Навукоўцы раскрылі пяць простых звычак, якія дапамогуць пражыць даўжэй

У чалавека ёсць два ўзросты.

Інтарэс да даўгалецця сёння стаў часткай масавай культуры, нарадзіўшы цэлую індустрыю, дзе кожнаму абяцаюць «амаладжэнне» з дапамогай дабавак, гаджэтаў і модных методык. Але, як паказваюць даследаванні, падоўжыць жыццё і запаволіць старэнне можна куды прасцей — змяняючы паводзіны, а не купляючы дарагія прадукты. Пра гэта паведамляе партал The Conversation.

У чалавека ёсць два ўзросты. Першы — храналагічны, які адлюстроўвае колькасць пражытых гадоў. Другі — біялагічны, што паказвае фактычны стан арганізма: наколькі добра працуюць клеткі, наколькі пашкоджаная ДНК і як хутка зношваюцца сістэмы. Менавіта біялагічны ўзрост наймацней звязаны з рызыкай захворванняў і працягласцю жыцця. Сёння яго можна вызначыць нават па слінавым эпігенетычным тэсце, але галоўнае — яго можна змяніць.

Даследаванні даказалі, што рэгулярная фізічная актыўнасць прыкметна «адмотвае» біялагічны ўзрост назад. У адным эксперыменце, дзе малаактыўныя людзі пачалі займацца тройчы на тыдзень па гадзіне, іх біялагічны ўзрост стаў на два гады меншы. Змешаныя сілавыя і аэрабныя нагрузкі ўплываюць на метыліраванне ДНК і запавольваюць выключэнне генаў, адказных за ключавыя функцыі арганізма.

Харчаванне таксама адыгрывае велізарную ролю. Аналіз амаль 2700 жанчын паказаў: пераход на больш здаровы рацыён усяго на 6–12 месяцаў запавольваў старэнне ў сярэднім на 2,4 года. Рацыён з багаццем гародніны, садавіны, цэльных збожжавых, рыбы і карысных тлушчаў зніжае запаленне, абараняе ДНК і дапамагае клеткам больш эфектыўна аднаўляцца.

Адзін з самых моцных прадказальнікаў здаровага старэння, паводле вучоных, — сон. Начное аднаўленне забяспечвае рэпарацыю ДНК, рэгулюе гармоны, зніжае запаленне і «перазагружае» нервовую сістэму. Людзі, якія спяць менш за пяць гадзін, значна часцей сутыкаюцца з дыябетам, хваробамі сэрца, ракам і дэменцыяй. Асобныя даследаванні паказваюць, што начныя змены павялічваюць біялагічны ўзрост прыблізна на год.

Курэнне, вейпы і алкаголь — самыя магутныя паскаральнікі старэння. Курэнне робіць лёгкія «старэйшымі» на 4–5 гадоў. Алкаголь паскарае старэнне нават у невялікіх дозах, паступова пашкоджваючы ДНК і ўзмацняючы запаленне.

Найважнейшым фактарам вучоныя называюць стрэс. Хранічнае напружанне парушае гарманальны баланс, пагаршае працу імуннай сістэмы і паскарае клеткавае старэнне. У адным даследаванні людзі, якія працавалі больш за 40 гадзін на тыдзень, мелі біялагічны ўзрост прыкладна на два гады вышэйшы. Стрэс дзейнічае як непасрэдна — пашкоджваючы клеткі, — так і ўскосна, пагаршаючы сон, правакаючы шкодныя звычкі і прыводзячы да пераядання.

Вучоныя падкрэсліваюць: нават невялікія змены сапраўды змяняюць біялагічны ўзрост. І хоць генетыка і абставіны пакідаюць свой адбітак, у значнай ступені тэмп старэння ўсё ж застаецца ў руках самога чалавека.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]