Жнівень у бункеры з квантавым кампутарам

А недзе ўжо нешта гудзе – дакучліва і нахабна.

Гэта падпольшчыкі некалі прыдумалі. Увесь час мяняць месца знаходжання. Заблытваць сляды. Вешаць на нос усюдыіснай ахранцы фальшывыя адрасы. І нідзе ніколі не начаваць двойчы. Высачылі, кажаце? Удачы, спадары дэтэктывы! Вунь стаяць каля дзвярэй галёшы таго, што ў вышуку. Вядома, самога Ілліча, чые ж яшчэ? Толькі што ён тут на канапе бесклапотна адпачываў. Дзе цяпер? Ды недзе там, у Разліве. Можна і дакладней – там, дзе вецер і чарот. Шукай ветру!..

Аднак мацёраму піцерскаму чэкісту нават у цяжкім сне прымроіцца такое не магло. Якія яўкі, патаемныя адрасы і іншая дробязь? Прычым тут нейкі там Ілліч? Усё прайшло, здадзена ў архіў, забыта. Пасада, здабытая аднойчы без усялякіх красавіцкіх тэзісаў, толькі ў выніку мудрагелістага і да крайнасці спрытнага a target="_blank" href=https://charter97.org/ru/news/2023/7/25/557197/>фокусу пад кодавай назвай «Пераемнік», быццам бы надзейна гарантавала ўсеагульнае шанаванне, шэраг страшэнных кар'ерных прыгодаў і спакойную старасць у выніку. І вось – калі ласка! Трэба і яму некуды бегчы, таіцца, азірацца, заблытваць сляды. І ўвесь час думаць пра начлег.

Ці ж варта дзівіцца, што ў гэтай бурнай і шматстайнай мітусні вакол кіраўніка вялікай краіны на першы план выйшла паступова адно-адзінае маркотнае мерапрыемства – паседжанне Рады бяспекі. Зразумела, у рэжыме відэаканферэнцыі. Паводле самай спрошчанай схемы. Бестэрміновы каранцін ніхто не скасоўваў. Усё дакладна і штодзённа. Кабінет. Адмысловы стол. Спрыт рук, якія тасуюць казённыя паперкі. І настроены кімсьці дысплэй з выразным наборам суровых і строгіх твараў даўніх прызначэнцаў, адказных за татальную бяспеку краіны і персоны. І ніякіх, натуральна, дэталяў ці прынамсі аддаленых намёкаў на сутнасць і цёмны сэнс унутрыведамасных разборак. А навошта? Камусьці ўсё яшчэ не ясна, пра што можа ісці гаворка на такой суровай нарадзе, калі вакол шугаюць пажары, разбураюцца масты і нечыя прыткія дроны бесцырымонна зазіраюць у форткі вышынных офісаў квартала «Масква-Сіці»? Ды што там нейкі квартал, калі нават у Сергіевым Пасадзе, на сакрэтнай оптыка-механічнай вытворчасці, дзе заадно цішком збіраюць цеплавізары і ўсё такое іншае, узлятае ў паветра цэлы ангар. А таму даводзіцца самому вызначаць, дзе ж усё ж на зыходзе дня заначаваць?

Дурное, здавалася б, пытанне. Нікому нідзе такое і ў галаву не прыйдзе. Пакуль над гэтай галавой нешта крылатае не загудзе настойліва і завісне аднойчы пагрозліва. Калі гэтае падступства нават на крамлёўскі купал ужо бессаромна замахнулася, то што яму нечы тамака кіроўны кумпал. Тым больш часы змяніліся катастрафічна. А да таго ж у запале палемікі кіраўнік разгаварыўся аднойчы з гарачкі, што ў выпадку празмернага ціску і іншых няўдачаў скарыстае абавязкова ядзерную зброю, запасы якой усё яшчэ чакаюць свайго часу. Ды ці мала што ў такія хвіліны ў галаву прыходзіць! Аднак рэакцыя суседзяў, блізкіх і далёкіх, на гэтую легкадумную рэпліку была яшчэ якой сур'ёзнай. І самаўпэўненаму правадыру далі зразумець, што адказ будзе імгненным і вельмі непрыемным для краіны. А для яго – тым больш. Папярэджанне было ўспрынятае са звычайным фанфаронствам. Вось толькі жыццё прымусіла прызнаць, што такія дакладныя папярэджанні з гарачкі не пасылаюць. Асцярожнасць у падобных выпадках празмернай не бывае. І, цалкам магчыма, што недзе нешта ўжо кагосьці чакае. Тым больш, што восень ужо гатовая ўступіць у свае правы.

Калі акінуць бесстароннім позіркам прамінулае лета, то нельга не прызнаць, што нічога добрага ў ім не было. Так, марнасць марная. Найлепшая нібыта паравіна года, але сапсаваная да бязладдзя дробнымі паскуднікамі, якіх развялося ў апошні час з лішкам. Проста паверыць немагчыма, што чалавецтва так спалохалася раптам перад нахабнымі хуліганамі і апраметнымі бандзюкамі. Цырымоняцца. Нечага чакаюць. А тыя нахабнічаюць і бяруць цывілізацыю за горла. Які год ідзе вайна ў цэнтры Еўропы? І колькі чалавечых жыццяў ужо знікла ў яе агні? Чаканне ні да чаго не прывядзе. Не раздумаецца садыст. У яго на гэты конт зусім іншыя планы.

Толькі што ён прыняў шэфа дзяржаўнай карпарацыі «Растэх». Выслухаў уважліва яго гадавую справаздачу. Дапытваўся скурпулёзна, колькі будзе выраблена танкаў, артылерыйскіх сістэмаў і ўстановак залпавага агню. Колькасць ракетаў і снарадаў не засталася без увагі. Ці не паштучна пералічваў патроны. І гэта той чалавек, які задумаўся сур'ёзна пра заканчэнне вайны?

А незадоўга да гэтай справаздачы ён наведаў цэнтр міжнароднага гандлю. Абышоў выставу квантавых дасягненняў. Сустрэўся з удзельнікамі форуму будучых тэхналогій. Маладыя геніі радасна расказвалі яму, што ў краіны абавязкова будзе квантавы кампутар. І ўвогуле ўсё будзе звязана ў адзіную квантавую сістэму. А ён ужо планаваў разагнаць усіх гэтых вольных выдумнікаў па шарашках і прымусіць працаваць у адзінай сістэме ўсё таго ж «Растэха». На абаронку, на вайну. А хто не захоча, таго ў акопы. Усё проста і канкрэтна.

А потым насланнё схлынула. І выразна акрэслілася злашчасная рэальнасць. Без усялякіх выкрутасаў і фантазій. Той самы бункер. Найвышэйшы кабінет. Працоўны стол. Цьмяныя твары паплечнікаў з Рады бяспекі на дысплэі. Дзмітрый Мядзведзеў з шырока адкрытым ротам. Справа звычайная – палымяны аратар у рэжыме завісання. Патрэбная перазагрузка. Або кампутар, але зусім іншы. Магчыма, той, пра які так упэўнена разважалі патэнцыйныя прызыўнікі на форуме новых тэхналогій.

Як яго называлі гэтыя маладыя геніі? Здаецца, квантавы кампутар. Свой, расейскі. Але значна лепшы за амерыканскі. Гэта дакладна. Абяцалі. Ён ужо ў плане навуковых адкрыццяў да 2030 года. Але чаму так позна, калі ён патрэбен цяпер? У гэтую хвіліну. Таму што менавіта цяпер ідзе нарада Рады бяспекі. І аратар Мядзведзеў спрабуе яму сказаць нешта вельмі важнае. Пра нешта папярэдзіць. І няма нікога пад рукой, хто дапамог бы выйсці з гэтага праклятага завісання.

А недзе ўжо нешта гудзе. Дакучліва. Нахабна. І вельмі знаёма. Што гэта можа быць? І чый гэта абутак стаіць ля парога? Галёшы нібыта. Іх ужо даўно нідзе ніхто не носіць! Галёшы Ілліча? Гэта якога яшчэ Ілліча?.. А чаму менавіта тут, ля ўваходу – што за намёкі? І скажа хто-небудзь, нарэшце, дзе і што так неадступна і дакучліва гудзе?..

Гэтыя пытанні можна было доўжыць бясконца. Вось толькі час ужо скончыўся. І ўключыўся зваротны адлік. А недзе паблізу чырвонагаловы дзяцел ужо адстукваў каардынаты патаемнага бункера.

Выразна і беспамылкова.

Уладзімір Халіп, спецыяльна для Charter97.org