У апальных беларускіх бізнесменаў пачаліся праблемы ў Расіі

Актывы забіраюць у Чыжа і Шакуціна.

Восень 2025-га не становіцца спакойнай парой для «збітых алігархаў», у якіх ператварыліся калісьці магутныя беларускія бізнесмены Юрый Чыж і Аляксандр Шакуцін. Падаецца, страціўшы амаль усё ў Беларусі, яны не змогуць спакойна адседзецца на пенсіі з дывідэндамі ад расійскіх актываў. Як даведаўся Plan.B, апошнюю расійскую кампанію Юрыя Чыжа, якая яшчэ мае хоць якую вартасць, банкрутяць. А ў Аляксандра Шакуціна, які страціў «Амкодор», нерухомасць і амаль усё астатняе ў Беларусі, цяпер забіраюць кантроль і над яго расійскімі актывамі.

«Бітва банкрутаў»

Сямейныя разборкі Чыжоў па аналогіі з адной з серый папулярнага серыяла «Гульня тронаў» — «Бітва бастардаў» — самы раз называць «Бітвай банкрутаў».

У гэтай «бітве» з аднаго боку — сам Юрый Чыж. З другога — двое яго сыноў і экс-жонка. Выйшаўшы з зняволення, калісьці магутны бізнесмен паабяцаў вярнуць усё, што ў яго адабралі няўдзячныя дзеці і былая другая палова. І засыпаў суды Беларусі і Расіі іскамі.

Але ў Расіі, дзе знаходзілася частка яго актываў, адбіраць, падаецца, ужо няма чаго.

Кампанія яго сына Уладзіміра «СтандартІнвест» — у працэдуры банкруцтва з лета гэтага года. Былую жонку як фізасобу Юрый Чыж банкруціць сам.

А ў верасні, як звярнуў увагу Plan B., заяву аб прызнанні банкрутам галоўнага актыву Юрыя Чыжа ў Расіі — кампаніі «БелАЗ-Памор’е» — падала падраздзяленне Федэральнай падатковай службы па Кіраўскай вобласці.

Гэта кампанія па заказах вугальшчыкаў і іншых горназдабыўных кампаній займаецца падрыхтоўкай участкаў да здабычы карысных выкапняў. Яна нават расла ў мінулым годзе. І атрымала на заказах паўмільярда расійскіх рублёў выручкі.

Але на ёй вісяць даўгі. І за даўгі яе хоча прызнаць банкрутам расійская падатковая. Прыняць рашэнне плануецца на пасяджэнні, прызначаным судом на сярэдзіну лістапада.

Ёсць нюанс па гэтым актыве. «БелАЗ-Памор’е» належыць на 99,5% сыну Чыжа-старэйшага Уладзіміру. Але кіруецца Юрыем Чыжом, у якога 0,5% у капітале. Атрымаўшы ў судах аператыўны кантроль і бачыўшы, у якой фінансавай сітуацыі гэты бізнес, Чыж-старэйшы і сам быў не супраць абанкруціць яго. У добраахвотным парадку — дамовіцца з крэдыторамі і, магчыма, прадаць ачышчаны ад даўгоў актыў.

Але цяпер у прымусовым парадку гэтым хоча заняцца расійская дзяржава. Бо дзяржаве няма калі чакаць, калі незаплачаныя падаткі вернуцца ў бюджэт. Яны патрэбныя там — для вайны з Украінай і калектыўным Захадам.

Для Юрыя Чыжа гэта мінус у фінансавым плане. Бо пры такім раскладзе даўгі, як правіла, не спісваюцца. Канкурсны кіравальнік — на баку крэдытара і будзе імкнуцца распрадаць маёмасць і аспрэчваць раней заключаныя здзелкі. Адным словам, дарэмна пайшоў супраць сына. Вынік можа быць нуль.

Без козыраў і сяброў

У Аляксандра Шакуціна, як высветліў Plan.B, таксама праблемы ў Расіі. «Збіты алігарх» пазбавіўся не толькі амаль усіх актываў у Беларусі, але і губляе іх на «запасным аэрадроме» — у Расіі.

У прынцыпе, «запасным аэрадромам» для Шакуціна магла стаць асабістая манаполія на збыт амаль усёй «амкодараўскай» тэхнікі ў Расіі. Амаль адразу, стаўшы ў пачатку 2000-х акцыянерам холдынгу «Амкодор», ён прывязаў продажы амаль усёй тэхнікі холдынгу там да ўласных бізнесаў. Усяго — да прыкладна дзясятка кампаній, разнесеных па замацаваных за імі рэгіёнах.

Адначасова ён увёў асабістыя, не звязаныя з холдынгам «Амкодор», структуры ў капітал трох з чатырох вытворчых кампаній у Расіі. У дзвюх з іх («Амкодор-Онего» у Петразаводску і «Амкодор-Алга» ў Башкартастане) у яго па 50%. Яшчэ ў адной, «Амкодор-Агідэль» (у Башкартастане), 23%. Але ў «Амкодор-Агідэль» кіруе з кантрольнай доляй не беларуская дзяржава, а мясцовы партнёр.

Адзінай вытворчай пляцоўкай з прамым падпарадкаваннем цяпер дзяржаўнаму холдынгу «Амкодор» быў завод «Амкодор-Бранск».

Але, як высветліў Plan B., дэ-факта манаполія Шакуціна на збыт — гэта ўжо фікцыя. Гэтага козыра бізнесмен пазбавіўся.

Кантралюемая ім кампанія «Амкодор-Цэнтр» нечакана выйшла з галоўнага дыстрыбутарскага бізнесу холдынгу ў Расіі — «Амкодор-ТД». Яна кіравала ім нараўне з дзяржавай («Амкодор-Бранск»). Ці было гэта зроблена па добрай волі, з неасцярожнасці, ці яго «папрасілі», але гэты ключавы збытавы канал са штогадовымі продажамі на 35–40 млн долараў Шакуцін страціў.

Паступова ён губляе і кантроль над вытворчымі актывамі — праз замену на іх кіраўнікоў — яго стаўленікаў.

У сакавіку ён страціў былога дырэктара МТЗ Фёдара Даматэнку. Ён узначальваў перспектыўны вытворчы праект «Амкодор-Алга». І вось у верасні новыя дзяржаўныя кіраўнікі холдынгу знялі з пасады ў самым буйным і перспектыўным вытворчым актыве холдынгу «Амкодор» у Расіі — «Амкодор-Агідэль» — Віктара Круглага. Дырэктара, якога прызначаў былы ўласнік «Амкодора» Аляксандр Шакуцін, змяніў прызначэнец ад дзяржавы.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]