«Расея будзе аслабленая»

Як параза Ірана паўплывае на Пуціна?

Якія вынікі вайсковай аперацыі Ізраіля супраць Ірана можна назваць сёння? Чаму прэзідэнт ЗША Дональд Трамп дамагаецца ўгоды з Тэгеранам? Ці паўплывае параза рэжыму аятала на Пуціна?

Пра гэта і не толькі сайт Charter97.org пагаварыў са славацкім палітолагам і прэзідэнтам Інстытута грамадскіх праблем (IVO) (Браціслава) Рыгорам Месежнікавым:

- Па-першае, гэтая аперацыя праходзіць паспяхова ў тым сэнсе, што Ізраіль, фактычна, цяпер цалкам кантралюе паветраную прастору. Супрацьпаветраная абарона ў Ірана, відавочна, практычна адсутнічае. Ізраіль вельмі доўга і старанна рыхтаваўся да гэтай аперацыі, ён дакладна ведаў, дзе знаходзяцца ключавыя аб'екты іранскай ядзернай праграмы.

Шмат што з гэтых аб'ектаў Ізраіль знішчыў ужо ў першыя тры дні. Мне падаецца, што гэтая аперацыя закончыцца паспяхова, нават калі ЗША не далучацца да яе. Хоць пакуль незразумела, ці адбудзецца гэта. Але ў кожным выпадку, гаворка ідзе пра такую аперацыю, якая ўвойдзе ў падручнікі вайсковага мастацтва і будзе вывучацца многімі войскамі свету.

Важна таксама адзначыць палітычны аспект. З аднаго боку, Ізраіль доўга рыхтаваўся да супрацьстаяння з Іранам, але канкрэтная пастанова аб атацы была прынятая менавіта пасля публікацыі справаздачы Міжнароднага агенцтва атамнай энэргіі, у якім гаварылася, што Тэгеран фактычна перастаў выконваць устаноўленыя патрабаванні.

Неабходна ўлічваць, што Іран - гэта дзяржава, чыя асноўная замежнапалітычная ідэя гэта — знішчэнне габрэйскай дзяржавы. Таму ў Ізраіля проста не было іншага выйсця, акрамя як пайсці на такую канфрантацыю. Таму што міжнародная сістэма, як яна існуе цяпер, не здольная стрымаць амбіцыі такой дзяржавы як Іран, якая адкрыта заяўляе аб жаданні знішчыць іншую дзяржаву.

- Трамп намагае на ўгодзе, Ізраіль відавочна імкнецца давесці справу да канца. Які сцэнар развіцця падзей найбольш верагодны?

- Апошнія паведамленні паказваюць на тое, што Трамп усё ж такі схіляецца да вайсковага варыянту развязання пытання. Хоць гэты чалавек сапраўды цяжка прадказальны - складана зразумець, на якім варыянце ён канчаткова спыніцца.

У яго ёсць, вядома, нейкія пэўныя палітычныя перавагі больш стабільнага плана. Напрыклад, вядома, што ён неахвотна ідзе на ўвядзенне сур'ёзных санкцый супраць Расеі і не імкнецца на яе моцна ціснуць — гэта яго характэрная тактыка. Што тычыцца Блізкага Усходу, тут ён, з аднаго боку, падтрымлівае Ізраіль, але пры гэтым пераважным варыянтам для яго з'яўляецца ўкладанне мірнай угоды.

Але ўкласці мір на гэтым этапе паміж Ізраілем і Іранам проста немагчыма, бо для Ізраіля гэта вайна за само існаванне, а для Ірана пастаянныя спробы знішчэння габрэйскай дзяржавы з'яўляюцца часткай іх стратэгіі. Таму, калі казаць пра магчымы сцэнар, я думаю, што Ізраіль будзе працягваць свае вайсковыя дзеянні і не стане падладжвацца пад амбіцыі Дональда Трампа дасягнуць нейкага мірнага пагаднення.

Учора я глядзеў выступ Біньяміна Нетаньяху - ён увесь час падкрэсліваў, што ЗША падтрымліваюць Ізраіль, што Дональд Трамп падтрымлівае Ізраіль, што гэта ягоная асабістая пазіцыя. Але ніякіх намёкаў на паслабленні ў падыходзе Ізраіля, шчыра кажучы, у гэтым выступе я не заўважыў. Гэта значыць Ізраіль, мне здаецца, будзе дзейнічаць да канца, каб цалкам ліквідаваць пагрозу з боку Ірана.

- Ці будзе параза Ірана рэпутацыйным ударам па Пуціну? Бо ў пачатку года ўпаў яшчэ адзін хаўруснік Крамля на Блізкім Усходзе — рэжым Асада.

- Расея будзе аслабленая, бо Іран з'яўляецца адным з ключавых хаўруснікаў Масквы і ўваходзіць у лік дзяржаў, якія можна ўмоўна назваць «міжнароднымі выгнанцамі». Аднак тут ёсць абцяжарвальны чыннік - пазіцыя Злучаных Штатаў, дакладней - самога Дональда Трампа. З ягоных выказванняў і з канкрэтных крокаў складваецца ўражанне, што ён не настроены на паразу Расеі.

Менавіта ў гэтым уся праблема. Падтрымка Украіны, як вядома, знізілася. А жорсткая бамбардзіроўка Украіны, якая адбылася на днях, паказала, што з Пуціным немагчыма дамовіцца ні пра што, што абмежавала б яго планы ў дачыненні да Украіны. Тым не менш Трамп увесь час шукае нейкія падставы і апраўданні, каб не ціснуць на Расею, не ўводзіць новыя санкцыі, шукае станоўчыя моманты ў сваіх стасунках з Пуціным.

З аднаго боку, магчымая параза Ірана, якая, як я думаю, усё адно адбудзецца, аб'ектыўна аслабіць Расею і можа дапамагчы Украіне. Але з іншага боку, падыход у Трампа да расейска-ўкраінскай вайны зусім іншы. Відаць, што ён адыходзіць ад той жорсткай пазіцыі, якую займала адміністрацыя Джо Байдэна. І такое змяненне, на жаль, не пойдзе на карысць Украіне.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас charter97@gmail.com