Ратуючы сальда, сустрэнешся і з Сальдо

Лукашэнка адчайна спрабуе выправіць сітуацыю ў эканоміцы.

Беларуская прапаганда працягвае маляваць карціну стабільнай эканомікі, але насамрэч уладзе даводзіцца шукаць любыя рынкі збыту — нават самыя сумнеўныя. У апошнія месяцы Мінск адкрыта актывізаваў гандаль з акупаванымі Расіяй тэрыторыямі Украіны. Сёння Аляксандр Лукашэнка згодны супрацоўнічаць з тымі, каму яшчэ нядаўна было непрыстойна падаваць руку. Што пацвердзіла яго сустрэча ў Мінску 15 верасня з кіраўніком акупаванай часткі Херсонскай вобласці Уладзімірам Сальдо.

Не азіраючыся на рэпутацыю

Беларуская эканоміка з цяжкасцю вытрымлівае санкцыйныя ўдары і падзенне попыту. Дэфіцыт знешняга гандлю імкліва расце: у студзені — ліпені ён склаў 3,5 млрд долараў (амаль у паўтара раза больш, чым годам раней).

Гэта азначае, што імпарт расце хутчэй, чым экспарт. Прычыны відавочныя: попыт на беларускае падае, прычым нават у Расіі.

Ізаляцыя Беларусі пасля 2020 года і ўдзел у вайне на баку Масквы прывялі да падзення рэпутацыі, што адбіваецца не толькі на палітыках, але і на бізнесе. Таму чым далей, тым менш яны баяцца новых рэпутацыйных страт.

Пасля 2022 года актывізацыя гандлёвых сувязяў з Венесуэлай, Сірыяй, Паўночнай Карэяй ужо суседзіць з бізнесам на акупаваных тэрыторыях Украіны. Галоўнае — хоць бы кароткатэрмінова падтрымаць загрузку прадпрыемстваў. Але — «скажы мне, хто твой сябра, і я скажу, хто ты».

Супрацоўніцтва з акупацыйнымі адміністрацыямі наўрад ці прыносіць устойлівыя і доўгатэрміновыя выгоды. Гэтыя рэгіёны патрабуюць велізарных датацый з расійскага бюджэту і самі па сабе не ўтвараюць прыбытковага рынку.

Праўда, гэта ўпісваецца ў лозунг Лукашэнкі ісці туды, «дзе нас не ведаюць, дзе нас чакаюць», і адлюстроўвае надзею атрымаць хоць частку расійскага бюджэтнага пірага.

Праўда, узмацняюцца і рызыкі. Так, новыя каналы абыходу санкцый і шэрыя схемы могуць палегчыць уцёкі ад заходняга кантролю, але адначасова паглыбляюць залежнасць ад Расіі. А яшчэ за падобныя здзелкі могуць увесці новыя санкцыі.

Херсонскі госць абяцае рай пад украінскімі дронамі

Візіт кіраўніка акупацыйнай адміністрацыі Херсоншчыны ў Мінск і яго сустрэча з Лукашэнкам сталі нагляднай ілюстрацыяй новай палітычнай рэальнасці, у якой сёння апынулася Беларусь.

Раней падобныя візіты ўжо былі, але афіцыйная беларуская прапаганда іх сарамліва рэташыравала або наогул хавала.

Цяпер усё адкрыта. У месцах, дзе яшчэ не сціхлі баявыя дзеянні («Не проста пастрэльваюць, а ідзе вайна зусім на вашай зямлі», — адзначыў Лукашэнка на сустрэчы з Сальдо), беларусам прапануюць вырошчваць гародніну, будаваць курорты і рэкрэацыйныя аб'екты.

Тым часам Мінск такім чынам фактычна легітымізуе расійскую ўладу на гэтых тэрыторыях, што выклікае зразумелае абурэнне ў Кіеве і робіць рэжым Лукашэнкі яшчэ больш таксічным.

І гэта частка цаны, якую вымушаны плаціць Мінск за падтрымку з боку ўсходняй суседкі, адна з шматлікіх саступак Маскве, на якія цяпер вымушаны ісці Лукашэнка. Дзецца няма куды.

Зараза шэрых схем распаўзаецца

Прапанова Сальдо будаваць на акупаванай зямлі беларускія санаторыі — гэта адкрытае запрашэнне ў шэрую эканамічную зону. Кожны чарговы кантракт з «новымі рэгіёнамі» Расіі аддаляе Беларусь ад магчымасці паўнавартасна вярнуцца на сусветную эканамічную арэну.

Прыезд «губернатара Херсонскай вобласці» — толькі эпізод у працэсе супрацоўніцтва Мінска з Масквой часоў так званай «СВА». Год таму Лукашэнка публічна сустракаўся з кіраўніком «ДНР» Дзянісам Пушыліным. Абмяркоўвалі пастаўкі туды харчоў і нават стварэнне складальных вытворчасцяў беларускай тэхнікі («МАЗ», «Амкодор»).

У Крыме беларуская прысутнасць таксама прыкметная. Там працягвае працаваць санаторый «Беларусь», які належыць Упраўленню справамі Лукашэнкі. І беларускія фірмы нават ва ўмовах заходніх санкцый і налётаў украінскіх дронаў арганізуюць аўтобусныя туры на паўвостраў праз Крымскі мост.

Верагодна, беларускія чыноўнікі разумеюць, што кароткатэрміновыя поспехі на гэтых рынках могуць абярнуцца доўгатэрміновымі стратамі. Але Крэмль метадычна ўцягвае «малодшага брата» ў гэтыя авантуры. Ды і выжываць як-небудзь трэба.

Печальна і тое, што чым мацней эканоміка прывыкае працаваць па ценявых схемах, тым хутчэй яны будуць распаўсюджвацца ўжо ўнутры самой Беларусі.

Падавіўшы пратэсты 2020 года, рэжым загнаў эканоміку ў пастку санкцый і залежнасці. З аднаго боку, патрэбныя хоць якія аб'ёмы здзелак, каб загрузіць вытворчасць, з другога — краіна канчаткова губляе свабоду выбару кантрагентаў.

Яна вымушана наладжваць гандаль з тымі, хто гатовы купляць, нават калі гэта самыя сумнеўныя партнёры.

* * *

Стаўка рэжыму на гандаль з акупаванымі рэгіёнамі — гэта не часовае рашэнне, а новы этап вымушанай стратэгіі Мінска.

І хоць пашырэнне падобных сувязяў усё далей адводзіць краіну на перыферыю сусветнай эканомікі, улады Беларусі працягваюць ісці гэтым шляхам, відаць, лічачы, што расплачвацца за наступствы давядзецца ўжо наступнаму пакаленню кіраўнікоў. І не толькі кіраўнікоў.

Алесь Гудыя, «Позірк»

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]