ЖКГ хамства

«Дзядзька з вусамі» намаляваў тарыфы, а мы і плацім.

З 1 студзеня 2018 гадоў у Беларусі ўводзіцца стопрацэнтная аплпта насельніцтвам жыллёва-камунальных паслуг. Вынікі гэтага «сацыяльнага эксперыменту» беларусы адчуюць у лютым, калі атрымаюць студзеньскія «квітанцыі».

Чыноўнікі ад ЖКГ не раз заяўлялі, што бюджэт цягне на сабе «непасільны цяжар» субсідзіраванне камунальных паслуг. Як высветлілася, дзяржава «аблажыла клопатам» не толькі пенсіянераў, маламаёмасных і якія маюць патрэбу, якія і сапраўды маюць патрэбу ў падтрымцы. «Ільвіную долю» дапамогі прынялі на сябе гаспадары раскошных катэджаў і загарадных дамоў. Тут вельмі простая арыфметыка: чым большая колькасць квадратных метраў у доме - тым большую суму cубсідый ён атрымлівае. Выходзіць, што хтосьці жыве ў кватэры плошчай 40 м², а ў кагосьці 500 квадратаў. І ў другім выпадку сума субсідый у разы большая.

Пракаментаваць «хітрае субсідаванне» сайт Charter97.org папрасіў эканаміста, кіраўніка аналітычнага цэнтра «Стратэгія» Леаніда Заіку:

- Мы маем справу са звычайнай савецка-калгаснай сістэмай. Наша дзяржава толькі і думае, як узняць цэны на тарыфы ЖКГ. У нашых чыноўнікаў гэта адзіная панацэя ад усіх хвароб. Ніхто не спрабуе шукаць развязанні, якія ляжаць на паверхні. Можна абсталяваць кожны дом аўтаномным катлом. Колькі трэба газу - выкарысталі. Захацеў уключыць ацяпленне ў ліпені - уключыў у ліпені. Не ж, працягваем гнуць сваю лінію. Дурную і прымітыўную.

Я ставіў перад сабой задачу разабрацца ў тым, колькі плацяць за газ гэтыя катэджы, палацы і замкі. Высветлілася, што ў кожным рэгіёне розныя лічбы, але ў сярэднім тарыфы на газ меншыя на 40%. Атрымліваецца, што любы чыноўнік плаціць на $70-130 менш за 1000 кубаметраў газу. Усё залежыць ад рэгіёна.

У гэтым пытанні трэба разбірацца прадметна. Не павінна быць такой дыферэнцыяцыі. Кубаметр газу павінен аднолькава каштаваць і для парнікоў, і для бізнэсоўцаў, і для прадпрыемстваў, і для чыноўнікаў.

Хацелася б звярнуць увагу людзей на тое, што субсідаванне ідзе з іх уласнай кішэні. Бюджэт не зваліўся да нас з Марса. Бюджэт складаецца з падаткаў, якія плацяць беларусы. Вельмі смешная сітуацыя выходзіць. Мы спраўна плацілі падаткі, паслугі ЖКГ субсідаваць, а потым нам кажуць: не, вы плаціце падаткі, а субсідый не будзе. І што пытаецца рабіць?

- Як мінімум - перастаць субсідаваць багатых, а аказаць дапамогу тым, што патрабуюць, як гэта робяць ва ўсім свеце. Можа варта ўвесці асаблівыя тарыфы для такіх «маёнткаў», штосьці на падабенства закона на раскошу?

- Пачнём з таго, што ў раскошы ў нас жыве толькі адзін чалавек. Асноўная частка насельніцтва, якая аплачвае паслугі ЖКГ, у нас далёкая ад раскошы.

Я мяркую, што пытаннем камунальнай сферы павінны нарэшце заняцца спецыялісты.

Пачаць прапаную з маленькага еўратуру: бяром за руку прэм'ер-міністра, міністра энэргетыкі і едзем з імі ў Бэрлін. Па дарозе ўсё дэталёва фатаграфуем. У Нямеччыне практычна на кожным доме стаіць сонечная батарэя. Заязджаем у Галандыю - ветракі на кожным кроку.

Я ўпэўнены, што ў нашай краіне знойдзецца шмат людзей, якія б хацелі ўключыцца ў прыбытковы бізнэс вытворчасці электраэнэргіі. Трэба адкрыць рынак і спыніць манаполію дзяржавы ў гэтай сферы. Бо ў нас даходзіць да абсурду: калі ты паставіш велізарны вятрак, то электрычнасць з яго прадаць не зможаш.

- А ці можна прымаць за чыстую манету лічбы, якія нам называюць чыноўнікі ад ЖКГ? Як даведацца, колькі на самай справе плацяць людзі, а колькі субсідуе дзяржава?

- Сфера ЖКГ у нас абсалютна непразрыстая. Дырэктары водаканалу па 1500 даляраў зарабляюць. Жулікі робяць грошы на няведанні людзей. «Дзядзька з вусамі» назваў цану, а мы і плацім. У нас камунальнікі чатыры гады «малююць» лічбы, колькі літр вады каштуе.

З гэтымі людзьмі адназначна трэба разбірацца. Каго трэба - пасадзіць, каго-то яшчэ больш пасадзіць. А на іх месца павінны прыйсці спецыялісты.

Дайце мне мільён даляраў, я вам знайду шведскіх спецыялістаў, якія зробяць маніторынг усіх выдаткаў у сферы ЖКГ. Палічаць, колькі каштуе кубаметр газу, кілаграм смецця, літр вады, кілават энэргіі. За мільён даляраў - гэта не так шмат, кожны беларус скіне па 20 капеек і правядзём гэты маніторынг. А слухаць лічбы, якія нам распавядаюць камунальнікі - сябе не паважаць.