Андрэй Саннікаў: Беларусь адыграе важную ролю ў перамозе Украіны

Толькі параза Расіі верне нармальнае жыццё беларусам і ўкраінцам.

У канадскім Галіфаксе прайшоў чарговы міжнародны форум па бяспецы Halifax International Security Forum. На ім абмяркоўвалі пытанні дэмакратыі, вайну ва Украіне і глабальныя выклікі.

Чым быў прыметны форум сёлета? Пра гэта сайт Charter97.org пагаварыў з лідарам грамадзянскай кампаніі «Еўрапейская Беларусь» Андрэем Саннікавым, які ўдзельнічаў у гэтым мерапрыемстве:

— Форум праходзіць пад пэўным лозунгам — гэта адметнасць форуму ў Галіфаксе. Сёлета тэма гучала як «Дэмакратыя». Дэмакратыю абмяркоўвалі ў розных аспектах. Нават выпусцілі спецыяльныя лістоўкі з лозунгамі: «Дэмакратыя — не трэба адчайвацца», «Дэмакратыі патрэбныя марацелі», «Дэмакратыя перамагае дыктатуры», «Дэмакратыя вызначае лёс» і гэтак далей.

А адрозніваўся форум, напэўна, тым, што амерыканскі бок не прыслаў ні прадстаўнікоў урада, ні вайскоўцаў, ні грамадзянскіх — упершыню такое. Затое была ўнушальная дэлегацыя Сената Злучаных Штатаў, бадай, самая шматлікая за апошні час. Таму амерыканскі пункт гледжання быў прадстаўлены даволі шырока, у розных аспектах.

Галіфакс, бадай, самы дынамічны і сур'ёзны форум з тых, у якіх мне даводзіцца ўдзельнічаць. Невялікая колькасць удзельнікаў дазваляе ўсебакова абмеркаваць надзённыя праблемы, а прысутнасць вялікай колькасці вайсковых практыкаў, стратэгаў і аналітыкаў у наш час, калі ідзе вайна, дае магчымасць пачуць ацэнкі з першых вуснаў і, бадай, найбольш глыбокія ацэнкі.

— Сетку проста узарвала выступленне аднаго з лідараў расійскай апазіцыі, чэмпіёна свету па шахматах Гарры Каспарава. Ён раскрытыкаваў так званы мірны план ЗША, жорстка прайшоўся па НАТА за нерэшучасць. Якой была рэакцыя на гэтую прамову на форуме?

— Так, я быў у зале ў гэты час, і потым мы абмяркоўвалі выступ з Гарры Каспаровым і іншымі ўдзельнікамі. Сапраўды, гэта было вельмі моцнае, эмацыйнае выступленне, дзе Каспараў падкрэсліў, што менавіта Украіна сёння абараняе тое, дзеля чаго была створаная НАТА.

НАТА стваралася для абароны свабоднай Еўропы. Сёння гэта робіць Украіна, а НАТА па многіх пытаннях самаўстаранілася. Гарры кінуў у залу пытанне: «Ці будзеце вы ваяваць, калі на вас нападуць?» — і сам адказаў, што наўрад ці. На яго думку, трэба рабіць усё, каб дапамагчы Украіне.

Рэакцыя была прадказальнай. Украінцы ўспрынялі прамову з энтузіязмам — прагучала тое, пра што яны кажуць увесь час. А тыя, хто не імкнецца актыўна дапамагаць Украіне, паставіліся халаднавата. Рэакцыя аказалася змяшанай.

— Як удзельнікі форуму ўспрынялі так званы мірны план ЗША? Ці гатовы Захад далей падтрымліваць Украіну?

— Захад гатовы, але пытанне ў ступені гэтай гатоўнасці і яе напаўненні. Пакуль гатоўнасць застаецца на ранейшым узроўні. Ёсць перашкоды, як штучныя, так і натуральныя, якія замінаюць дзяржавам поўнасцю падтрымаць Украіну, паставіць неабходнае ўзбраенне, дапамагчы тэхнічнымі сродкамі і гэтак далей.

Да прапанаванага плана ўдзельнікі паставіліся, можна сказаць, на 90% негатыўна. Уцечка інфармацыі пра гэты план адбылася літаральна напярэдадні форуму ў Галіфаксе, і гэта, вядома, вызначыла ход дыскусій. Многія ўдзельнікі адштурхоўваліся ад гэтага дакумента нават у абмеркаваннях тэмаў, не звязаных напрамую з Украінай, — гаварылі пра паводзіны Захаду, адміністрацыі Трампа ў адносінах да Украіны, пра працэсы, што адбываюцца ўнутры Украіны. Сітуацыя складаная па ўсіх напрамках, але гэта не азначае, што гераічны ўкраінскі народ можа стаць аб’ектам такой нахабнай здачы расійскаму агрэсару, як было прапісана ў «плане». Гэта ўсе разумеюць. Нават тыя, хто не хоча актыўна дапамагаць Украіне, імкнуцца хоць бы захаваць твар, таму стаўленне да плана было надзвычай негатыўным.

— Ці ўдалося вам падняць тэму Беларусі на форуме?

— Так, вядома. Традыцыйна адбылося шмат сустрэч — як у рамках мерапрыемстваў, так і на палях форуму. Я, напрыклад, выступаў на тэму «Новыя суседзі Беларусі», куды, вядома, уваходзяць і Украіна, і Беларусь.

Было шмат сустрэч, у прыватнасці з еўракамісарам па пытаннях абароны і космасу Андрусам Кубілюсам, з іншымі палітыкамі і вайскоўцамі, такімі, як былая прэзідэнтка Харватыі Калінда Грабар-Кітаровіч і былы прэм’ер-міністр Ізраіля Эхуд Барак. Сустрэкаўся з калегамі па Сусветным Кангрэсе Свабоды і іншымі байцамі за свабоду — з Тыбету, Сіньцзяна, з Сірыі, Венесуэлы і іншых рэгіёнаў, якія, як і Беларусь, жывуць пад ціскам аўтарытарызму або дыктатуры.

Абмяркоўвалі таксама падзеі з украінскай дэлегацыяй. Я заўсёды падкрэсліваю, наколькі важная роля Беларусі для Украіны і, у прыватнасці, для яе перамогі ў гэтай вайне.

Пытанні пра Беларусь гучалі пастаянна, але я не сказаў бы, што адбыўся нейкі пералом. На жаль, апошнім часам Беларусь знікла з сусветнай павесткі дня. Да таго ж, на мой погляд, адбылося не самае добрае змяненне ў стаўленні да нашай краіны, калі адміністрацыя Трампа вырашыла весці перамовы пра палітвязняў, а Еўропа самаўстаранілася.

Добра, што перамовы вядуцца прадметна, добра, што людзі выходзяць на свабоду. Але такое самаўстараненне Еўропы не дапамагае вызваліць усіх палітвязняў — яно, наадварот, можа стымуляваць гандаль людзьмі. Бо да гэтага часу затрымліваюць людзей больш, чым выпускаюць. Гэтая сітуацыя абсалютна непрымальная, таму я стараўся прасіць еўрапейцаў усё ж прымаць жорсткія меры і патрабаваць неадкладнага вызвалення ўсіх палітвязняў.

— З кім яшчэ ўдалося сустрэцца на палях гэтага мерапрыемства?

— Перш за ўсё ўдалося паразмаўляць з канадцамі, з палітычнай элітай Канады, з прадстаўнікамі амерыканскага Сената, з еўрапейскімі палітыкамі. Былі сустрэчы з байцамі за свабоду. Асабліва цікавымі былі размовы ў сувязі з сітуацыяй вакол Венесуэлы — як самі венесуэльцы ацэньваюць сітуацыю. Таксама гаварыў з прадстаўнікамі новых сірыйскіх сіл, якія ўдзельнічаюць у рэфармаванні і адраджэнні Сірыі. Гэта было надзвычай цікава і карысна для нас.

У гэтых размовах я зыходжу з таго, што мы павінны выкарыстоўваць сусветны досвед — як звяржэння дыктатур, так і рэфармавання сваіх дзяржаў пасля іх падзення. Гэта трэба рабіць не праз бясконцае і бессэнсоўнае перапісванне канстытуцыі і адарваных ад жыцця паперак, а вывучаючы досвед тых дзяржаў, якія прайшлі праз дыктатуры і рэпрэсіі. Мы нядрэнна ведаем досвед рэфармавання Усходняй Еўропы, але цяпер зусім іншы час, і трэба разумець, якія ў нас будуць рэсурсы і на што мы можам разлічваць унутры краіны і па-за яе межамі.

— Мы знаходзімся ў адным з ключавых момантаў вайны Расіі супраць Украіны. Да чаго рыхтавацца нам, беларусам?

— Займацца дапамогай Украіне ўсюды, дзе гэта магчыма і неабходна. Гэта тое, што мы павінны рабіць і робім па меры сіл. Дапамогай Украіне па ўсіх напрамках: палітычнай дапамогай, маральнай і матэрыяльнай падтрымкай, прасоўваннем украінскай павесткі ў тым, што датычыць ваенных мэтаў. Тут не павінна быць сумневаў, што толькі параза Расіі можа прывесці да аднаўлення нармальнага жыцця як ва Украіне, так і ў Беларусі.

Трэба быць гатовымі да таго, што ашалеўшы Пуцін і малавменяемы Лукашэнка могуць аддаць загад беларускім войскам перайсці мяжу і ваяваць супраць Украіны, калі для Крамля настане зусім крытычны момант. Беларусы, думаю, навучаныя гісторыяй шматлікіх войнаў і ведаюць, што рабіць: найперш — не спрыяць захопніцкім войнам. Пераходзіць мяжу можна, але толькі з мэтай заняць у гэтай вайне бок Украіны.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]