Для пенсіянераў падрыхтавалі новую афёру

Што азначае «вуда» ад уладаў?

Выступаючы 5 снежня перад «палатачнікамі», Лукашэнка ўсё ж зрабіў гістарычную заяву, піша эканаміст Леанід Фрыдкін у сваім блогу.

Ён абвесціў пра паступовы пераход ад патэрналісцкай мадэлі да падтрымальнай. Гэта значыць, дзяржава не будзе браць на сябе развязанне ўсіх праблемаў чалавека, а створыць такія ўмовы, каб ён мог развязваць іх самастойна.

Што б гэта значыла ў нашай «сацыяльнай дзяржаве», якая так доўга і дакучліва запэўнівала публіку ў сваім нястомным «клопаце» пра ўсіх і пра ўсё? Мы ўжо і самі свята паверылі, што ўсе даброты жыцця і дажыцця робяць ласку на нас выключна з волі і ласкі дзяржавы. А цяпер, высвятляецца, патэрналізм вычарпаўся. Вось вам вуда, у сэнсе ўмовы развязання праблемаў, а цяпер жывіце і выжывайце як хочаце. Кожны сам за сябе.

У святле такой гістарычнай заявы становяцца зразумелымі некаторыя паблажкі, якімі ўлады ашчасцілі нас у апошні час.

Да прыкладу, 1 верасня без асаблівага ажыятажу пачаў дзеянне ўказ 11.05.2019 № 175 «Аб страхаванні». Ягоны падпункт 1.5 дазваляе ўключаць у затраты, якія ўлічваюцца пры падаткаабкладанні, страхавыя ўнёскі ў дамовах добраахвотнага страхавання дадатковай пенсіі супрацоўнікаў. Такія дамовы нават можна заключаць з любымі страхавымі арганізацыямі незалежна ад іх формы ўласнасці. Ёсць толькі пара абмежаванняў. Сума страхавых унёскаў паводле дамоваў добраахвотнага страхавання дадатковай пенсіі не можа перавышаць 12% фонду заробку арганізацыі-страхавальніка і 1 месячнага мінімальнага заробку на кожнага застрахаванага супрацоўніка (падп.1.2 Указа ад 12.05.2005 № 219).

Важная частка пенсійнай «вуды» – вызваленне ад падаходнага падатку ўнёскаў у дамовах добраахвотнага страхавання дадатковай пенсіі, выплачаных наймальнікам – не больш за 3398 рублёў за год ад кожнай крыніцы (п. 24 арт. 208 НК). У дадатак сумы гэтых унёскаў выключаюцца з аб'екта для налічэння ўнёскаў у ФСАН (п. 5 Пераліку № 115).

Чаго яшчэ трэба. Магчымасць у сутнасці, асабісты ашчаджальны пенсійны фонд ёсць. Цягам тэрміну дзеяння дамовы страхавання грашовыя сродкі, якія паступілі на іменныя асабовыя рахункі, інвестуюцца і прырастаюць на суму атрыманага страхоўнікам інвестыцыйнага прыбытку. Пасля заканчэння тэрміну страхавання кожная застрахаваная асоба атрымлівае «дадатковую пенсію» ў выглядзе страхавой выплаты ў межах назбіранай на ягоным іменным асабовым рахунку сумы. Выплата дадатковай пенсіі ажыццяўляецца на жаданне выгаданабытчыка (застрахаванай асобы) аднаразова або ў растэрміноўку цягам пэўнага перыяду (1 год, 3 гады, 5, 10, 15 або 20 гадоў) або пажыццёва з штомесячнай або штогадовай растэрміноўкай. Пры заключэнні дамовы страхавання акрамя назапашвальнага складніку дамова можа быць дапоўненая страхавой абаронай на выпадак страты працаздольнасці (інваліднасці) і смерці застрахаванай асобы. Такім чынам, ствараюцца ўмовы для атрымання нядрэннага дадатку да сціплай дзяржаўнай пенсіі. І ўсё гэта – з эканоміяй на падатках.

Наіўныя актывісты шмат гадоў дамагаліся падобнай пастановы і ўжо паспелі намаляваць сабе на лацкане нябачнай фарбай медаль «за лібералізацыю страхавых і падатковых стасункаў» III ступені. Але ці толькі справа ў іх красамоўстве і захапляльнай аргументацыі? Можа, чыноўнікі пераканаліся, што дэфіцыт ФСАН стаў настолькі хранічным, што яго не ўратуе ні павелічэнне пенсійнага ўзросту, ні абмежаванне выплатаў у бальнічным і іншых дапамогах? А таму час рыхтаваць насельніцтва да таго, што пра сваю старасць трэба паклапаціцца загадзя. І за свой кошт.

Вядома, чыноўнікам страшна пераходзіць ад салідарнай пенсійнай сістэмы да ачаджальнай. Але калі першая рассыпаецца на вачах, чаму б не дазволіць другой развівацца – у памяркоўных дозах і за кошт бізнэсу. Гэта і ёсць тая «вуда», якую дзяржава ўручае людзям – далей лавіце рыбу хто як зможа.

Праўда, хутчэй за ўсё, уключэнне ў сацпакет страхавання дадатковай пенсіі змогуць пакуль дазволіць сабе далёка не ўсе. Па-першае, тыя, каму за 50 з прыстойным хвосцікам, ашчадзіць нічога істотнага папросту не паспеюць. Па-другое, такія выдаткі, нават выведзеныя з-пад падаткаабкладання, усё роўна з'яўляюцца выдаткамі кампаніі. Сёй-той нават можа прапанаваць супрацоўнікам страхоўку пенсіі замест павышэння заробку. Але іншыя працаўнікі могуць меркаваць гэта неадэкватнай заменай – асабліва тыя, хто жыве ад авансу да палучкі, калі лічаць кожны рубель. На жаль, такіх у краіне да гэтага часу большасць. А таму будучая адмова ад дзяржаўнага патэрналізму стане для насельніцтва сур'ёзнай нагодай задумацца пра наступны дзень. Ну, і заадно, пра тое, што калі ёсць уласная вуда, ці варта дзяліцца ўловам з дзяржавай.