Вынікі перамоў у Маскве: Кошт на газ -- адэкватны еўрапейскаму, крэдыт пакуль не даюць

Вынікі перамоў Аляксандра Лукашэнка і Дзмітрыя Мядведзева трымаюцца ў тайне. Але СМІ даведваюцца аб некаторых падрабязнасцях: які будзе кошт на газ для Беларусі і ці выдасць Расея крэдыт у 3,5 мільярды даляраў.

Па выніках перамоў прэзідэнтаў дзвюх краін у Маскве бакі дамовіліся аб "прынцыпах паставак расейскага газу" ў Беларусь у 2009 годзе. Як перадае Бі-Бі-Сі, афіцыйны прадстаўнік "Газпрама" Сяргей Купрыянаў растлумачыў, што Беларусь будзе купляць газ па кошце, "адэкватным у параўнанні з коштамі для еўрапейскіх партнёраў". Новы кошт на газ для Беларусі пакуль не паведамляецца. Кантракт на пастаўку газу і транзіт газу ў 2007-2011 гадах расейскі "Газпрам" і беларускі "Белтрансгаз" падпісалі яшчэ ў 2006 годзе.

На мінулым тыдні Мінэнерга Расеі падпісала з беларускімі партнёрамі сумесны баланс, у адпаведнасці з якім у 2009 годзе Расея паставіць у Беларусь 22,1 млрд кубаметраў газу. Напярэдадні сустрэчы паведамлялася, што Беларусь хацела бы на перамовах у расейскай сталіцы выгандляваць для сябе ў 2009 годзе прымальны кошт на газ, што пастаўляецца з Расеі.

Закладнікі формулы

Расея пагадзілася даць зніжку Беларусі ў коштах на газ на 2009 г., бо з-за асаблівасцяў сённяшняй дамовы яна можа пераплаціць за год каля $1,7 млрд., піша сёння газета «Ведомости» .

Афіцыйна вынікі перамоў не выдаюцца. Ясна толькі адно — саступкі будуць. Як кажа крыніца, блізкая да адміністрацыі Лукашэнкі, Мядведзеў паабяцаў, што кошт на газ у 2009 г. будзе «прымальным», Лукашэнка застаўся задаволены. Што ў абмен абяцана Расеі, невядома.

У 2008 г. Беларусь зэканоміла каля $750 млн на асаблівасцях дамовы з «Газпрамам», затое ў наступным можа страціць на тых жа асаблівасцях $1,7 млрд, падлічыў дырэктар East European Gas Analysis Міхаіл Карчэмкін. Сутнасць формулы кошту на 2009 г., пад якой Беларусь падпісалася два гады таму, такая: паквартальная індэксацыя ўслед за еўрапейскімі коштамі на газ у папярэднім квартале (мінус 30%-ая мытная пошліна і розніца ў выдатках на транспарт) з 20%-ный зніжкай. Але па дамове кошт увесь год не павінны адрознівацца ад узроўня I квартала больш чым на 7% (г.з. галоўнае ў формуле — які будзе кошт у пачатку года).

Сёлета абмежавальнік у 7% быў вельмі выгодны Беларусі: цяпер, калі газ для Еўропы каштуе даражэй за $500 за 1000 куб. м, Беларусі ён абыходзіцца ўсяго ў $127,8, тлумачыць адзін з менеджэраў «Газпрама» (па формуле атрымлівалася бы даражэй $200, падлічыў Карчэмкін, але ў I квартале кошт быў крыху меншы за $119). А вось у наступным годзе будзе ўсё наадварот: еўрапейскія кошты «Газпрама» былі рэкорднымі ў IV квартале гэтага года (раслі ўслед за нафтавымі катыроўкамі з адставаннем у 6-9 месяцаў). Таму, па падліках Карчэмкіна, з 1 студзеня кошт газу для Беларусі павінны ўзляцець прыкладна да $250 за 1000 куб. м. Да канца 2009 г. газ па формуле мог патаннець прыкладна да $70 за 1000 куб. м (услед за падаючымі еўрапейскімі коштамі). Але з-за высокага кошту I квартала гэтага не адбудзецца. І сярэдні кошт газу для Беларусі, закладзены ў праект бюджэту «Газпрама» на наступны год, — каля $240, кажа супрацоўнік кампаніі. Адгэтуль і пераплата каля $1,7 млрд.

Перамоў на ўзроўні кампаній учора наогул не было

Як падкрэслівае крыніцу газеты «Время новостей», кошт на наступны год будзе па-ранейшаму заснаваны на замацаванай у кантракце формуле - гэта значыць, што яна можа скласці парадку 160 дал. Праўда, пацвердзіць гэтую лічбу ўчора ні ў Крамлі, ні ў «Газпраме» не атрымалася.

Перамоў на ўзроўні кампаній учора наогул не было, як не было і прадстаўнікоў «Газпрама» і «Белтрансгаза» у Крамлі. Затое, па некаторых дадзеных, пасля перамоў двух прэзідэнтаў да іх далучыліся і прэм'ер-міністры абедзвюх дзяржаў. Гэта навочнае пацверджанне таму, што, як ні спрабавалі ў Маскве абвясціць газавыя кошты ў краінах СНД «па-за палітыкай», іх лёс працягвае вырашацца ў высокіх дзяржаўных кабінетах.

Праўда, па інфармацыі «Времени новостей» , спецыялісты канцэрна закладвалі ў праект бюджэту на 2009 год значна больш высокі кошт для Беларусі з 1 студзеня -- каля 220 дал. за тысячу кубаметраў. Больш за тое, такі ўзровень выкарыстоўваўся расейскім бокам на перамовах. Гэта-та і прымусіла Лукашэнку перад паездкай у Маскву публічна запатрабаваць, каб ягоную краіну не ўраўноўвалі з Германіяй (праўда, учора ён утрымаўся ад падобных аналогій).

Справа ў тым, што паводле кантракту кошт газу вызначаецца па папярэдніх 6--9 месяцах, гэта значыць перыяду, калі яна дасягнула свайго абсалютнага піка ў Еўропе -- 400--500 дал. за тысячу кубаметраў. Зыходзячы з яе і атрымліваліся б жаданыя «Газпрамам» 220--230 дал. на мяжы з Беларуссю. Еўрапейскія кошты пачнуць значна зніжацца з другога квартала, і паколькі Менск на працягу года можа ініцыяваць перагляд кошту толькі адзін раз, гэты эфект беларускі бок мог бы адчуць не раней за сярэдзіну, а ў поўнай меры -- толькі восенню.

Крэдыт пакуль не выдаюць

У дзень сустрэчы кіраўнікоў дзвюх дзяржаў намеснік кіраўніка мінфіна Расеі Дзмітрый Панкін паведаміў журналістам, што Беларусь накіравала Расеі ліст з просьбай аб прадастаўленні новага крэдыту - у 100 мільярдаў рублёў. Беларускія ўлады заяўляюць, што ў абмен на гэтыя сродкі гатовыя перайсці на разлікі ў рублях пры ажыццяўленні двухбаковага гандлю. Расея ўжо не раз прадастаўляла Беларусі фінансавую дапамогу. У сярэдзіне лістапада 2008 года Масква прадаставіла Менску крэдыт на суму 2 млрд даляраў, першая частка якога - 1 млрд даляраў - ужо пералічаны. Другі транш планавалася падаць да 28 лютага. У снежні 2007 года Расея прадаставіла Беларусі іншы заём - памерам 1,5 млрд. даляраў тэрмінам на 15 год.

Па інфармацыі газеты «Время новостей», крэдытнае пытанне падчас перамоў абмяркоўваўся, але канчатковае рашэнне прынятае не было. У любым выпадку, прадметную гутарку аб вылучэнні сродкаў маецца працягнуць для азначэння камерцыйных умоў крэдыту. Таксама нельга выключаць, што гэтая тэма будзе звязаная з пераходам на аплату расейскага газу рублямі. Прынамсі, такую магчымасць «Газпрам» дапушчаў адразу пасля таго, як Мядведзеў у пасланні Федэральнаму сходу заклікаў да пачатку продажу нафты і газу на экспарт за рублі (рубель, праўда, з тых часоў значна патаннеў па стаўленні да даляра і еўра).