Вучоныя раскрылі таямніцу стварэння каменных ідалаў на востраве Пасхі

Яны былі створаныя не адной супольнасцю.

Статуі моаі на востраве Пасхі, якія доўгі час лічылі вынікам працы цэнтралізаванай улады, аказаліся творствам многіх разрозненых супольнасцяў. Да такога выснову прыйшлі вучоныя з Бінгемтанскага ўніверсітэта. Вынікі даследавання апублікаваныя ў часопісе PLOS One.

Моаі традыцыйна разглядаюць як «застылыя твары» продкаў і сімвалы ўлады, аднак новыя даныя змяняюць уяўленні пра тое, хто і як ствараў гэтых гігантаў. Каб разабрацца ў арганізацыі працы старажытных майстроў, даследчая група вывучыла галоўную каменяломню Рана-Рараку з дапамогай дронаў і фотаграметрыі.

Атрыманая высокадэталёвая трохмерная мадэль адкрыла доступ да найменшых слядоў працы: нахілаў, ніш, баразнаў. На яе аснове вучоныя зафіксавалі 426 моаі на розных стадыях завяршэння, 341 роў, што абазначаў форму будучай статуі, 133 пустыя нішы і пяць каменных слупоў, да якіх прывязвалі вяроўкі для акуратнага спуску статуй па схіле.

Аналіз паказаў, што кар’ер быў падзелены на 30 асобных рабочых зон. У кожнай зоне прасочваліся ўласныя прыёмы апрацоўкі каменя, і ўсе этапы стварэння канкрэтнай статуі адбываліся ў межах гэтай тэрыторыі. Паводле слоў вядучага аўтара працы Карла Ліпо, такая структура больш нагадвае сетку самастойных майстэрняў, чым адзіны цэнтр кіравання вытворчасцю.

Назіранні ўзгадняюцца і з іншымі фактамі. Раней гэтая ж каманда вучоных даказала, што перамяшчаць моаі маглі ўсяго некалькі чалавек, «вялі» статую пакалыхваннем — то бок і транспартаванне не патрабавала вялікай колькасці работнікаў і жорсткага кіраўніцтва. Археалагічныя даныя таксама сведчаць, што крыніцы прэснай вады належалі розным супольнасцям, а не аднаму цэнтру ўлады.

«У сукупнасці гэтыя даныя сведчаць пра дэцэнтралізаваную будову грамадства Рапануі, дзе супольнасці маглі і супрацоўнічаць, і супернічаць. Стварэнне моаі выглядала не як загад кіраўніка, а як спосаб заявіць пра сілу ўласнай групы», — адзначае Ліпо.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]