«Кошт мёду падымаюць ужо не саромеючыся»

Чаму беларускія пчаляры так робяць?

У жніўні-пачатку верасня звычайна заканчваецца сезон у пчаляроў, і попыт на мёд у гэты час звычайна высокі. Сёлета ўраджай даражэе - Onliner даведаўся, з чым гэта звязана і колькі цяпер каштуе мёд.

Настасся Хаўрук, старшыня грамадскага аб'яднання «Беларускія пчаляры» і галоўная рэдактарка часопіса «Беларускі пчаляр», распавядае, што самы актыўны перыяд для пчаляроў у краіне — гэта травень-чэрвень, калі квітнее рапс, і надвор'е ў пачатку лета негатыўна паўплывала на працу.

- Асноўны мёд у Беларусі - рапсавы. У перыяд, калі ён квітнеў і калі пчолы развіваліся да яго цвіцення, на большай частцы тэрыторыі Беларусі спачатку былі замаразкі, а потым ішлі дажджы. У пчол было мала сонечных дзён, калі яны маглі працаваць у поўную сілу. Яны ж збіраюць нектар, толькі калі вылятаюць з вулля. Седзячы ў вуллі, яны яго спажываюць альбо, калі нектар ўжо ёсць, ператвараюць яго ў мёд. Але асноўная праца ў зборы нектару ў іх-толькі ў цёплыя сонечныя дні. Адпаведна, надвор'е практычна не давала пчолам працаваць, праз гэта ўзятак быў слабы. І першы збор вясновага мёду ў канцы траўня-пачатку чэрвеня ў пчаляроў быў таксама слабы.

Ёсць яшчэ адзін момант: больш кароткі сезон. Настасся распавядае, што нярэдка ён доўжыцца да канца жніўня — ёсць узятак (гэта нектар і пылок — па сутнасці, «здабыча» пчол з палёў), і пчаляры не спяшаюцца заканчваць сезон. Мёд пчолам патрэбны і самім, каб яны маглі пражыць, з вулляў на продаж забіраюць лішкі.

- Цяпер сезон скончаны адназначна, прычым з вельмі дрэннымі вынікамі. Бывалі гады, калі мы на пчальніку выкатвалі мёд у сярэдзіне верасня — верас даваў узятак. Але сёлета мёду ў пчол вельмі мала, некаторыя сем'і нават галадаюць. Таму пчаляры ўжо імкнуцца скончыць сезон і пачаць рыхтавацца да зімоўкі. Валавы збор мёду ў разы ніжэйшы, чым у апошнія гады: у кагосьці ў два разы, у кагосьці ў тры-чатыры. Прычым такая сітуацыя не толькі ў Беларусі — наколькі я ведаю, у суседніх краінах гэтак жа. Пчалярства ў гэтым годзе сур'ёзна пацярпела з-за непагадзі, як і сельская гаспадарка ў цэлым. Таму мёду мала, і кошт ужо вырас.

Мы вельмі добра гэта адчулі на нядаўнім мядовым кірмашы: пчаляры, ужо не саромеючыся, падымаюць кошты на мёд. Ён прадаваўся па 15-20 рублёў за паўлітра - і людзі бралі, не пытаючыся, чаму кошт такі высокі. Гэта вымушаная мера, так адбываецца не таму, што мы скарысталіся сітуацыяй. Рэч у тым, што за апошнія гады кошт мёду ў прынцыпе быў несувымерна маленькі - з улікам таго, якую працу даводзіцца праводзіць пчаляру, каб здабыць мёд. Некаторыя мяркуюць, што пчальнік працуе толькі летам, але падрыхтоўка ідзе ўвесь год, а гэтыя некалькі месяцаў займае ўжо збор. Гэта праца складаная - і фізічна, і маральна.

Паводле ацэнак суразмоўніцы, попыт на мёд сёлета павінен застацца на ўзроўні мінулага года, а вось прапанова невялікая. Цэны будуць расці аўтаматычна, гэта ўжо актыўна абмяркоўваюць у супольнасці пчаляроў.

- Калі мне кажуць: «Вось там я бачыў мёд леташнім коштам», — я адказваю: «бярыце, калі там такім кошце яшчэ ёсць». Можа, хтосьці яшчэ не зразумеў, хтосьці саромеецца - пчаляр жа сам вызначае, якім коштам прадаваць. Таму, калі ён хоча ставіць леташнюю цану, у яго мёд вельмі хутка купяць. Але гэта няправільная пазіцыя: я за тое, каб кошт мёду быў сумленны ў сувязі з тым, колькі сіл ўкладвае фермер.

Суразмоўніца арыентуе, што сёлета сярэдні кошт на мёд — блізу 20 рублёў за кілаграм. Ёсць градацыя і па відах: рапсавы больш танны, а вось ліпавы, верасовы, грэчкавы традыцыйна больш дарагія, на 20-30% даражэйшыя. У разнатраўя цана сярэдняя, але яна таксама вышэйшая, чым у рапсавага мёду. Тут справа ў распаўсюджанасці культур у краіне.

Са слоў Настассі, мёд ад беларускіх пчаляроў можна знайсці і ў крамах: некалькі прадпрыемстваў закупляюць яго ў пчаляроў. Але пры куплі ў краме ёсць рызыка купіць не натуральны мёд, а прадукт, які пад яго мімікруе. Выглядаць гэта можа так: на ўпакоўцы надпіс у духу «тайговы», «горны», «лугавы», але без слова «мёд», а з дробнай прыпіскай «мядовы прадукт». Склад жа пачынаецца з пункта «цукровая патака», і толькі дзесьці ў канцы прысутнічае «мёд». Таму важна добра вывучыць ўпакоўку да разліку на касе.

Колькі захоўваецца мёд

Паводле стандарту - 2 гады. Але дома пры правільных умовах, са слоў Настассі, ён можа захоўвацца гадамі. Патрэбная закрытая тара, лепш за ўсё шкляная. Памяшканне павінна быць без старонніх пахаў і не вільготным. Мёд нельга захоўваць на сонцы, лядоўня таксама не падыдзе. Шафка на кухні -добры варыянт.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]