«Кветак больш не будзе»

Самы горкі ўрок 9 жніўня.

9 жніўня было вельмі лёгка зразумець, хто з'ехаў, а хто застаўся. Дастаткова было прагартаць стужкі сацыяльных сетак. У тых, хто застаўся, допісы былі нейтральнымі - "памятаем" ці "тры гады прайшло, а быццам учора было". У тых, хто з'ехаў, на сцяне з'яўляліся бел-чырвона-белыя сцягі, успаміны аб жахах перажытага, прозвішчы загінулых. І вечаровыя фатаграфіі з маршаў у розных краінах і гарадах.

У аднаго з удзельнікаў віленскай акцыі быў плакат з надпісам "Кветак больш не будзе". У гэтай фразе - увесь наш трохгадовы досвед, прызнанне галоўнай памылкі і самы горкі ўрок 2020 года. І, вядома, сорам за тых салодкіх ідыётаў і ідыётак, што з кветачкамі лезлі абдымацца да амапаўцаў, ды і за сябе - за тое, што своечасова іх ідыётамі не назвалі і ад ружовых сліны не адмыліся. Цяпер адмыліся. Нават тры гады не спатрэбілася.

Дарэчы, нават тыя, хто ў жніўні дваццатага называў ветэранаў супраціву экстрэмістамі (цяпер гэтае слова цалкам сышло ў дзяржаўны лексікон, а самі беларусы яго, на шчасце, не выкарыстоўваюць) і сцвярджаў, што толькі мірныя акцыі здольныя змяніць сітуацыю і знішчыць рэжым, нарэшце ўсё зразумелі. Праўда, зразумелі жахлівым коштам - турмой, уцёкамі, пазбаўленнем маёмасці, разбураным жыццём і неабходнасцю пачынаць усё з нуля. Кветак больш не будзе.

Цяпер ва ўсіх наступіла жыццё-імітацыя. Тыя, хто застаўся ў Беларусі, спрабуюць жыць, быццам нічога і не было, - хадзіць на вечарыны і ў рэстарацыі, ездзіць у адпачынак, чысціць сацсеткі ад успамінаў. У душы ў іх усё тое ж 9 жніўня, яны памятаюць кожную яго хвіліну і курчацца ад болю пры думках пра загінулых і пасаджаных. Але трэба імітаваць нармальнае жыццё - здаваць грошы на рамонт класаў у школах, хадзіць на закупы і ў кіно, ездзіць у выправы і здаваць квартальныя справаздачы. Галоўнае - не спыняцца, не рабіць паўзу, не мучыць сябе ўспамінамі, пытаннямі і пачуццём віны за тыя дурныя кветкі.

Тыя, хто з'ехаў, вучаць мовы новых краін, уладкоўваюцца на працу, запісваюць дзяцей у школы і дзіцячыя садкі і шалёна пераконваюць сябе, што цяперашняе жыццё - гэта не назаўжды і наогул не па-сапраўднаму, гэта імітацыя працяглай выправы, а арэндная кватэра - усяго толькі гатэльны нумар, як заўсёды ў выправе, і зваротны білет дадому ўжо ёсць, проста ён з адкрытай датай. Тыя ж, хто з'ехаў і інтэграваўся ў шматлікія структуры за мяжой, якія з'явіліся пасля 2020 года, проста занятыя імітацыяй бурнай дзейнасці.

Рэжым імітуе барацьбу са змоўшчыкамі, сціжмамі саджаючы зараз ужо і выпадковых мінакоў. Калі раней хаця б бел-чырвонае спалучэнне ў адзенні было падставай для крымінальнай справы і некалькіх гадоў турмы, то зараз за чырвонае залічваюць і памаранчовы, і карычневы, і фіялетавы. Адначасова рэжым імітуе адзінства ў грамадстве і ўсенароднае задавальненне. Тэатры імітуюць культурнае жыццё, заводы - вялікія прамысловыя дасягненні, сельская гаспадарка - небывалыя ўраджаі, спорт - рэкорды, якіх ніхто не бачыць, а школы - патрыятычнае выхаванне. Ну і, вядома, Захад як і даўней імітуе санкцыі і глыбокую ўстурбаванасць.

Выходзіць, па-сапраўднаму зараз жывуць толькі палітвязні. З усіх сіл яны супраціўляюцца турэмнаму беззаконню, падтрымліваюць адзін аднаго, абвяшчаюць галадоўкі, чакаюць лістоў, адмаўляюцца ад супрацоўніцтва з адміністрацыяй, якое гарантуе спакойную адседку. Яны нічога не імітуюць, яны змагаюцца кожны дзень - за ўласную годнасць, за жыццё, за права дыхаць.

Вось іх мы і будзем сустракаць з кветкамі. Сябе, дарэчы, таксама казяльцамі- кветачкамі потым не пакрыўдзім - але толькі потым, калі пераможам. Бо пераможцаў заўсёды сустракаюць з кветкамі. А на танкі ідуць з зусім іншымі прадметамі.

Ірына Халіп, адмыслова для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]