Малдаўскі экспэрт: Новая ўлада хоча дэмантаваць паралельную дзяржаву Плахатнюка

Што на самой справе адбываецца ў Малдове?

У Малдове працягваецца палітычнае супрацьстаянне. Пяць краін Еўрапейскага Звзяу: Вялікабрытанія, Нямеччына, Польшча, Францыя і Швецыя апублікавалі сумесную заяву, у якой гаворыцца: "Мы разглядаем і падтрымліваем парламент Малдавіі як прадстаўніка малдаўскага народа і як лепшае месца для абмеркавання ўсіх палітычных пытанняў, у тым ліку спрэчных», паведамляе «Голос Америки».

Пры гэтым, у сумеснай заяве адзначаецца: «Усе бакі нясуць адказнасць за ўрэгуляванне канстытуцыйнага крызісу мірнымі сродкамі».

Раней з аналагічным зваротам выступіў Вашынгтон.

Цяперашні палітычны крызіс у Малдове узнік як следства парламенцкіх выбараў у лютым гэтага года, калі ніводная з партый, якія перасягнулі выбарчы бар'ер, не змагла сфармаваць урад.

«Намячаецца нейкі дуалізм: ці то ўлада, ці то безуладдзе»

Асаблівасць цяперашняга крызісу заключаецца ў тым, што дзве з трох асноўных палітычных сілаў - Сацыялістычная партыя, якая прытрымліваецца курсу на збліжэнне з Масквой, і правы празаходні блок ACUM падпісалі часовае пагадненне аб барацьбе з алігархіяй. А галоўным аб'ектам гэтай барацьбы стаў прадпрымальнік Уладзімір Плахатнюк, які ўзначальвае Дэмакратычную партыю Малдовы, прынамсі, якая намінальна знаходзіцца ў тым жа палітычным спектры, што і ACUM.

Цяпер рэальнымі палітычнымі паўнамоцтвамі ў краіне валодаюць абраная спікерам парламента сацыялістка Зінаіда Грачаная і падтрыманая экстраным пасяджэннем парламента лідарка, якая ўваходзіць у блок ACUM партыі «Дзеянне і салідарнасць» Мая Санд. Ёй даверана ўзначальваць урад Малдовы.

А Канстытуцыйны суд Малдовы часова адхіліў ад пасады прэзідэнта Ігара Дадона і прызначыў выканаўцам абавязку кіраўніка дзяржавы прэм'ер-міністра Паўла Філіпа. Падставай для гэтага стала адмова Дадона падпісаць указ аб роспуску парламента і аб правядзенні датэрміновых выбараў. У сваю чаргу, Філіп такі ўказ падпісаў і прызначыў пазачарговыя выбары на 6 верасня гэтага года.

Дэпутат парламента Малдовы пра блок ACUM Аазу Нанта ў каментары сказаў: «Цяпер у краіне намячаецца нейкі дуалізм: ці то ўлада, ці то безуладдзе. І стаіць пытанне аб працэдуры мірнай перадачы ўлады законнаму парламенту і ўраду.

Еўразвяз зрабіў заяву аб прызнанні ўрада Маі Санд, і нам стала псіхалагічна лягчэй, хоць мы і так разумеем сітуацыю знутры. Больш за тое, МЗС Расеі выказаў гатоўнасць працаваць з дэмакратычна абраным парламентам і ўрадам Малдовы на аснове дамовы ад 2001 года.

Цяпер з'яўляюцца нясмелыя намёкі на тое, што прымары (вышэйшыя службовыя асобы - А.П.) розных населеных пунктаў падпарадкоўваюцца ўраду Маі Санд», - распавёў малдаўскі парламентарый.

«Усё павінна скончыцца нармальнай перадачай улады»

Былы старшыня Ліберальна-Дэмакратычнай партыі Малдовы, экс-міністр абароны, а цяпер - дырэктар Еўрапейскага інстытута палітычных даследаванняў Віарэл Чыбатару нагадвае, што на прэзідэнцкіх выбарах восенню 2016 годзе Ігар Дадон і Майя Санд былі супернікамі. Тады перамогу здабыў Дадон з перавагай у 4% галасоў выбарцаў. «Безумоўна, гэта - парадокс, тое, што яны, здавалася б, непрымірымыя праціўнікі і апаненты, сёння апынуліся ў адной звязцы. Але часам гісторыя падае нам такія вельмі прыемныя сюрпрызы», - адзначыў Віарэл Чыбатару у размове з карэспандэнтам Расейскай службы «Голоса Америки». І дадаў, што прычынай гэтага хаўрусу стала іх ўзаемнае непрыманне Уладзіміра Плахотнюка, які з'яўляецца самым багатым чалавекам у Малдове, і, на думку сваіх палітычных апанентаў, які ўзурпаваў уладу ў рэспубліцы.

«У выніку ў Рэспубліцы Малдова ўсталявалася новая ўлада, яна заключыла часовае і вельмі вузка накіраванае пагадненне, якое мае адну мэту: дэмантаваць тую паралельную дзяржаву, якую пабудаваў Плахотнюк, ачысціць улада ад фігур, асабліва набліжаных да яго, і падрыхтаваць грамадства да новых датэрміновых выбараў , якія будуць праводзіцца паводле абсалютна зразумелых правілаў. Перш за ўсё, гэта - вяртанне да прапарцыйнай сістэмы», - тлумачыць малдаўскі экспэрт.

Чыбатару таксама распавёў, што прыхільнікі Дэмакратычнай партыі правялі шматлікія мітынгі ў знак пратэсту супраць новых прадстаўнікоў улады, а некаторыя заходнія палітыкі з падазрэннем і асцярогай ставяцца да тактычнага саюзу прарасейскіх сацыялістаў і празаходняга блока ACUM. Але ўдзельнікі пагаднення наважылі ў найбліжэйшыя месяцы не аднаўляць дэбатаў аб уваходжанні ў NATO, ці, наадварот, аб пазаблокавым статусе, аб федэралізацыі краіны і пра ўзаемаадносіны з Прыднястроўем, а засяродзіцца выключна на падрыхтоўцы да новых выбараў.

«Таму я думаю, што працэсы, якія адбываюцца ў Рэспубліцы Малдова, з'яўляюцца трыумфам дэмакратыі і ўсё павінна скончыцца нармальнай перадачай улады», адзначыў дырэктар Еўрапейскага інстытута палітычных даследаванняў.

І падсумаваў: «Цяпер дзейны Канстытуцыйны суд Рэспублікі Малдова не можа насіць такое святое імя, не можа з'яўляцца гарантам тлумачэння і выканання ў краіне законаў у духу і ў літары Канстытуцыі, не можа служыць падставай для абструкцыі цяперашняй улады і для арганізацыі сабатажу. Ён павінен быць распушчаны».