Як крызіс у нафтавай прамысловасці адбіўся на беларускіх рэгіёнах
3- 22.08.2025, 16:48
- 7,756
Прамысловасць і гандаль абрынуліся.
Беларуская нафтавая галіна сутыкнулася з крызісам яшчэ летась. Цяпер ён пачынае наступ на эканоміку рэгіёнаў, а таксама тармозіць ВУП усёй краіны, піша «Белорусы и рынок».
ВУП Беларусі моцна замарудзіўся за сем месяцаў, прычым вельмі дрэнныя вынікі атрымалі ва ўсіх беларускіх абласцях - эканоміку фактычна выратавалі Менск і вобласць вакол яго. Сам Менск як быццам не ведае праблем і падскочыў на 4%, Менская вобласць - на 1,8%.
А вось Віцебск і Гародня пайшлі ў мінус - гэта значыць, вырабілі менш валавога прадукту, чым летась (-1,3% і -0,7% адпаведна). Магілёў не паказаў росту (0,1%). Гомельская і Берасцейская вобласці далі ўсяго 0,8 адсотка прыросту.
Белстат у заўвазе да ліпеньскіх лічбаў даў неўласцівы для сябе каментар: ураджай сёлета сабралі пазней, таму ВУП і асеў. Аднак на прасяданне прамысловасці ведамства чамусьці не звярнула ўвагі. А менавіта праблемы з ёй сталі прычынай падзення ВУП у некаторых рэгіёнах.
Што здарылася з Віцебскам?
Валавы рэгіянальны прадукт на Віцебшчыне пачаў падаць ужо з пачатку года. Магчыма, летам сапраўды сітуацыю пагоршыла сельская гаспадарка, аднак за першае паўгоддзе асноўны ўнёсак у падзенне эканомікі, згодна з Белстатам, зрабілі гандаль і прамысловасць.
Аптовы гандаль у вобласці абрынуўся амаль на 40% у параўнанні з тым жа перыядам мінулага года. Такое ж падзенне ў экспарце тавараў. Прамысловасць паводле інфармацыі за 7 месяцаў скарацілася на 2,9%. Відаць, гэта азначае, што віцебскія тавары, у тым ліку нафтапрадукты, дрэнна прадаваліся ў іншыя краіны.
Прамысловыя прадпрыемствы рэгіёну сёлета выпусцілі менш прадукцыі, чым летась (-2,9%). А ўласна ў апрацоўчым сектары падзенне дасягнула амаль 4%.
Галоўнае прампрадпрыемства вобласці - нафтаперапрацоўчы завод у Наваполацку - цярпеў бедства летась. Тады за студзень-ліпень статыстыка горада паказала страты - мінус 592,5 млн рублёў. Цяпер жа прадпрыемства адыходзіць ад шоку - за той жа перыяд гэтага года ў Наваполацку няхай і сціплы, але прыбытак (36,5 млн). Аднак выпуск, відаць, давялося скараціць.
У Гомельскай вобласці ўсё даўно дрэнна
Гомельшчына, якая суседнічае з Украінай, якая ваюе, з'яўляецца праблемным рэгіёнам ужо не першы год - у 2024 годзе яго эканоміка ледзь паўзла на фоне бурнага ўзлёту астатняй краіны. Цяпер жа рэгіён застаецца найгоршым у прамысловай вытворчасці - яна за сем месяцаў 2025 года скарацілася на 2,6%, а ўласна ў апрацоўчым сектары - на 6%.
Прадпрыемствы Гомельскай вобласці, па якіх ёсць звесткі толькі са студзеня да траўня, спрацавалі з чыстай стратай мінус 97,8 млн рублёў. У тым ліку страта прамысловага сектара выявілася яшчэ большай: мінус 343 млн. Сума чыстай страты стратных арганізацый перавысіла мільярд рублёў, тады як год таму складала ўсяго 406 млн. Гэта значыць, за год страты стратных устаноў падскочылі ў 2,5 разы.
Галоўным генератарам страт на Гомельшчыне з'яўляецца Мазырскі НПЗ. Статыстыка раёна паказвае мінус 757,8 млн рублёў за студзень-травень. Летась за той жа перыяд таксама была страта, але ўтрая меншая (мінус 246,6 млн). Продажы нафтапрадуктаў сталі глыбока нерэнтабельнымі: раённы паказчык - мінус 6,2% за паўгоддзе. Год таму мінус быў больш сціплы: мінус 0,2%.
Нагадаем, летась МНПЗ спынялі на рамонт, а потым яго абясточыў ураган, што таксама выклікала прастой.
Аднак на Гомельшчыне ёсць яшчэ шэраг флагманскіх прадпрыемстваў, якія таксама перажываюць не найлепшыя часы. У Жлобіне размяшчаецца Беларускі металургічны завод. Статыстыка па раёне паказвае, што сёлета жлобінскія арганізацыі працуюць са стратай - за пяць месяцаў мінус 54,1 млн рублёў. Хаця летась фіксаваўся прыбытак 41 млн.
Увесну дырэктар БМЗ Дзмітрый Корчык паведаміў, што прадпрыемству давялося знізіць вытворчасць, «каб забяспечыць на належным узроўні эканоміку прадпрыемства». У траўні з'явіліся неправераныя паведамленні аб адпраўцы работнікаў БМЗ у вымушаныя неаплатныя адпачынкі.