Тры сцэнары Трампа для Мадуры

Спецаперацыя, ракеты або ўварванне.

Найбуйнейшы, найсучаснейшы і найдаражэйшы ў свеце авіяносец USS Gerald Ford накіроўваецца ў Карыбскі басейн. А прэзідэнт ЗША Дональд Трамп заяўляе, што дні кіравання венесуэльскага прэзідэнта Нікаласа Мадуры падыходзяць да канца.

Ужо некалькі месяцаў мы з’яўляемся сведкамі метадычнага нагнятання сітуацыі паміж ЗША і Венесуэлай, спрабуючы адшукаць хоць якую-небудзь логіку ў дыслакацыі амерыканскіх войскаў, паляванні на лодкі ў Карыбскім моры, кантраверсійных заявах «дэсіжн-мэйкераў», «злівах» у СМІ «ананімных высокапастаўленых чыноўнікаў», а таксама шматлікім самапіяры на гэтай тэме нярэдка зусім выпадковых людзей. А пасля даволі дваістых вынікаў сустрэчы двух галоўных прэтэндэнтаў на кантроль над Каракасам — прэзідэнта ЗША Дональда Трампа і лідара КНР Сі Цзіньпіна — пытанняў стала яшчэ больш.

Вядома, самы просты падыход у такіх выпадках — звесці ўсё да тэмы нафты або псіхатыпу цяперашняга гаспадара Белага дома. Але давайце паспрабуем асэнсаваць цяперашні венесуэльскі кейс больш канцэптуальна.

Ад Рузвельта да Рузвельта

Пасля знешнепалітычных дывідэндаў, атрыманых ЗША ад дактрыны Манро, і нараджэння канцэпту Manifest destiny (яўны лёс) ідэя «амерыканскай выключнасці», а таксама «боскага права» пашырацца па ўсім кантыненце і «боскай місіі» несці свабоду як у Заходнім паўшар’і, так і ва ўсім свеце, вось ужо амаль два стагоддзі чырвонай ніткай пранізвае фактычна ўсе знешнепалітычныя крокі Вашынгтона.

Розніца была толькі ў метадах. Ад ідэалогіі «вялікай дубіны» (Big Stick ideology), або палітыкі сілавога ўмяшання ў Лацінскай Амерыцы, сфармаванай першым прэзідэнтам Рузвельтам — Тэадорам, да ідэалогіі «палітыкі добрасуседства» (Good Neighbor policy), абнародаванай праз трыццаць гадоў другім прэзідэнтам Рузвельтам — Франклінам.

Ну а пасля таго як «ва ўсім вінаватыя дэмакраты» дапусцілі фактычнае гаспадаранне на «заднім двары» ЗША двух галоўных геапалітычных супернікаў Вашынгтона — КНР і Расіі, падаецца, 47-ы прэзідэнт вырашыў з гэтым «дуалізмам» лацінаамерыканскай палітыкі ЗША пакончыць радыкальна. Трамп і яго каманда ўзяліся за актыўную рэінкарнацыю «залатога веку» Амерыкі, апелюючы да часоў прэзідэнтаў Уільяма Мак-Кінлі і Тэадора Рузвельта, перыяду росквіту амерыканскай эканомікі, дыпламатыі кананерак, пашырэння тэрыторый і поўнакроўнай маніфестацыі згаданай ідэі амерыканскага «боскага прызначэння».

І рэжым Мадуры, падаецца, выбраны «пілотным праектам», з якога Белы дом вырашыў пачаць тую самую рэканструкцыю «залатога веку» з усімі яго атрыбутамі.

Але, як вядома, каб увасобіць задумы ў масы, патрэбныя амбіцыйныя і нават трошкі фанатычныя кадры, здольныя не толькі самім пранікнуцца ідэалагічным мейнстрымам, але і адсунуць на задні план канкурэнтаў і мець волю навязваць ідэі.

Фактар Рубіё

З масіва апошніх падзей вакол супрацьстаяння ЗША і Венесуэлы асаблівую ўвагу варта звярнуць на інфармацыю, абнародаваную на пачатку кастрычніка ў The New York Times, пра тое, што Трамп асабіста патэлефанаваў свайму спецыяльнаму пасланцу па асаблівых даручэннях Рычарду Грэнэлу, адказнаму, у прыватнасці, за правядзенне перамоў з Мадурам, і загадаў яму спыніць усе дыпламатычныя кантакты з венесуэльскім рэжымам.

Гэта падзея ў значнай ступені стала паваротнай у далейшым лёсе венесуэльскага трэка, азначаючы ледзь не канчатковую перамогу «ястрабаў», якіх прадстаўляе дзяржсакратар Рубіё, над «галубамі», прэзентаванымі ў першую чаргу Грэнэлам.

Нагадаем, што яшчэ ў пачатку года вынік гэтага паядынку быў далёка не відавочны. Больш за тое, на працягу першай паловы 2025 года лагер «перамоўшчыкаў» меў перавагу. Грэнэл здзейсніў паездку ў Каракас, сустрэўся з Мадурам і правёў з ім даволі плённыя перамовы аб вызваленні палітвязняў, што прадказальна выклікала незадаволенасць у Дзярждэпе.

Але паступова «радыкалам» на чале з Рубіё ўдалося перахапіць ініцыятыву. Цяперашні дзяржсакратар праявіў сябе як магутны апаратны гулец, перацягнуўшы на свой бок намесніка кіраўніка апарату Белага дома па пытаннях палітыкі Стывена Мілера, які спачатку лічыўся прыхільнікам падтрымання адносін з Венесуэлай.

Далей — больш. У першыя месяцы другой кадэнцыі Трампа паўстала пытанне, ці падаўжаць тэрмін дзеяння ліцэнзіі на працу ў Венесуэле, якую кампанія Chevron атрымала яшчэ ў 2022 годзе пры адміністрацыі прэзідэнта Джо Байдэна. Рубіё паспяхова скаардынаваў дзеянні разам са старымі знаёмымі — дэпутатамі-рэспубліканцамі Кангрэса ЗША ад штата Фларыда Марыё Дыяс-Балартам, Карласам Хіменесам і Марыяй Эльвірай Саласар (усе, як вы, відавочна, здагадаліся, кубінскага паходжання), якія выкарысталі свой уплыў, каб ануляваць ліцэнзію, матывуючы гэта тым, што даходы ад бурэння падтрымліваюць рэжым Мадуры.

У выніку скаардынаваных дзеянняў як дуэта Рубіё—Мілера, так і «кубінскіх» дэпутатаў у амерыканскім Кангрэсе, «міратворчае крыло» Грэнэла адышло на задні план, а Трамп пачаў актыўную кампанію барацьбы з венесуэльскім рэжымам як цэнтрам сусветнага наркатрафіку і з Мадурам асабіста як кіраўніком «Картэля дэ лос Солес».

Што далей?

У выпадку спробы рэстаўрацыі «залатога веку» кшталту часоў Мак-Кінлі—Тэадора Рузвельта, а таксама дамінавання на венесуэльскім напрамку «лініі Рубіё» ваенная аперацыя супраць рэжыму Мадуры, відавочна, непазбежная.

Больш за тое, ужо нават апасродкавана можна вызначыць яе часавыя межы. У апошні дзень кастрычніка ЗША, спасылаючыся на «асаблівыя разважанні бяспекі», выдалі NOTAM (паведамленне авіяперсаналу), што абмяжоўваюць паветраную прастору каля ўзбярэжжа Пуэрта-Рыка з 1 лістапада 2025 года да 31 сакавіка 2026-га.

Паказальны канчатковы тэрмін, дзіўным чынам які супадае з пачаткам актыўнай фазы выбарчай кампаніі ў Кангрэс ЗША, падчас якой тэма барацьбы з наркакартэлямі, як і лацінаамерыканскі вектар у цэлым, з-за выключнай электаральнай значнасці могуць стаць аднымі з ключавых.

Галоўная інтрыга на сённяшні дзень — пытанне формы правядзення гэтай ваеннай аперацыі.

Вялікую колькасць версій можна падзяліць на тры групы: прыцэльная аперацыя спецслужбаў, накіраваныя ўдары па «іранскім» узоры і сухапутная аперацыя.

Судзячы па словах Трампа пра тое, што ён упаўнаважыў ЦРУ праводзіць тайныя аперацыі на тэрыторыі Венесуэлы, інтрыгуючых заявах розных «крыніц, блізкіх да Белага дома», маўляў, «праз некалькі дзён Мадура будзе існаваць толькі ў мінулым і на судзе гісторыі» або «можа хутка апынуцца ў пастцы», а таксама паведамленні пра спробу завербаваць асабістага пілота Мадуры, каб даставіць прэзідэнта Венесуэлы ў месца, дзе амерыканскія спецслужбы маглі б яго затрымаць, гэты варыянт цяпер — у актыўнай стадыі. Пра гэта сведчыць і ўзмацненне апошнім часам актыўнасці Крамля на венесуэльскім напрамку, у прыватнасці ратыфікацыя стратэгічнай дамовы з Венесуэлай, і, вядома ж, загадкавы рэйс 26 кастрычніка ў Каракас самалёта Іл-76 — аднаго з расійскіх бортаў, на які ў 2023 годзе былі накладзены санкцыі ЗША за ўдзел у гандлі зброяй і перавозцы наймітаў.

Вядома, паспяховая рэалізацыя такога варыянту вырашэння «праблемы Мадуры» была б найбольш элегантным і бяскроўным шляхам, які падняў бы аўтарытэт творцаў амерыканскага «залатога веку 2.0» да нябёс як на ўнутраным, так і на знешнім палітычным рынку.

Але, відавочна, такі сцэнар занадта аптымістычны. І таму без любімага стылю Трампа — прыцэльных ракетных удараў, падобных да «ідэальна выкананых» па сірыйскіх ваенных аб’ектах у 2018 годзе, забойства іранскага генерала Сулеймані ў Багдадзе ў 2020 годзе або ўдараў па іранскіх ядзерных аб’ектах у чэрвені гэтага года, Вашынгтон, верагодней за ўсё, не абыдзецца. Больш за тое, пра гэта сведчаць і «злівы» ў аўтарытэтныя медыя. У прыватнасці, паводле інфармацыі The Wall Street Journal, Вашынгтон вызначыў мэты ў Венесуэле. У спіс трапілі ваенныя базы, парты і аэрадромы, якія «выкарыстоўваюцца для кантрабанды наркотыкаў».

А вось пра далейшыя дзеянні ў выпадку няздабытку мэты па выніках першых двух опцый у Вашынгтоне, падаецца, пакуль стараюцца не ўзгадваць. Таму што нават паводле сціплых падлікаў Цэнтра стратэгічных і міжнародных даследаванняў для сухапутнай аперацыі спатрэбіцца як мінімум 50 тысяч вайскоўцаў. А ў выпадку аказання актыўнай падтрымкі з боку Расіі, Ірана, КНР і Кубы гэтая лічба можа аказацца крайня недастатковай.

Таму цяпер спецыялісты рэкамендуюць 200–250 тысяч вайскоўцаў «для змены рэжыму і стабілізацыі». У якасці аргумента прыводзяць фатальную памылку 2003 года: тады міністр абароны ЗША Дональд Рамсфэлд заблакаваў рэкамендацыю начальніка штаба амерыканскай арміі генерала Эрыка Шынсэкі пра выдзяленне 400–500 тысяч вайскоўцаў для іракскай кампаніі. У выніку для пачатковага ўварвання разгарнулі ўсяго каля 145 тысяч, што, уласна, і стала прычынай далейшых праблем арміі ЗША ў Іраку.

Відавочна, амбіцыйная каманда прэзідэнта Трампа, карыстаючыся тэрміналогіяй цяжкаатлетаў, заказала даволі вялікую вагу. І тое, як яна справіцца з гэтым «венесуэльскім грузам», пакажа, ці сапраўды ў яе ёсць патэнцыял для рэалізацыі цяперашняй версіі «залатога веку» Амерыкі.

Віталь Білан, «Зеркало недели Украина»

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]