Навукоўцы: Галаўны мозг яшчарак, птушак і людзей адпачывае паводле старажытнага «правіла»

Эвалюцыйныя высновы аказаліся нечаканымі для даследчыкаў.

Навукоўцы з Нацыянальнага цэнтра навуковых даследаванняў Францыі (CNRS) ўстанавілі, што яшчаркі, птушкі і млекакормячыя падчас сну дэманструюць адзін і той самы звышпавольны фізіялагічны рытм, аптымізаваны для выжывання. Вынікі даследавання апублікаваныя ў часопісе Nature Neuroscience (NatNeuro).

Ідзе гаворка пра глабальны рытм, які ахоплівае не толькі галаўны мозг, але і ўвесь арганізм. Падчас сну ў жывёл сінхронна змяняюцца актыўнасць нервовай сістэмы, праца сэрца, крывяносных сасудаў, дыханне і мышачны тонус. У млекакормячых гэты рытм добра вядомы: менавіта ён ляжыць у аснове павольнахвалевага (ці глыбокага) сну.

Каб прасачыць паходжанне гэтага механізму, даследчыкі вывучылі сон дзесяці відаў пазваночных. У выбарку ўвайшлі сем рэптылій, у тым ліку геконы, барадатыя агамы і чарапахі, адна птушка — папугай, а таксама два віды млекакормячых для параўнання.

Навукоўцы выкарыстоўвалі мультымадальны падыход, адначасова рэгіструючы электрычную актыўнасць мозгу, крывацёк, дыханне і іншыя фізіялагічныя параметры на працягу поўных цыклаў сну.

Аналіз паказаў, што ў рэптылій і птушак падчас сну пастаянна ўзнікае павольны і ўстойлівы рытм, які па характарыстыках супадае з павольнахвалевым сном у млекакормячых. Ён праяўляўся ва ўсіх даследаваных сістэмах арганізма і захоўваўся на працягу ўсяго перыяду адпачынку.

Эвалюцыйныя высновы аказаліся нечаканымі для навукоўцаў. Лініі, якія вядуць да сучасных млекакормячых і да рэптылій з птушкамі, разышліся больш за 300 мільёнаў гадоў таму. Аднак ключавы рытм сну за гэты час практычна не змяніўся, што сведчыць пра яго фундаментальную біялагічную значнасць.

Паводле аўтараў, такі старажытны механізм наўрад ці з’яўляецца пабочным эфектам працы мозгу. Найбольш верагодна, ён адыгрывае крытычную ролю ў аднаўленні нервовай сістэмы і змяншэнні рызык, звязаных са сном.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]