Нацбанк: Банкі павінныя шукаць валюту на рахунках кліентаў

Колькі пратрымаецца 30-дзённы тэрмін замовы грошай на набыццё замежнай валюты - у Нацбанку не паведамляюць.

З 16 сакавіка замаўляць валюту на Беларускай валютна-фондавай біржы трэба за 30 дзён да пакупкі. Раней біржа прадавала замежныя грошы на наступны дзень пасля заяўкі.

Ва ўпраўленні інфармацыі Нацбанка, які з'яўляецца заснавальнікам БВФБ, «Еўрарадыё» пацвердзілі: да 16 красавіка на біржы будуць ажыццяўляцца толькі валютныя аперацыі, замоўленыя да 15 сакавіка ўключна. У прыватнасці, гэта азначае, што цэлы месяц камерцыйныя банкі не змогуць набываць на біржы валюту для сваіх абменнікаў. Акрамя, натуральна, той, якую яны паспелі замовіць загадзя.

«Гаворка зараз ідзе толькі аб куплі банкамі валюты на валютна-фондавай біржы. Але гэта не адзіны рынак валюты. Банкі цалкам вольна, без якіх-небудзь перашкод могуць набываць валюту па-за БВФБ», - тлумачыць кіраўнік упраўлення інфармацыі Нацбанка Анатоль Драздоў. І дадае, што праблем з набыццём даляраў і еўра ў беларусаў паўстаць не павінна.

«З валютнай выручкі, прыходзіць у краіну, прыкладна 20% у абавязковым парадку прадпрыемствы-экспарцёры прадаюць. У асноўным яе набывае Нацбанк. Прыкладна 80% застаецца на рахунках прадпрыемстваў. Гэтая валюта знаходзіцца ў аператыўным распараджэнні банкаў. У той жа час вялікая частка валюты ў краіне набываецца менавіта на біржы... А мы банкам кажам: калі кліент жадае набыць валюту - не абавязкова ісці на БВФБ! Банкі павінныя працаваць аператыўна: набываць валюту ў тых кліентаў, у якіх яна ёсць, і прадаваць тым, каму яна патрэбная!», - кажа Драздоў.

Па словах Драздова, самы просты шлях, якім банкі могуць атрымаць валюту, - гэта набыць яе на біржы. А каб накіраваць у гандаль грошы са сваіх валютных рахункаў або знайсці даляры на рахунках іншых банкаў, трэба прыкласці намаганні... Як вынік - у апошні час у абменніках у адказ на пытанне «Чаму ў продажы няма даляраў?» Усё часцей даводзіцца чуць нешта накшталт «Спытайцеся ў Нацбанка».

«Гэтую адгаворку наконт Нацбанка я чую ўжо гадоў 15, - абураецца Анатоль Драздоў. - У камерцыйных банкаў заўсёды вінаваты Нацбанк... Дарэчы, калі я пазнаю адрас, дзе вам такое сказалі, гэты чалавек можа страціць працу! Бо гэта няпраўда, яны дэзінфармуюць насельніцтва. 4/5 замежных грошай ляжыць на рахунках банкаў, але пры гэтым яны яшчэ імкнуцца выходзіць на біржу і набываць валюту з золатавалютных рэзерваў Нацбанка! »

Але незалежны аналітык Сяргей Чалы мяркуе, што нежаданне здзяйсняць дадатковыя рухі - гэта далёка не адзінае, што змушае камерцыйныя банкі звяртацца ў ведамства Пятра Пракаповіча:

«Ёсць у камерцыйных банкаў уласны капітал, свая пазіцыя. Натуральна, яны з яго могуць прадаць валюту кліентам. Але дзе гарантыя, што яны пасля змогуць аднавіць яе? Ну і ўявім, што яны распрадалі тую валюту, якая ў іх ёсць. Што далей?» - разважае ён.

Па словах Чалага, міжбанкаўскіх гандаль валютай цяпер «тармозяць» нават не банкі, а прадпрыемствы-экспарцёры - якія і прыносяць на рахункі тыя самыя 4/5 грошай з-за мяжы, аб якіх кажа Анатоль Драздоў.

«Мы, відавочна, бачым, што Нацбанк не разумее глыбіні праблемы. Яны лічаць, што камерцыйныя банкі сядзяць на мяшках з валютай. А ў рэчаіснасці сітуацыя такая: ок, попыт на валюту камерцыйныя банкі бачаць, але дзе прапанова? Яны самі з ніадкуль не могуць валюту ўзяць, акрамя Нацбанка. Які, як на здзіўленне, кажа: «Не-не-не, бярыце адзін у аднаго!». А што значыць адзін у аднаго, калі валюта дэфіцытная і яе паступленняў амаль няма? Які ідыёт у такіх умовах будзе яе аддаваць?», - кажа Чалы.

Эксперты мяркуюць, што адзін з верагодных варыянтаў развіцця падзей такі: банкі і прадпрыемствы будуць гандляваць валютай з дапамогай «шэрых» схем, у якіх будуць задзейнічаныя фізічныя асобы. Якіх у нашай сацыяльна арыентаванай дзяржаве абмяжоўваць нельга па вызначэнні.

Колькі пратрымаецца 30-дзённы тэрмін замовы грошай на набыццё замежнай валюты - у Нацыянальным банку не паведамляюць.

«Гэта будзе залежаць ад сітуацыі... Проста ў залежнасці ад абставінаў».