават і не чакалі. А далей — звычайная тэхналогія, апаратная.

У выніку атрымалася дамова стагоддзя. Украіне прапаноўвалася безагаворачна здаць Данбас, скараціць Узброеныя Сілы, адмовіцца ад уступлення ў НАТА, прапісаўшы гэта нават у Канстытуцыі. А яшчэ прадугледжвалася амністыя для ўсіх. Ніхто ні ў чым не вінаваты. І ўсе, хто чыніў жудасныя злачынствы ў Бучы і на іншых захопленых тэрыторыях, нічым не заплямленыя. І тыя, хто катаваў, расстрэльваў, рабаваў, гвалтаваў — ні ў чым і ніколі не будуць вінаваты. Трэба ж было да гэтага дадумацца. І стварыць такі вось «дакумент».

Так, вядома, усё гэта выклікала абурэнне, пратэсты. Еўрапейскія лідары выдатна разумеюць, што за гэтым стаіць. Але яны не адкінулі гэты больш чым дзіўны опус. Яны проста дапрацоўваюць той самы зыходны дакумент. Проста ў ім стала менш пунктаў. Толькі сутнасць нікуды не знікла. І ніякія добрыя намеры не стануць апраўданнем.

Свет па-ранейшаму ў небяспецы. Пуцінскія дроны спакойна пранікаюць у паветраную прастору Еўразвяза. Яны ўжо не толькі каля яго ўсходніх межаў. Яны над аэрапортам Эйндховен. Расійскія ваенныя караблі пачасцілі да берагоў Брытаніі. Эскадры там ніхто не чакае?

Ды і не патрэбны ў нашыя часы ніякі Мюнхен. Важна толькі не заўважыць, што з нейкім далёка не шараговым дакументам адбываецца нешта дзіўнае. Адна з магутных дзяржаў свету робіць выгляд, што не бачыць розніцы паміж бакамі ў зацягнутай вайне ў Еўропе. Няма значэння, хто агрэсар, а хто адбівае нашэсце азвярылай орды. Каб толькі ўсё ішло само па сабе. Шкада толькі, што не паспелі заключыць мір да Дня Падзякі.

А ў астатнім — поўны парадак.

Уладзімір Халіп, спецыяльна для сайта Charter97.org

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]