«Тэхніка тут прыкладна ўдвая таннейшая, чым у Беларусі»

Беларусы едуць закупляцца ў Беласток цэлымі сем'ямі.

Карэспандэнтка «Салідарнасці» адправілася ў Беласток, каб праверыць, ці ёсць сёння там попыт на тавар у беларусаў.

Прывакзальная тэрыторыя Беластока зараз рамантуецца. Сярод труб і агароджаў знаходжу прыпынак, каб даехаць да Кавалерыйскага рынку, які ўваходзіць у топ-месцаў, куды прыязджаюць беларусы на закупы.

Гугл-мапы паказваюць, што з прыпынку да рынку яшчэ 25 хвілін пешшу. Але гэтых хвілін у мяне няма, таму выклікаю таксі.

- Пані едзе на рынак? Дык ён жа ў вас за плячыма, у двух хвілінах. Гэта ваш першы раз на закупах? — пытаецца кіроўца Міхал і дадае, што зараз у горадзе без праблем можна знайсці шмат беларусаў і ўкраінцаў.

Кавалерыйскі рынак сапраўды апынуўся зусім побач: сем хвілін пешшу. У 12.45 там было ўжо амаль усё закрыта — заставалася ўсяго пару пунктаў, гатовых працаваць да апошняй хвіліны графіка.

У другім шэрагу - працавала ўсяго тры пункты. У адным з іх прадаюць вечаровыя жаночыя сукенкі - кошты на іх у дыяпазоне 300 злотых (164 беларускія рублі). Прадаўшчыца прапануе мне паглядзець некалькі сукенак і кажа, што зараз беларусаў на рынку назіраецца менш, чым да пандэміі.

Згодна з гэтым і яе калега-суседка, якая прадае абутак і торбы: кажа, што сёння за пакупкамі з Беларусі прыязджаюць у асноўным кіроўцы:

- Не ў кожнага цяпер ёсць віза. Гады два таму было больш людзей.

Тут жаночыя туфлі на абцасе можна купіць за 100-160 злотых (54,7 - 87,5 рубля), жаночыя торбы праз плячо - 100-200 злотых (54,7-109,4 рубля).

Далей заходжу ў павільён з бытавой хіміяй, шампунямі і пральнымі парашкамі. На пральны парашок дзейнічае зніжка - 44 злотых (24,07 беларускага рубля) за 5,4 кілаграма. За пачак «Ariel», разлічаны на 45 пранняў, прапануюць 36 злотых (19,69 рубля), за кандыцыянеры для бялізны 4-5 літраў ад 24 да 65 злотых (13,13-35,55 рубля), за літр - ад 7 да 14 злотых (3,83-7,66 рубля) у залежнасці ад фірмы вытворцы.

Дзіцячыя памперсы абыдуцца бацькам у 55 злотых (30,08 бел. рубля) за 68 штук.

- Вашы калегі з суседніх павільёнаў кажуць, што беларусаў зараз не вельмі шмат. А вы як уважаеце?

- Якое! Вельмі шмат зараз беларусаў. Два-тры месяцы таму, калі Лукашэнка дазволіў браць больш за кілаграм, стала прыязджаць шмат беларусаў, нават больш, чым да пандэміі. Прыязджаюць цэлымі сем'ямі: з дзецьмі, бабулямі, дзядулямі. Легальна праз мяжу можна перавезці 31 кілаграм, таму купляюць вельмі шмат.

Прыкладна такога ж меркавання прытрымліваюцца і беларусы з Берасця, якія зараз жывуць у Беластоку. На Кавалерыйскім рынку мужчыны адкрылі ўласны пункт.

- Як толькі пачалася пандэмія, беларусы практычна перасталі ездзіць. Потым пачалі шукаць нейкія шчыліны, але людзей усё роўна было няшмат. У красавіку сёлета стала пакрысе дадавацца беларусаў, у траўні-чэрвені - усё больш і больш.

Сёння да нас прыязджае вельмі шмат людзей з Беларусі. Яны ж і з'яўляюцца асноўнымі нашымі заказчыкамі - палякі прыходзяць на рынак закупіцца па дробязі. У Польшчы кошты даражэюць, але яны ўсё роўна застаюцца ніжэйшымі ў параўнанні з беларускімі. Калі памяняліся мытныя пошліны, беларусы сталі нашмат больш набываць.

Мы з'яўляемся пасярэднікамі, працуем як крама інтэрнэт-заказаў. Людзі робяць у нас замову, мы купляем гэта ў польскіх інтэрнэт-крамах і перапрадаем. У асноўным зараз беларусы заказваюць розныя запчасткі і бытавую тэхніку: напрыклад, духавыя шафы.

Па шляху сустракаю яшчэ два адкрытыя павільёны: з таварамі для саду і дома. Ёсць вялікі выбар грабляў: ад 19 злотых (10,38 бел. рубля) за невялікія і да 59 (32,27 бел. рубля) - за буйнейшыя. За насенне памідораў і перцаў у сярэднім просяць 2,50 злотых (1.37 бел. руб.) за пачак, капусты і цукіні - 1,50-1,90 злотых (0,82-1.04 бел. руб.) за пачак. Прыкладна па такім жа кошце можна абраць і насенне кветак на любы густ.

Рондаль аб'ёмам 2.9 літра прадаюць за 59 злотых (32,27 бел. рублёў), чайнікі – у сярэднім за 55 злотых (30,08 руб.), патэльні – 60 злотых (33 рублі) за штуку.

Нягледзячы на тое, што рынак ужо амаль закрыты, на паркоўцы стаіць некалькі машын з беларускімі нумарамі. Беларуска, якая сабралася з'яжджаць, пагадзілася паразмаўляць на ўмовах ананімнасці.

Ірына (імя зменена) жыве ў Горадні, у Польшчу на закупы ездзіць ужо даўно — у дзяўчыны ёсць карта паляка, дзякуючы якой яна змагла ездзіць па пакупкі нават падчас пандэміі.

- Па-першае, тут танней. Па-другое, зусім іншы выбар. Адзіны момант - зараз вельмі вялікія чэргі на мяжы.

Са слоў Ірыны, кошты на сантэхніку і тавары для дома крыху падняліся, аднак якасць не змянілася. Па вопратцы - засталося ўсё таксама.

- Тэхніка тут прыкладна ўдвая таннейшая, чым у Беларусі. У асноўным купляю сантэхніку для дома, тэлефоны, кампутары - сабе ці ў падарунак дзіцяці. На мяжы вяртаюцца ваты – што вельмі істотна.

Не на ўсё, але выгада ёсць. Прадукты таксама бяром: усе сыры вельмі смачныя – з цвіллю і без, нават садавіна крыху таннейшая. Для дзіцяці купляю ёгурты і сокі, яны тут у асноўным з мякаццю. З мяснога зараз нічога не правязеш - забаранілі.

Ірына таксама кажа, што на гэты раз закупіла ўсю канцылярыю для дзіцяці ў школу.

- Не скажу, што нашмат танней, але тут якасней. Той жа фламастар пратрымаецца нашмат даўжэй, чым беларускай вытворчасці.

У іншай машыне з беларускімі нумарамі за стырном сядзіць мужчына. З ягоных слоў, упершыню на закупы ў Беласток ён з сям'ёй пачаў ездзіць некалькі месяцаў таму, калі для ўезду ў Польшчу адмянілі ПЦР-тэст.

- Мы з Ваўкавыска самі. Купляем тут пральныя парашкі, каву, шакалад - усё купляем! - кажа мужчына, але наша размова перарываецца: у машыну садзіцца дзяўчына з некалькімі скрынкамі, і мой суразмоўца намякае: нам пара ехаць, на мяжы чэргі.

Пасля Кавалерыйскага рынка я адпраўляюся ў гандлёвы цэнтр «Atrium Biała». Тут знаходзіцца гіпермаркет «Bi1», які таксама з'яўляецца ў спісе месцаў сярод беларусаў, якія прыехалі на закупы. Заўважаю, што вакол гандлёвага цэнтра - даволі шмат машын з беларускімі нумарамі. Недалёка ад стаянкі стаіць маршрутка «Беласток-Горадня», але ў ёй нікога няма.

Для пачатку праверым, у колькі тут абыдзецца купіць канцылярыю для дзіцяці ў дзіцячы садок або школу. Выбар крэйды, алоўкаў і да т.п. - велізарны. За ўпакоўку з 24 алоўкавай крэйдай просяць 8 злотых (4,38 беларускіх рублёў), за столькі ж каляровых алоўкаў — 13 злотых (7.11 рублёў). За 4 простыя алоўкі - 6 злотых (3,28), упакоўку з 12 фламастараў - 13 злотых (7,11).

Акварэль абыдзецца ў 10-18 злотых (5,47-9,85 бел. руб.), гуаш - 6-12 (3,28-6,56). Альбом для малявання (20 лістоў) - 6 злотых (3,28 рублёў).

Друкарку фірмы Canon можна купіць за 185 злотых (101,19 бел. руб.). Калькулятары - 40-50 злотых (21,88-27,35), чахол для спартыўнай формы з мульцяшнымі персанажамі - 6 злотых (3,28). Партфель для дзяўчынак ад 60 (32,82) да 249 злотых (136,20), для хлопчыкаў - у сярэднім за 100 злотых (54,7 рублёў).

Далей адпраўляюся ў аддзел з прадуктамі і гляджу найболей папулярныя сярод беларусаў тавары. 500 грам кавы «Jacobs» абыдзецца ў 28 злотых (15,32 бел. руб.), сыр камамбер - 6.49 (3,55), сыр з блакітнай цвіллю - 4.48 (2,48).

Літр соку ў сярэднім 4 злотых (2,19 бел. руб.). Паўтара кілаграма заправы Kucharek - 18 злотых (9,85).

З сезоннай садавіны на скідцы зараз абрыкосы і персікі — 8,95 і 9,95 злотых за кілаграм адпаведна (4,90 і 5,44).

Далей па маршруце - аптэка. Фармацэўт на касе пацвярджае: тут можна набыць лекі па беларускіх рэцэптах, і польскія лекі карыстаюцца вялікім попытам у беларусаў.

Вітамін С і кальцый у шыпучых таблетках абыдзецца пакупнікам у 10 злотых (5,47 бел. руб.). Магній і вітаміны групы B у залежнасці ад вытворцы можна купіць ад 9 да 36 злотых (4,92-19,69). 14 пакуначкаў тэрафлю абыдуцца ў 28 злотых (15,32), а 12 грыпэкс - у 31.49 (17,22 рублёў).

За дваццаць таблетак аспірыну - 30 злотых (16,41). Кошты таблетак для горла ў сярэднім вар'іруюцца ў межах 25 злотых (13,67 рублёў).

Ужо на выхадзе заўважаю візіцёраў-землякоў - на паркінг заязджае аўто з беларускімі нумарамі:

- Мы жывём у Беластоку ўсяго месяц. Пакуль усё вельмі падабаецца: па коштах, па атмасферы і стаўленню. У Менску за восем гадоў у доме нават не ведалі сваіх суседзяў, а тут ужо знаёмімся і маем зносіны, нягледзячы на тое, што яшчэ дрэнна разумеем адзін аднаго, бо мы толькі пачалі вучыць мову. Тут усе такія ветлівыя - гэта вельмі радуе.

Які ён, Беласток? Пасля размовы з парай адпраўляюся ў цэнтр, да якога - пяць прыпынкаў на аўтобусе. На прагулку ў мяне ўсяго дзве гадзіны, таму адразу зазіраю ва ўпадабанае месца мясцовых жыхароў - палац Браніцкіх.

Фантаны, клумбы, мноства скульптур - так выглядае тэрыторыя ля ўваходу ў Палац.

Цэнтр горада - вельмі ўтульны і спакойны. Нават у будні дзень у некаторых кавярнях ёсць поўная пасадка. Шмат касцёлаў і сабораў.

Адчуваецца высокая канцэнтрацыя беларусаў - паўсюль ездзяць машыны з беларускімі нумарамі, чуецца знаёмая гаворка.

У 30 градусаў спёкі галоўным выратаваннем апынуўся ліманад і марожанае. Іх я купіла ў адной з кавярняў на рынкавым пляцы. Вялікі вафельны ражок з ванільным марожаным абышоўся ў шэсць злотых (3,28 бел. руб.), клубнічна-апельсінавы ліманад - у 10 злотых (5,47 бел. руб.). У Варшаве такі набор абышоўся б прыкладна ў 1,5 раза даражэй.

Шпацыруючы, падагульняю: нягледзячы на павышэнне коштаў у Польшчы, для беларусаў шопінг у Беластоку ўсё яшчэ застаецца актуальным. Пасля адкрыцця межаў людзі вяртаюцца на закупы, нягледзячы на цяжкасці з адкрыццём віз і доўгія чэргі на мяжы.

Плюс у Беластоку прыбавілася і беларусаў-эмігрантаў. Паводле звестак упраўлення ў справах замежнікаў, у Падляскім ваяводстве Польшчы (да якога належыць і Беласток) пададзена 5875 заяў для атрымання права на жыхарства.