CNN: Паміж Іранам і Расеяй наспявае канфлікт

Масква падманула хаўрусніка.

Расея пабудавала найбуйнейшы ў краіне завод па вытворчасці іранскіх беспілотнікаў тыпу «Шахед». Цяпер Масква пакінула Тэгеран без кантролю над вытворчасцю, развіваючы ўласныя тэхналогіі беспілотнікаў.

Аб гэтым піша CNN. Гаворка ідзе аб заводзе «Алабуга», размешчаным у 600 мілях на ўсход ад Масквы ў Татарстане. Там вырабляюць усё большую колькасць іранскіх ударных дронаў «Шахед-136» (вядомых у Расеі як «Герань»), але чалавек, які стаіць за гэтым аб'ектам, мяркуе, што гэта можа быць адным з яго самых вялікіх дасягненняў.

«Гэта цалкам гатовы аб'ект», – адзначыў генеральны дырэктар Цімур Шагівалееў у дакументальным фільме аб найбуйнейшым у РФ заводзе па вытворчасці дронаў, тлумачачы, што большасць кампанентаў для дронаў зараз вырабляюцца на месцы. «Алюмініевыя пруткі паступаюць, з іх вырабляюцца рухавікі; мікраэлектроніка вырабляецца з электрычных чыпаў; фюзеляжы - з вугляроднага валакна і шкловалакна - гэта цалкам гатовы аб'ект».

Расейскі журналіст у гэтым жа фільме заўважыў, што гэта «нарэшце нешта, чаго няма ні ў каго больш». Аналітыкі мяркуюць, што амаль 90% вытворчасці «Шахед-136» цяпер адбываецца менавіта ў Расеі, што сведчыць аб глыбокай інтэграцыі іранскіх тэхналогій у расейскую вайскова-прамысловую сістэму.

Улічваючы гэта, спадарожнікавыя здымкі ад 12 ліпеня 2025 года паказваюць, што аб'ект у Алабузе працягвае пашырацца, з'яўляюцца новыя вытворчыя магутнасці, некалькі новых складоў, інтэрнаты для работнікаў, што дазволіць яму экспанентна павялічыць вытворчасць. Таксама там заўважылі тры пазіцыі супрацьпаветранай абароны для захавання аб'екта ад нападаў.

Аналітыкі, з якімі кантактаваў CNN, мяркуюць, што гэты рост дазволіць Расеі патэнцыйна экспартаваць абноўленую і правераную ў баях версію беспілотніка, які яна першапачаткова імпартавала з Ірана, магчыма, нават у сам Тэгеран.

Паміж Іранам і Расеяй наспявае канфлікт

У той жа час заходнія крыніцы паведамляюць аб разрыве ў супрацоўніцтве паміж Масквой і Тэгеранам. Іранскае кіраўніцтва незадаволенае тым, што Расея не выконвае ўсе свае абавязальніцтвы і абмяжоўвае падтрымку не толькі БПЛА, але і ракетамі і іншымі сродкамі, нягледзячы на ўласныя вайсковыя праблемы і санкцыі.

Гэта незадаволенасць фактычна праяўлялася цягам 12-дзённай бамбавальнай кампаніі Ізраіля, накіраванай супраць іранскай праграмы ядзернай зброі ў чэрвені, падчас якой заявы Расеі аб асуджэнні былі ўспрынятыя як мізэрная падтрымка краіны, якая дапамагае Маскве з пачатку яе поўнамаштабнага ўварвання ва Украіну.

Аналітык тэгеранскага Цэнтра стратэгічных даследаванняў Ірана Алі Акбар Дарэйні тлумачыць, што Іран чакаў большай дапамогі ад Расеі, прынамсі, у выглядзе вайсковай і тэхналагічнай падтрымкі. Масква дзейнічае выключна ў рамках сваіх інтарэсаў і не выходзіць за межы транзакцыйных дачыненняў.

«Іран, магчыма, чакаў, што Расея зробіць больш ці зробіць больш крокаў, не будучы абавязанай. Яны могуць не ўмешвацца ваенным шляхам, але могуць узмацніць аператыўную падтрымку, напрыклад, пастаўкай зброі, тэхналагічнай падтрымкай, абменам выведвальнымі звесткамі і г.д.», - заявіў эксперт.

Аднак дыстанцыйны падыход Расеі не стаў нечаканасцю для прадстаўніка заходняй выведкі, з якім кантактаваў з CNN і сцвярджаў, што гэта дэманструе «чыста транзакцыйны і ўтылітарны характар» расейскага супрацоўніцтва з Іранам.

«Гэта відавочнае адхіленне дэманструе, што Расея ніколі не ўмешваецца за межы сваіх непасрэдных інтарэсаў, нават калі партнёр - у гэтым выпадку важны пастаўшчык беспілотнікаў - зазнае напад», - сказалі эксперты.

Што вядома аб стратэгічным партнёрстве паміж РФ і Іранам.

Пасля пачатку поўнамаштабнага ўварвання ва Украіну ў лютым 2022 года Расея пачала закупляць у Ірана ўдарныя беспілотнікі Shahed. Ужо ў пачатку 2023 года бакі падпісалі кантракт на $1,75 млрд для арганізацыі вытворчасці дронаў на тэрыторыі РФ.

План прадугледжваў выраб 6000 апаратаў да верасня 2025 года, але гэтую колькасць сабралі амаль на год раней. Паводле інфармацыі Мінабароны Украіны, завод «Алабуга» зараз выпускае больш за 5500 дронаў штомесяц, прычым, робіць гэта больш эфектыўна і танней, чым раней.

Ва ўкраінскай выведцы паведамілі, што ў 2022 годзе адзін робат каштаваў Расеі прыблізна $200 тысяч, а ў 2025 годзе - блізу $70 тысяч. Таксама беспілотнікі мадэрнізавалі: яны атрымалі палепшаную сувязь, больш даўгавечныя батарэі і больш магутныя боегалоўкі, што ўскладняе іх перахоп.

На ацэнку заходняй выведкі, Іран спачатку ўхваляў лакалізацыю амаль 90% вытворчасці Shahed-136 у РФ, але мадэрнізацыя і поўная інтэграцыя распрацоўкі ў расейскі ВПК сталі для Тэгерана нечаканасцю. Гэта прывяло да паступовай страты Іранам кантролю над канчатковым прадуктам, які зараз пераважна ствараецца ў Расеі.

«Гэтая эвалюцыя азначае сабой паступовую страту кантролю Ірана над канчатковым прадуктам, які цяпер у значнай ступені вырабляецца лакальна і незалежна», – растлумачыла крыніца. Яны дадалі, што канчатковая мэта Масквы - «цалкам авалодаць вытворчым цыклам і вызваліцца ад будучых перамоў з Тэгеранам»...

Аналітык Алі Акбар Дарэйні апісвае дачыненні Масквы і Тэгерана як спалучэнне супрацоўніцтва і канкурэнцыі, падкрэсліваючы, што расейскі бок імкнецца атрымліваць больш, аддаючы мінімум. З яго слоў, Іран перадаў Расеі беспілотнікі, тэхналогіі і вытворчую базу не бясплатна, але не атрымлівае поўнай аддачы.

У працэсе пашырэння, са слоў крыніц, «Алабуга» не змагла выканаць абавязацельствы перад сваімі іранскімі партнёрамі. Акрамя страты кантролю над канчатковым прадуктам, іранскія ўлады і кампаніі, напрыклад, Sahara Thunder, скардзіліся на тое, што некаторыя выплаты не былі ажыццёўленыя, часткова праз задушлівыя міжнародныя санкцыі, пад якімі расейская эканоміка знаходзіцца ўжо больш за тры гады.

Дадатковай крыніцай незадаволенасці стала блакаванне перадачы іранскаму боку расейскіх аэранавігацыйных тэхналогій, абяцаных у рамках вайскова-тэхнічнага пагаднення. CNN паведамляе, што запытала каментар у кіраўніцтва «Алабугі», але адказу пакуль няма.

Іран адышоў ад міжнароднай сферы пасля ваеннага канфлікту з Ізраілем

Спыненне агню паміж Ізраілем і Іранам прывяло да таго, што Тэгеран у асноўным адышоў ад міжнароднай сферы, каб перагрупавацца, рэарганізавацца і аднавіць тое, што было разбуранае падчас канфлікту. І ў дадатак да шырока разрэкламаваных пашкоджанняў ядзерных аб'ектаў Ірана Ізраіль атакаваў некалькі іншых іранскіх аб'ектаў.

На фоне гэтага былы інспектар ААН Дэвід Олбрайт мяркуе, што пашырэнне расейскага завода «Алабуга» можа адкрыць шлях для адпраўкі мадэрнізаваных дронаў Shahed назад у Іран. Ён адзначыў, што пасля знішчэння часткі іранскіх вытворчых магутнасцей і інтэнсіўнага выкарыстання беспілотнікаў краіне трэба хутка папоўніць свае запасы.

«Некаторыя [іранскія] вытворчыя магутнасці беспілотнікаў былі разбамбаваныя, і яны выпусцілі шмат [беспілотнікаў], таму, каб стварыць запасы, яны могуць гэта зрабіць», – сказаў Олбрайт. «А затым Іран мог бы правесці адваротнае праектаванне або атрымаць тэхналогію для вытворчасці Shahed лепшай якасці. Я думаю, што гэта вельмі небяспечна».

Магчыма, у Тэгеран таксама пападае іншая вайсковая тэхніка. Звесткі адсочванні палётаў з адкрытых крыніц паказваюць, што 11 ліпеня вайсковы грузавы самалёт Іл-76 авіякампаніі Gelix вылецеў з Масквы ў Тэгеран.

Іл-76 - гэта цяжкі транспартны самалёт, які часта выкарыстоўваецца расейскімі вайскоўцамі для перавозкі войск і вайсковай тэхнікі, а авіякампанія Gelix Airlines у мінулым была звязаная з перавозкай вайсковай тэхнікі. Самалёт правёў на зямлі блізу трох гадзін, а потым вярнуўся ў Маскву.

CNN не змог пацвердзіць, што было на борце, але іранскія СМІ паведамілі, што гэта былі апошнія кампаненты расейскай сістэмы супрацьпаветранай абароны С-400.

Гэтыя апошнія падзеі падкрэсліваюць асноўнае перакананне Дарэйні наконт стасункаў паміж дзвюма краінамі: хаця можа існаваць напружанасць, нарэшце Іран таксама атрымае выгаду ад партнёрства.

«Іран атрымаў і, магчыма, атрымае ўсё неабходнае для ўласнай бяспекі. Ці то вайсковая тэхніка, ці то эканамічнае супрацоўніцтва, тэхналогіі ці ўсё, што яму трэба», – адзначыў эксперт.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]