Аляксандр Абуховіч: Эканамічная палітыка ўладаў неадэкватная

Выйсце ёсць, але не ў межах «беларускай мадэлі».

За палітызаваным інфармацыйным шумам, выкліканым сістэмным націскам Расеі і таямнічай распрацоўкай нейкіх «дарожных карт» інтэграцыі, хаваюцца прынцыповай для Беларусі важнасці праблемы выбару выхаду з сістэмнага эканамічнага крызісу. Выкліканага перш за ўсё банкруцтвам «беларускай мадэлі» і неадэкватнасцю эканамічнай палітыкі нашай улады, піша Аляксандр Абуховіч для «БелГазеты».

Ну што новага ў патрабаваннях Расеі? У яе жаданні зменшыць «непрацоўныя даходы» Менска за кошт спекуляцый расейскай нафтай? Дык гэтыя прыбыткі ішлі не на мадэрнізацыю эканомікі, а на ўтрыманне самой нашай улады, празмерна разадзьмутага дзяржапарату. У жаданні Расеі скараціць плынь кантрабанды? Не дзіўна. У патрабаваннi - праз ЕАБР - прыступіць, нарэшце, да рэформаў нашай стагнуючай эканомікі? Бо сур'ёзны крызіс у Беларусі Расеі без патрэбы, у яе сваіх праблем стае.

Іншая рэч, што расейская нафтагазавае падсілкоўванне шмат гадоў і прызначалася на ўсе гэтыя патрэбы. А расходавалася на ўпрыгожванне і ўтрыманне дзяржапарату. Калісьці гэта павінна было спыніцца. І сёння Расея пажадала кантраляваць выдаткі свайго нафтагазавага падсілкоўвання. Як гаворыцца, «Хто з дзяўчынай вячэрае, той з ёй і танцуе». Тут і стала пытанне аб суверэнітэце.

І рэч не ва «ўрадзе і парламенце Саюзнай дзяржавы»: так званы савет саюзнай дзяржавы, бюджэт і агульны парламент у нас былі і раней, і ніхто не адчуваў уціскання свайго суверэнітэту. Пытанне ў тым, якія паўнамоцтвы ім перадаць. Яснасці няма ды і пакуль, мабыць, і быць не можа. Бо і Беларусь, і Расея новую эканамічную палітыку яшчэ не сфармавалі. Тая, што ёсць, ужо іх патрэбам і становішчу ў свеце не адпавядае.

Пытанне ў іншым: ці можа наогул існаваць адзіная эканамічная палітыка Расеі і Беларусі? Як для Расеі не прымальная «беларуская мадэль», так і для Беларусі нічога добрага не можа прынесці панаванне ў Расеі гандлёва-фінансавага капіталу. Не кажучы ўжо пра розніцу ў маштабах i структуры эканомікі.

Так што ідэя «дзве краіны - адна эканоміка» - нарадзілася мёртвай. Тым больш што Расея эканамічную палітыку праводзіць вельмі эгацэнтрычна. Можна ўзгадаць, як у 2011годзе, скарыстаўшыся нашым крызісам, РФ запатрабавала перадаць ёй нашы найбуйнейшыя прадпрыемствы. І як усе апошнія гады, фармуючы рынак для сваіх новых прадпрыемстваў, усімі сродкамі выштурхвала з унутранага рынку беларускіх канкурэнтаў. Няма ніякіх падстаў меркаваць, што гэтая палітыка не будзе прадоўжаная і ў Саюзнай дзяржаве.

Не думаю, што сёння Расеі істотна важная і палітычная падтрымка Беларусі. Тым больш што ад самых сур'ёзных ў гэтым плане пытанняў яна ўхілілася. Відавочна, Расея, карыстаючыся адсутнасцю патрэбы ў беларускіх палітычных паслугах, надумала проста фармалізаваць стасункі з Беларуссю. І трохі зэканоміць. Цяжка людзям растлумачыць, што трэба скарачаць пенсіі, але карміць дзяржапарат Беларусі.

А наша ўлада, карыстаючыся момантам, праводзіць на гэтай базе піяр-кампанію да выбараў. Эканамічных поспехаў у яе няма, дык хоць барацьбітамі за суверэнітэт паказацца. Тым больш што «перамога» ў гэтай «барацьбе» прадвызначаная. Так што для «дэмакратычнай істэрыкі» асаблівых падстаў і няма. Вядома, пры з'яўленні тэкстаў «дарожных карт» некаторыя высновы давядзецца карэктаваць. Але наўрад ці моцна.

Аднак гэтае шоў выявіла і падкрэсліла галоўную праблему Беларусі: эканамічнай бяспекі няма. Мала таго, што скарачаецца аб'ём расейскага нафтагазавага падсілкоўвання, так і для большай часткі вырабленай прадукцыі не падрыхтаваныя і не кантралююцца рынкі збыту. Пра што б сёння ні дамовіліся з Расеяй, заўтра сітуацыя не палепшыцца. Уразлівасць ад падачак Крамля толькі нарастае.

Наконт машынатэхнічнай прадукцыі, хімічнай прамысловасці, вытворчасці тавараў народнага спажывання нашы рынкі ў Расеі і Украіне скарачаліся, скарачаюцца і будуць скарачацца. Пакуль яны яшчэ ёсць, патрэбна асваенне новай прадукцыі. Але няма для гэтага ва ўрада ні інстытутаў, ні працэдур, ні напрацовак. На адным ПВТ эканоміку краіны не створыш.

Хоць сітуацыя не безнадзейная. Нарэшце, Паўднёвую Карэю Пак Чжон Хі выцягнуў з больш цяжкай сітуацыі. І быццам бы генерал. Але ж здолеў сабраць каманду, арганізаваць працу. Пры гэтым не піарыў сябе як «бацька народа», селектараў не праводзіў. Значыць - ёсць шлях, але не ў межах «беларускай мадэлі». А нам яе прапануюць яшчэ на пяць гадоў...