Грамадзянін Латвіі галадае ў беларускай турме 25-я суткі

Алег Цупа патрабуе перакваліфікаваць свой артыкул.

Прадпрымальнік, грамадзянін Латвіі Алег Цупа, якога гродзенскі суд прысудзіў да сямі з паловай гадоў зняволення нібыта за разбойны напад, амаль месяц трымае галадоўку. Ён страціў 14 кілаграмаў вагі. Алег ужо не спадзяецца на апраўданне, але патрабуе хаця б перакваліфікавання свайго артыкула.

У гэтай крымінальнай справе нямала нестыковак і дзіўных эпізодаў. У 2001 годзе Алег Цупа прыехаў у Гродна купіць аўтамабіль. Там ён пазнаёміўся з мясцовай жыхаркай Наталляй Падмаско. Яны разам бавілі час, пасля чаго новая знаёмая папрасіла Алега дапамагчы ёй з пераездам, маўляў, пасварылася з сужыцелем і забірае рэчы. Алег, як джэнтэльмен, пагадзіўся. Яны разам з яшчэ двума знаёмымі дзяўчыны прыехалі да дома, Падмаско спакойна адкрыла замок, запрасіла іх у кватэру і паказала на сабраныя торбы, якія трэба было аднесці ў машыну.

Алег Цупа наогул забыўся б пра гэтую гісторыю, калі б яго не арыштавалі праз цэлых 9 гадоў пасля гэтага выпадку і не абвінавацілі б у арганізацыі разбойнага нападу. Апынулася, што дзяўчына лёгкіх паводзінаў, выкарыстоўваючы выпадковых знаёмых, абакрала чужую кватэру.

Яўгенія, жонка зняволенага, распавяла ў інтэрв'ю charter97.org аб падрабязнасцях сфабрыкаванай, на яе думку, крымінальнай справы.

- Сёння споўнілася роўна 2,5 гады, як мой муж у турме і 25 сутак, як ён трымае галадоўку. Алега асудзілі незаконна, але ён ужо не спадзяецца, што яго прызнаюць невінаватым. Ён патрабуе перакваліфікавання свайго артыкула з «разбойнага нападу» на «крадзеж». Муж змагаецца за ўжыванне амністый мінулых гадоў, 2002-2009 гадоў, бо яго самі праваахоўныя органы не шукалі і не мелі да яго пытанняў крымінальна-працэсуальнага характару. Калі артыкул зменяць на «крадзеж», то Алегу быў бы прызначаны меншы тэрмін адбывання пакарання і ўжо да гэтага моманту ён мог бы быць дома з сям'ёй.

- Чаму ваш муж не патрабуе поўнага апраўдання?

- Алег разумее, што пракуроры ні за што не прызнаюць, што яны асудзілі яго незаконна. А калі мы даможамся змены на «крадзеж», то яго вызваляць. Алег кажа, «засудзілі - бог з вамі, дык хоць амністуюць». Ён прапануе пракурорам кампраміс. Алегу не важна, што ў яго застанецца судзімасць, галоўнае для яго выйсці на волю. Калі яго амністуюць, ён абяцае не скардзіцца на прысуд.

- Што вы цяпер робіце, каб Алега вызвалілі?

- Цяпер мы дамагаемся, каб да яго прыехаў пракурор ці нейкія яго прадстаўнікі. Каб яны дамовіліся хоць як-небудзь. Наша мэта гэта прыцягнуць увагу да нашай сітуацыі. Падумайце - крымінальная справа была ўзбуджаная ў 2001 годзе, а Алега арыштавалі ў 2010-м! Атрымліваецца, майго мужа шукалі цэлых 9 гадоў. А Алег, які з'яўляецца грамадзянінам Латвіі, за гэты час двойчы атрымліваў у Пінскім ГАУС від на жыхарства, 95 разоў перасякаў мяжу Беларусі і нават стварыў у нашай краіне афіцыйную фірму, з якой спраўна плаціў падаткі і аказваў людзям паслугі. Як тады, у 2001 годзе была халатнасць, так і цяпер яна застаецца.

Пракуратура адмаўляецца вызваліць Алега па амністыі 2002, 2004, 2005 і 2009 года, грунтуючыся на тым, што Алег Цупа быў асуджаны толькі ў 2010-м годзе. Хоць пры гэтым пракуроры прызнаюць, што ў справе была валакіта і неабгрунтаванае прыпыненне папярэдняга расследавання ў дачыненні да асуджанага. Гэта значыць зняволены не вінаваты ў тым, што яго «шукалі» цэлых 9 гадоў.

У гэтай справе ёсць і іншыя недакладнасці.

Па паказаннях злачынцаў, Алег Цупа і яго «саўдзельнік» Зміцер Удавец пазнаёміліся па аб'яве ў газеце з Наталляй Падмаско для правядзення з ёй вольнага часу. Са слоў Наталлі, Алег Цупа нібыта прапанаваў ёй няцяжкі бізнес - знаёміцца з заможнымі мужчынамі, адасабляцца з імі, падліваць ім у спіртное «клафелін» і красці ў адурманеных грошы. Наталля з прапанаваным варыянтам нібыта пагадзілася і выйшла на «справу». Першы кліент хутка заснуў і Наталля, пакідаючы адчыненымі дзверы ў кватэру, чамусьці едзе яшчэ да двух фігурантаў гэтай справы Руслана і Алены Ягоравых, у якіх спыніліся Алег і Зміцер, а не тэлефануе «змоўшчыкам». Дзіўна і тое, што «саўдзельнікі» мірна атрымлівалі асалоду ад адпачынка, а не чакалі побач з домам, дзе адбывалася злачынства.

Па версіі самой Наталлі, мужчыны вярнуліся разам з ёй у кватэру да пацярпелага для рабавання. А па паказаннях мужчын, Наталля папрасіла іх дапамагчы перавезці рэчы ад сужыцеля, з якім у яе адбылася сварка. Рэчы былі ўжо спакаваныя ў сумкі і стаялі каля дзвярэй, што не выклікала ніякіх пытанняў у Зміцера, Алега і Руслана - пасварыліся людзі, з кім не бывае.

Як аказалася і «прылада здзяйснення злачынства» ў справе адсутнічае. Ампула з «клафелінам», якую нібыта перадаў Наталлі Алег, так і не была знойдзена. Да таго ж Наталля Падмаско пастаянна блытае аб'ёмы ампулы і матэрыялы, з якіх яна была выраблена.

Яшчэ адзін прыклад унікальнай памяці прадэманстраваў праз 8 гадоў пацярпелы Мінчанка У.І. У зале суда ён маментальна пазнаў Алега Цупа. З аднаго боку ўсё лагічна і тэарэтычна магчыма, калі б не адкрыцці самога пацярпелага. З яго слоў ён бачыў «злачынца» ў 2001 годзе адзін раз, мімаходам, на выхадзе з рэстарана, знаходзячыся ў стане моцнага алкагольнага ап'янення. Іншымі словамі, чалавек, які быў п'яны настолькі, што з цяжкасцю памятаў як яго завуць, праз восем гадоў здабыў незвычайную зрокавую памяць.