Лукашэнка ў Эрмітажы

Няўжо гэта і быў галоўны пункт праграмы?

Выяўляецца, што лідары постсавецкіх дзяржаў не хочуць паглыблення інтэграцыі. Яна дайшла да пэўнай мяжы, столі, і далей не прасоўваецца.

Як можна зразумець, далейшы рух па гэтым шляху патрабуе стварэння наднацыянальных органаў, што абмяжавала б суверэнітэт краін-удзельніц. А да гэтага яны, за выключэннем Расіі, не гатовыя.

Тры тыдні таму лідары постсавецкіх краін сустракаліся ў Кіргізстане на саміце АДКБ. І вось зноў сабраліся — гэтым разам у Санкт-Пецярбургу. Фармальна гэта лічыцца самітамі ЕАЭС і СНД. А на практыцы — традыцыйная перадсвяточная сустрэча, якую Уладзімір Пуцін збірае штогод, каб чарговы раз убачыць, як кіраўнікі постсавецкіх краін дэманструюць сваю лаяльнасць Расіі.

У 2025 годзе Беларусь старшынствавала ў ЕАЭС, і выступ Аляксандра Лукашэнкі выглядаў як свайго кшталту справаздача. Нягледзячы на перадсвяточны настрой, ён вырашыў распавесці пра рэальны стан спраў у гэтым эканамічным саюзе. І з яго выступу вынікае, што сітуацыя там далёка не найлепшая.

Лукашэнка заявіў:

«Мы пераглядаем базавыя дамоўленасці 2014 года, зафіксаваныя ў дагаворы аб саюзе. Пераносім тэрміны фарміравання агульных энергетычных рынкаў, рынкаў лекавых сродкаў і медыцынскіх вырабаў, канстатуем негатоўнасць усіх краін далучыцца да адзінага фінансавага рынку», — падкрэсліў ён.

Ідзе пра тое, што ў 2014 годзе краіны — чальцы ЕАЭС дамовіліся перайсці да агульнага рынку нафты, нафтапрадуктаў і газу да 1 студзеня 2025 года.

Прасцей кажучы, з пачатку гэтага года Беларусь павінна была атрымліваць расійскі газ і нафту па ўнутрырасійскіх цэнах. Гэта было адным з галоўных стымулаў для афіцыйнага Мінска ўступіць у гэтую арганізацыю.

Аднак Расія адмовілася выконваць дадзеную дамову, і пад яе ціскам вырашэнне гэтага пытання было перанесена на нявызначаную будучыню. Таму Лукашэнка з горыччу канстатаваў, што пытанні, пра якія дзяржавы — чальцы ЕАЭС задумваліся ў 2014 годзе, паступова адыходзяць на другі план або проста замоўчваюцца.

Лукашэнка звярнуў увагу і на тое, што да праблем з бесперашкодным перамяшчэннем тавараў ва ўзаемным гандлі дадаюцца новыя:

«Аднабаковае закрыццё нацыянальных рынкаў ажыццяўляецца ўжо не толькі традыцыйнымі спосабамі, як гэта было раней — забаронамі на ўвоз і вываз або ліцэнзаваннем. Для гэтага прыстасоўваюцца і інструменты лічбавізацыі», — адзначыў ён.

То-бок не працуе не толькі эканамічны саюз, але нават зона свабоднага гандлю існуе з вялікімі выключэннямі.

Выяўляецца, што лідары постсавецкіх дзяржаў не хочуць паглыблення інтэграцыі. Лукашэнка папракае сваіх калегаў:

«Над планам мерапрыемстваў па выкананні дэкларацый да 2030 і 2045 гадоў працавалі асцярожна — каб не паглыбіцца ў гэтую інтэграцыю. Назрывае лагічнае пытанне: ці захоўваюць краіны ранейшую гатоўнасць дамагацца мэтаў, заяўленых пры падпісанні Дагавора аб ЕАЭС?»

Відавочна, інтэграцыя дайшла да пэўнай мяжы і далей не рухаецца. Як можна зразумець, далейшае прасоўванне патрабавала б стварэння наднацыянальных органаў, што абмежавала б суверэнітэт краін-удзельніц. А да гэтага яны, акрамя Расіі, не гатовыя.

Навошта ж тады лідары краін — удзельніц ЕАЭС так часта збіраюцца на розныя сустрэчы? Лукашэнка патлумачыў, што ў асноўным яны займаюцца дробязямі.

— На нашым папярэднім пасяджэнні мы дамовіліся, што старшыня Калегіі прадставіць справаздачы аб рэалізацыі стратэгіі 2020–2025. Замест гэтага была прадстаўлена толькі інфармацыя ў межах агульнага выступлення кіраўніка камісіі. Пры гэтым на абмеркаванне ўзроўню заробкаў супрацоўнікаў камісіі за гэтыя пяць гадоў мы патрацілі ў дзесяць разоў больш часу. А цэлы шэраг найважнейшых пытанняў, якія мы дамовіліся вырашаць яшчэ пяць гадоў таму, так і застаюцца ў праектах.

Аднак цяпер з'явіўся новы фактар, які ў пэўнай ступені аб'ядноўвае ЕАЭС і прыцягвае яго ўдзельнікаў да Расіі. Пасля ўвядзення заходніх санкцый супраць Расіі і Беларусі іншыя краіны — чальцы эканамічнага саюза (Казахстан, Кіргізстан, Арменія), карыстаючыся адсутнасцю мытных межаў, актыўна ажыццяўляюць транзіт падсанкцыйных тавараў у Расію, Беларусь і ў зваротным кірунку. І добра на гэтым зарабляюць. У сусветных медыях шмат інфармацыі пра тое, як у гэтых краінах рэзка вырас экспарт і імпарт тавараў, якія раней не былі прадметам іх гандлю.

У Санкт-Пецярбургу прайшлі чарговыя перамовы паміж Лукашэнкам і Пуціным. Мінулы раз яны сустракаліся тры тыдні таму ў Кіргізстане. Што адбылося за гэты час? — візіт амерыканскай дэлегацыі ў Мінск на чале з Джонам Коулем. Пуцін, верагодна, хацеў атрымаць ад саюзніка або інфармацыю, або справаздачу.

Інфармацыі пра саміт СНД практычна няма. Паведамлялася толькі, што для гасцей арганізавалі экскурсію па Эрмітажы. Няўжо гэта і быў галоўны пункт праграмы?

Валерый Карбалевіч, «Радыё Свабода»

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]