Генадзь Фядыніч пра застрайкавалых працаўнікоў: Гэта найлепшыя кадры, за імі будучыня

Экс-кіраўнік прафзвязу РЭП мяркуе, што трэба падрыхтавацца да будучых страйкаў на прадпрыемствах.

Пасля выбараў беларускія працоўныя ўпершыню за 30 гадоў выйшлі на масавыя шэсці і далучыліся да пратэстоўцаў па ўсёй Беларусі. Працоўныя Менскага трактарнага завода колавых цягачоў паказалі Лукашэнку, які прыехаў да іх, хто на прадпрыемстве і ў краіне гаспадар. Сайт Charter97.org пагутарыў пра становішча на заводах з лідарам незалежнага прафзвязу РЭП Генадзем Фядынічам.

– Як вы ацэньваеце маштаб выступленняў беларускіх працоўных у жніўні – верасні 2020 года? Ці можна казаць, што ў нас склаўся салідарны і адказны працоўны клас?

– Я не спяшаўся б так заяўляць, таму што любы страйк трэба рыхтаваць. У нас не было адпаведным чынам падрыхтаваных страйкаў, усё рабілася ў спешцы, таму, на мой погляд, вынік не той, які мог бы быць.

Салідарнасці трэба ўвесь час вучыцца. На жаль, за 26 гадоў працоўны клас развучыўся быць салідарным і быў недастаткова інфармаваны, для чаго гэта трэба і чаму гэта трэба.

– Кожны дзень мы бачым, што новыя працоўныя далучаюцца да страйку. Акрамя таго, многія выходзяць з афіцыйнай ФПБ і ўступаюць у незалежныя прафзвязы, у тым ліку ў РЭП. Якая абстаноўка цяпер на заводах у Беларусі? Якія настроі ў калектывах?

– Я хачу сказаць, што калі людзі далучаюцца да страйку, то гонар і хвала ім, але іх недастатковая колькасць, каб вызначаць пытанні не толькі сацыяльныя, але і палітычныя.

Пры ўсёй павазе да працоўных «Беларуськалія», гэта мужныя ўчынкі, але я яшчэ раз паўтаруся, што гэтага недастаткова сёння, каб эканамічныя і палітычныя патрабаванні былі выкананыя.

Што тычыцца заводаў, федэрацыя загадала змяніць калектыўныя дамовы прафзвязным камітэтам, цяпер яны распаўсюджваюцца толькі на чальцоў, што ўваходзяць у ФПБ. Частку людзей гэта насцярожыла, частку запалохала. Вядома, нягледзячы ні на што, гэтыя плюшкі не патрэбныя, павыходзілі. Ведаем такія факты ў тралейбусных парках, што там у іх адпачынкі паадбіралі. Мы мяркуем, што гэта незаконна. Для нас гэта 14-ы артыкул Працоўнага кодэкса, дыскрымінацыя паводле прыналежнасці чальцоў прафзвязаў. Рана ці позна, я ўпэўнены, што гэтая сітуацыя будзе іншая.

– Ні адно з патрабаванняў, якія працоўныя вылучалі да ўлады, не было выкананае. Што можа стаць каталізатарам для новых пратэстаў на прадпрыемствах?

– Па-першае, сацыяльна-эканамічная абстаноўка, на жаль, сёння ні федэрацыя, ніхто не займаецца тэмамі прафзвязу, гэта ўмовы працы, заробкі. Кошты растуць, а заробкі не растуць так, як кошты. Калі інфляцыя за год склала не 5%, а 7,4%, гэта ж нікуды не сышло, усё пайшло на коштаўтварэнне. Таму народ, як бы гэта ні гучала банальна, можа падняцца праз пагаршэнне сацыяльна-эканамічнага становішча – недастатковы ўзровень заробку.

Вось праз такія рэчы народ можа сёння падняцца, таму што за гэтым стаяць прадстаўнікі ўладных структураў і кіраўнікі прадпрыемстваў.

– Вы сказалі нядаўна, ацэньваючы шанцы працоўнага руху і прафзвязаў у барацьбе з уладай: «Хоць сілы на гэтым этапе і няроўныя, перамога будзе за тым, за кім праўда». На чым заснаваныя ваш аптымізм і ўпэўненасць?

– Аптымізм настроены на тых новых людзей, якія прыйшлі ў прафзвяз, яны паступова прыходзяць і выходзяць з [дзяржаўных – рэд.] прафзвязаў. Гэта, магчыма, найлепшыя кадры. Яны добрыя спецыялісты, якія не баяцца быць звольненымі і за гэтымі людзьмі будучыню, таму што яны ведаюць, чаго хочуць. Натуральна, трэба вычакаць час, падрыхтавацца да ахоўнай рэакцыі працоўнага класу, калі яго будуць прадаўжаць прыгнятаць на прадпрыемствах. Гэта проста так не праходзіць.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]