Абменны фонд

Шматслойны абмен.

Учорашні шматслойны абмен, у якім удзельнічаў дзясятак дзяржаў, зусім унікальны. Гэта быў не абмен шпіёнамі, не абмен ваеннапалоннымі і не абмен Луіса Карвалана на Уладзіміра Букоўскага. Гэта быў абмен шпіёнаў, кілераў, ашуканцаў на дысідэнтаў. Прычым большай часткай - на чужых дысідэнтаў.

Захад змог выцягнуць з расейскіх турмаў не толькі сваіх грамадзян. Зразумела, што Эван Гершковіч і Пол Уілан - амерыканцы, і за іх вызваленне ЗША гатовыя былі плаціць любую цану. Мы ўсе памятаем, як Злучаныя Штаты паўтара гады таму аддалі Расеі "гандляра смерцю" Віктара Бута, каб вызваліць баскетбалістку Брытні Грайнер, якая адбывае тэрмін у Расеі. Таго самога Віктара Бута, на якога яны палявалі з канца дзевяностых, а потым распрацавалі складаную, шматхадовую, дарагую аперацыю, каб выбавіць яго з Расеі. Гады найскладанейшай працы, якія дазволілі арыштаваць і асудзіць чалавека, які пастаўляў зброю самым пачварным рэжымам на планеце, Амерыка проста выкінула ў памыйніцу, каб вызваліць сваю грамадзянку. Так што з Уіланам і Гершковічам усё было зразумела: за іх будуць біцца. Але астатнія?

Ну добра, у журналісткі Алсу Курмашавай, апроч расейскага, ёсць і амерыканскае грамадзянства. Ва Уладзіміра Кара-Мурзы - брытанскае. Кевін Лік і Дытэр Варонін - уладальнікі нямецкага грамадзянства. Але мастачка Саша Скачыленка, палітык Ілля Яшын, праваабаронца Алег Арлоў, актывісты Лілія Чанышава і Вадзім Астанін - расейцы без якога-небудзь іншага грамадзянства. Проста палітвязні. Унутраная справа Расеі. І за іх вызваленне змагаліся зусім чужыя ім дзяржавы. Кілера Вадзіма Красікава, які забіў у Бэрліне на замову Крамля былога чачэнскага палявога камандзіра Зелімхана Хангашвілі і атрымаў у Нямеччыне пажыццёвы тэрмін, выпусцілі з турмы і адправілі ў Расею. І гэта дзеля таго, каб разам са сваімі грамадзянамі вызваліць наіўную мастачку Скачыленку, якая замяніла этыкеткі ў піцерскім супермаркеце на антываенныя ўлёткі, і яшчэ некалькіх чалавек? Гэта сапраўды быў унікальны абмен.

Магу ўявіць сабе, колькі добрых людзей учора зноў адчулі надзею на тое, што іх сябры, сваякі, аднадумцы сапраўды гэтак жа змогуць выйсці на волю і не будуць сядзець свае гіганцкія тэрміны. Я таксама адчула імгненнае вострае пачуццё эйфарыі - ну вось яно, пачалося, ссунулася! Але пасля секунд эйфарыі нетутэйшае горкае разуменне таго, што расейскія кілеры і шпіёны, якія закідваюцца ў Еўропу ў прамысловых маштабах, могуць і далей пачувацца спакойна: калі арыштуюць і пасадзяць, неўзабаве прыляціць чараўнік у блакітным верталёце і здыме з іх кайданкі. Усяго-то і трэба - невычэрпны запас закладнікаў для абмену. Абменны фонд. А абзаводзіцца закладнікамі лёгка. Заўсёды знойдзецца ў велізарнай Расеі амерыканскі ці нямецкі журналіст, місіянер, даследнік, якога можна пасадзіць і чакаць, калі прыйдуць з прапановай абмяняць на якога-небудзь крывасмока, які забівае пасярод Еўропы. А для масавасці можна перасаджваць яшчэ сціжму сваіх і выстаўляць іх у палітычным даркнеце на таргі: «Каму мастачку, маладую, наіўную? Каму школьніка ў справе аб дзяржаўнай здрады? Каму журналіста, які ў зоне памрэ?»

Іх абмяняюць. Пасля новых. Галоўнае, каб плынь закладнікаў не заканчвалася. Зрэшты, нават калі для гамбуржскага рахунку ў Пуціна не хопіць чалавечай адзінкі - на дапамогу прыйдзе Лукашэнка. У яго, як раяль у кустах, выявіцца запалоханы немец у засценках. І гэтага немца на талерцы ён, як прыстойны госць, прынясе да гаспадарскага стала: забірай, ён твой! Той забярэ. Адплаціць потым - грашыма, падтрымкай, газам. А беларускія палітвязні застануцца на нарах. Але з глыбокай заклапочанасцю і сотым заклікам цывілізаванага свету неадкладна іх вызваліць.

Калі чылійскага камуніста Луіса Карвалана мянялі на савецкага дысідэнта Уладзіміра Букоўскага, савецкі народ склаў вясёлую прыпеўку: «Абмянялі хулігана на Луіса Карвалана. Дзе б знайсці такую блядзь, каб на Брэжнева змяняць? Вось і я зараз думаю: дзе ж яе знайсці, родненькую?

Ірына Халіп, адмыслова для Charter97.org

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]