Навукоўцы: Старажытная ДНК тлумачыць, чаму некаторыя людзі жывуць 100 і больш гадоў
1- 19.12.2025, 11:31
- 1,944
ДНК пэўнай групы нашых продкаў адыграла важную ролю ў тым, што цяпер у Еўропе ёсць доўгажыхары.
Нашы продкі, якія былі паляўнічымі і збіральнікамі, перадалі нам майстэрства карыстання агнём для прыгатавання ежы і раннія тэхналогіі выжывання, такія як каменныя прылады.
Навукоўцы лічаць, што яны таксама перадалі нам сакрэт даўгалецця. Новае даследаванне, апублікаванае ў часопісе GeroScience, паказала, што італьянскія доўгажыхары маюць больш высокую долю генаў ад заходнееўрапейскіх паляўнічых-збіральнікаў у параўнанні з астатнім насельніцтвам, піша Phys (пераклад — «Фокус»).
Заходнееўрапейскія паляўнічыя-збіральнікі — гэта назва групы старажытных людзей, што былі аднымі з продкаў сучасных жыхароў Еўропы. Гэтыя старажытныя людзі каля 14 000 гадоў таму, напрыканцы апошняга ледавіковага перыяду, расселіліся па тэрыторыі ад Карпат да Брытанскіх астравоў.
Даўно вядома, што даўгалецце чалавека можна растлумачыць наяўнасцю так званых «добрых» генаў, а таксама навакольным асяроддзем і паўсядзённымі звычкамі. Некаторыя даследаванні выявілі асобныя гены, звязаныя з больш доўгім жыццём, тады як іншыя паказваюць, што важную ролю ў даўгалецці адыгрывае спадчынная ДНК.
У Італіі жыве адна з найбольш шматлікіх груп людзей у свеце, якія жывуць 100 гадоў і даўжэй. Каб высветліць прычыны такога даўгалецця, аўтары даследавання правялі аналіз геномаў больш за 300 італьянскіх доўгажыхароў і амаль 700 здаровых дарослых людзей ва ўзросце каля 50 гадоў. Навукоўцы параўналі ДНК гэтых людзей з амаль сотняй геномаў чатырох груп старажытных людзей, што складаюць сучасны італьянскі генафонд.
Гэта заходнееўрапейскія паляўнічыя-збіральнікі, якія былі аднымі з першых жыхароў Еўропы пасля ледавіковага перыяду, анаталійскія неалітычныя земляробы, качавыя групы бронзавага веку і старажытныя групы з іранскага і кавказскага рэгіёнаў.
Даследаванне паказала, што ў людзей, якія дажылі до 100 гадоў, як правіла, больш ДНК заходнееўрапейскіх паляўнічых-збіральнікаў, чым у сярэднестатыстычнага чалавека. Паводле навукоўцаў, гэтае даследаванне ўпершыню дэманструе, што гэтыя гены спрыяюць даўгалеццю італьянцаў.
Хоць у ўсіх удзельнікаў даследавання прысутнічала сумесь ДНК ўсіх чатырох груп старажытных людзей, толькі гены заходнееўрапейскіх паляўнічых-збіральнікаў былі звязаныя з даўгалеццем.
Паводле навукоўцаў, пры кожным нязначным павелічэнні часткі ДНК паляўнічых-збіральнікаў верагоднасць дажыць да 100 гадоў ўзрастала на 38%. Гэты эфект быў больш выяўлены ў жанчын, у якіх верагоднасць дажыць да 100 гадоў была больш чым у 2 разы вышэйшая, чым у мужчын.
Даследчыкі прапанавалі магчымую прычыну таго, чаму гены заходнееўрапейскіх паляўнічых-збіральнікаў могуць дапамагчы людзям дажыць да 100 гадоў і больш. Навукоўцы лічаць, што гэтыя варыянты ДНК былі адабраныя падчас апошняга ледавіковага перыяду, калі нашым продкам даводзілася выжываць у надзвычай суровых умовах з абмежаванымі харчовымі рэсурсамі.
Навукоўцы мяркуюць, што гэтыя гены дапамаглі палепшыць метабалізм для больш эфектыўнай перапрацовкі ежы і ўмацаваць імунную сістэму для абароны арганізма ад узроставых стрэсаў.