Сёння - дзень нараджэння Васіля Быкава

Народны пісьменнік Беларусі стаў сумленнем нацыі і сімвалам непрымання аўтарытарызму.

Сёння класіку беларускай літаратуры, які атрымаў сусветную вядомасць і намінаваны на Нобэлеўскую прэмію, споўніўся б 101 год.

Васіль Уладзіміравіч Быкаў нарадзіўся 19 чэрвеня 1924 года ў вёсцы Бычкі Ушацкага раёна Віцебскай вобласці. Вучыўся на скульптурным аддзяленні Віцебскай мастацкай вучэльні. Скончыў Саратаўскую пяхотную вучэльню. У 1942 годзе будучы пісьменнік уступіў у шэрагі Чырвонай Арміі. Ваяваў на другім і трэцім украінскіх франтах, прайшоў па тэрыторыі Румыніі, Балгарыі, Вугоршчыны, Югаславіі, Аўстрыі, двойчы быў паранены.

Упершыню творы Васіля Быкава былі апублікаваныя ў 1947 годзе, аднак, творчая біяграфія пісьменніка пачынаецца з апавяданняў, напісаных у 1951 годзе. Тэматыка ранніх апавяданняў, дзейнымі асобамі якіх сталі салдаты і афіцэры, вызначыла далейшы лёс Быкава, многія з твораў якога прысвечаныя падзеям Другой сусветнай вайны. Бескампраміснасць прозы Быкава стала прычынай нападак савецкай крытыкі, якая абвінавачвала пісьменніка ў «абняслаўліванні савецкага ладу».

У 1974 годзе Васіль Быкаў быў узнагароджаны Дзяржаўнай прэміяй СССР (за аповесць «Дажыць да світання», 1973 год), у 1980 годзе атрымаў годнасць Народнага пісьменніка Беларусі, у 1986 годзе - быў узнагароджаны Ленінскай прэміяй за аповесць «Знак бяды».

Некаторыя творы пісьменніка, такія як аповесці «Трэцяя ракета» (1962), «Дажыць да світання», былі экранізаваны.

З 1972 да 1978 года Васіль Быкаў займаў пасаду сакратара Гарадзенскага аддзялення Саюза пісьменнікаў БССР.

Вядомасць Васілю Быкаву прынесла аповесць «Трэцяя ракета», напісаная ў 1962 годзе. У 1960-я публікуе аповесці «Альпійская балада», «Мёртвым не баліць», у 1970 – я - «Сотнікаў», «Абеліск», «Дажыць да світання», «Пайсці і не вярнуцца».

Гэтыя творы паставілі Васіля Быкава ў адзін шэраг з выдатнымі майстрамі ваеннай прозы XX стагоддзя.

Васіль Быкаў стаяў ля вытокаў стварэння Беларускага Народнага Фронту. У сярэдзіне 1990-ых гадоў пачаліся нападкі на яго з боку беларускіх уладаў, што прымусіла пісьменніка на працяглы час з'ехаць за мяжу. Пісьменнік, якога называлі «сумленнем нацыі», рэзка выступаў супраць узмацнення аўтарытарызму ў краіне.

У снежні 2002 года Васіль Быкаў пераехаў на пастаяннае жыхарства ў Чэхію. Тады пісьменнік сказаў, што ён «даўно марыў пасяліцца ў Чэхіі, заўсёды сімпатызаваў гэтай краіне і яе грамадзянам». У развязанні праблемы пераезду Быкава ў Чэхію актыўны ўдзел брала канцылярыя чэшскага прэзідэнта і асабіста Вацлаў Гавел. Некалькі апошніх гадоў народны пісьменнік Беларусі пражываў у Нямеччыне, а дагэтуль у Фінляндыі.

Васіль Быкаў вярнуўся на радзіму толькі ў 2003 годзе, за месяц да смерці. Народны пісьменнік Беларусі памёр 22 чэрвеня 2003 года а 20 гадзіне 30 хвіліне ў рэанімацыйным аддзяленні анкалагічнай лякарні ў Бараўлянах, пад Менскам. Улады помсцяць Быкаву і пасля смерці. Кнігі Васіля Быкава ў Беларусі не перавыдаюцца, фільмы пра ягонае жыццё і творчасць – забароненыя.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com