Несалодкія перспектывы для беларускіх экспарцёраў цукру

У Расіі няма куды дзяваць уласны цукар.

Рэкардны ўраджай цукровых буракоў у 5 млн тон, якім так ганарацца ў Беларусі, аказаўся не зусім дарэчы. Справа ў тым, што на галоўным экспартным рынку, у Расіі, — лішак цукру, які з гэтай прычыны таннее. Новыя партыі, старыя запасы і імпарт з Беларусі ўжо ціснуць і будуць ціснуць на цэны, рэзка зніжаючы аддачу для беларускіх аграрыяў і перапрацоўшчыкаў, піша «Беларусы і рынак».

У 2025 годзе ў Расіі вырабяць больш за 6,4 млн тон цукру. Гэта амаль столькі ж, колькі ў мінулым сезоне, — 6,37 млн тон, піша Forbes са спасылкай на вядучага эксперта Інстытута кан’юнктуры аграрнага рынку (ІКАР) Яўген Іванаў.

Але падстаў для радасці ў расійскіх вытворцаў няма.

Пры ўнутраным спажыванні ў межах 5,6–5,7 млн тон, імпарце каля 0,3 млн тон (пераважна з Беларусі) і старых запасах у 0,35 млн тон (некаторым партыям ужо восем гадоў), каб знізіць ціск на ўнутраны рынак, Расіі трэба экспартаваць 1,4–1,5 млн тон. Але такі аб’ём (1,44 млн тон) атрымлівалася прадаць за мяжу толькі аднойчы — у сезоне 2019/2020.

У выніку пры перанасычэнні рынку цана на цукар ідзе ўніз, зніжаючы рэнтабельнасць і аграрыяў, і перапрацоўшчыкаў. У тым ліку і беларускіх.

Калі ў 2023 годзе сярэднегадавыя цэны вытворцаў на цукар складалі 49,5 тыс. расійскіх рублёў за тону, у 2024 годзе — 51,8 тыс., то ў 2025-м назіраецца ўстойлівае зніжэнне. У кастрычніку тонна каштавала ў сярэднім 42,2 тыс. расійскіх рублёў (амаль на 20% ніжэй, чым годам раней), а на пачатку снежня — 43,9 тыс. рублёў (на 15% ніжэй за мінулагодні ўзровень).

І нават калі б расійскія вытворцы вырашылі ўнутраныя пытанні з экспартам (пабудавалі тыя ж тэрміналы ў партах), існуе маса знешніх праблем.

Адна з галоўных — гэта шматгадовае падзенне сусветных цэн на цукар. Бягучыя, па інфармацыі расійскай асацыяцыі «Союзроссахар», цяпер на мінімальных за пяць гадоў значэннях. Профіцыт сусветнага рынку ў бягучым сезоне, паводле дадзеных арганізацыі, складае 4,2 млн тон (супраць дэфіцыту ў 1,3 млн тон у мінулым сезоне). І будзе павялічвацца ў сезоне 2025/2026 з-за актыўнасці Індыі і Тайланда.

А па-другое, сусветны рынак белага цукру строга рэгулюецца ў частцы доступу на яго. Справа ў тым, што многія краіны самі вырабляюць цукар з таннага паўднёваамерыканскага трыснёгу і таму жорстка абараняюць уласныя кампаніі. Лішкі прыстроіць вельмі цяжка.

Тыя ж праблемы ў роўнай ступені тычацца і беларусаў. Пры ўласнай вытворчасці 650–660 тыс. тон унутраны рынак здольны «паглынуць» 330–360 тыс. тон. Астатняе ідзе ў Расію (каля 200 тыс. тон) і, як правіла, у краіны постсавецкай прасторы.

У мінулым годзе Беларуская цукровая кампанія, якая прадстаўляе інтарэсы 4 беларускіх заводаў у Расіі, павялічыла і продажы (больш чым на 30% — да 13,1 млрд расійскіх рублёў), і прыбытак (на 23% — да амаль 70 млн расійскіх рублёў).

У 2026 годзе, відаць, гаворка пойдзе не пра рост, а пра выжыванне ў склаўшыхся ўмовах.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]