Выяўленае сведчанне транскантынентальнага падарожжа неандэртальцаў

Новае даследаванне зняпраўджвае меркаванне пра тое, што гэтыя старажытныя гамініды былі дамаседамі.

Археолагі на чале з Ксеніяй Колабавай з Інстытута археалогіі і этнаграфіі СА РАН і Рычардам Робертсам з аўстралійскага Універсітэта Вулангонга апублікавалі вынікі даследавання пасля работ у Чагырскай пячоры, размешчанай у перадгор'і Алтая, дзе ў 2008 годзе была выяўленая стаянка неандэртальцаў, піша National Geographic.

У выніку раскопак у пячоры былі выяўленыя 74 фрагменты костак неандэртальцаў і блізу 90 тысяч каменных артэфактаў. Даследнікі параўналі 4132 каменных прылад, знойдзеных у Чагырскай пячоры з каменнымі артэфактамі неандэртальцаў у Еўропе і Заходняй Азіі, а таксама з ўзорамі з Дзянісавай пячоры.

Аўтары працы выявілі, што гэтыя каменныя прылады вельмі падобныя на прылады мікокскай культуры эпохі сярэдняга палеаліту (ад 150 да 30 тысяч гадоў таму), распаўсюджанай ва Усходняй і Цэнтральнай Еўропе, тады як у Дзянісавай пячоры такіх артэфактаў няма. Яны датуюцца ад 60 да 50 тысяч гадоў таму, што кажа аб храналагічным, тэхналагічным і тыпалагічным скрыжаванні. Навукоўцы правялі трохмерны геаметрыка-марфаметрычны аналіз гармат з Чагырскай пячоры і гармат з адной стаянкі з тэрыторыі Нямеччыны, якая датуецца прыкладна гэтак жа, як Чагырская пячора.

«Мы атрымалі такі довад падабенства, які можа быць прадстаўлены на адным помніку. Біфасы - нажы такога тыпу - з тэрыторыі Нямеччыны абсалютна падобныя да нажоў з Чагырскай пячоры», - кажа доктар гістарычных навук Ксенія Колабава, вядучая навуковая супрацоўніца ІАЭТ СА РАН.

Адлегласць паміж двума помнікамі складае прыкладна пяць тысяч кіламетраў, а найбліжэйшыя з гэтай культуры знаходзяцца на адлегласці трох тысяч кіламетраў. Усё гэта дае падставу казаць пра тое, што неандэртальцы пачалі сваё падарожжа, перасоўваючыся, хутчэй за ўсё, паўночным берагам Каспійскага мора. Калі яны прыйшлі на Алтай (блізу 60 тысяч гадоў таму), там ужо жылі дзянісаўцы. Гэта ўнікальная тэрыторыя, на якой адбывалася ўзаемадзеянне адразу некалькіх падвідаў першабытных людзей.

«Калі мы пакладзем гэтыя камяні побач з еўрапейскімі і не будзем звяртаць увагі на матэрыял, то не ўбачым адрозненняў. Еўрапейскія прылады рабіліся з крэмнію, нашы - з халцэданітаў і яшмойдаў. Неандэртальцы прыйшлі са сваімі традыцыямі каменеапрацоўкі, якія ніяк не мяняліся. Гэта сведчыць пра стабільнасць і добрую прыстасаванасць падвіду да пэўных палеаэкалагічных умоў. Гэтыя людзі былі падрыхтаваныя да палявання на буйных сысуноў і ўпісаліся ў экасістэму настолькі арганічна, што ім не трэба было нічога мяняць. Калі яны ішлі па Еўразійскаму стэпу, то проста выбіралі прыдатныя экалагічныя нішы, канкрэтнае асяроддзе пражывання», - тлумачыць Ксенія Колабава.

Даследнікі сцвярджаюць, што неандэртальцы з Чагырскай пячоры звязаныя з другой хваляй міграцыі, якая прыйшла з Еўропы блізу 60 тысяч гадоў таму. Гэтая папуляцыя ішла паўночным шляхам, цалкам магчыма, ідучы за статкамі бізонаў па Вялікім Стэпавым поясе, які распасціраецца праз усю Еўразію. «Да Алтая яны дабраліся як мяркуецца, у канцы 4-й марской ізатопнай стадыі, калі было холадна і суха. Гэтыя людзі былі адаптаваныя да такіх умоў, і даліна ракі Чарыш для іх была выдатным месцам рассялення», - распавядае старшая навуковая супрацоўніца ІАЭТ СА РАН кандыдат біялагічных навук Наталля Аляксееўна Рудая.

Чагырская пячора была сталай стаянкай неандэртальцаў цягам прыкладна 10 тысяч гадоў. З яе людзям было зручна высочваць бізонаў, а ў даліне ракі, хутчэй за ўсё, быў паляўнічы лагер, дзе яны забівалі, разбіралі здабычу і прыносілі ў пячору.