У 2025 годзе інвестыцыі ў дата-цэнтры ўпершыню перасягнуць укладанні ў нафту

Прагноз Міжнароднага энергетычнага агенцтва.

Тэхналагічныя кампаніі па ўсім свеце ў апошнія гады ўсё больш актыўна інвестуюць у стварэнне новых цэнтраў апрацоўкі дадзеных (ЦАД) для навучання і развіцця розных мадэляў штучнага інтэлекту (ШІ), піша Міжнароднае энергетычнае агенцтва (МЭА) у сваёй штогадовай справаздачы аб развіцці сусветнай энергетыкі. Гэта тэндэнцыя прывяла да таго, што ўжо ў 2025 годзе інвестыцыі ў дата-цэнтры складуць каля $580 млрд, тады як у нафтавую галіну — каля $540 млрд.

Гэтае параўнанне наглядна дэманструе змяняльны характар сучаснай эканомікі з высокай ступенню лічбавізацыі і пацвярджае сцвярджэнне, што «дадзеныя — новая нафта», канстатуе МЭА.

Дзякуючы росту аб'ёму магутнасці дата-цэнтраў спажыванне электраэнергіі серверамі, аптымізаванымі для ШІ, да 2030 года павялічыцца ў пяць разоў, а агульны попыт на электраэнергію з боку ЦАДаў падвоіцца. У МЭА ў красавіку ацэньвалі, што спажыванне электраэнергіі ЦАДамі да 2030 года вырасце ўдвая — да 945 ТВт·г (крыху больш, чым попыт на электраэнергію ў Японіі), і да 1200 ТВт·г да 2035 года. Нягледзячы на гэты імклівы тэмп, на ЦАДы будзе прыпадаць менш за 10% павелічэння попыту на электраэнергію ў свеце ў перыяд з 2024 па 2030 год, аднак гэты рост будзе моцна геаграфічна сканцэнтраваны.

«У адрозненне ад тэндэнцыі апошняга дзесяцігоддзя, рост спажывання электраэнергіі больш не абмяжоўваецца краінамі з рынкамі, што фарміруюцца, і краінамі з эканомікамі, якія развіваюцца. Імклівы рост попыту з боку цэнтраў апрацоўкі дадзеных і штучнага інтэлекту спрыяе павелічэнню спажывання электраэнергіі і ў краінах з развітай эканомікай», — адзначаюць аналітыкі агенцтва.

Так, цяпер каля 82% сусветных магутнасцей ЦАДаў размешчана ў ЗША, Кітаі і Еўропе. І ў бліжэйшыя дзесяць гадоў больш за 85% новых магутнасцей, як чакаецца, з'явіцца там жа. Пры гэтым у Кітаі і Еўрасаюзе на дата-цэнтры будзе прыпадаць 6–10% росту попыту на электраэнергію да 2030 года, тады як у ЗША (найбуйнейшым у свеце рынку ЦАДаў) — каля 50%.

Паводле геапрасторавага аналізу, адзначае МЭА, больш за палову будаўнічых або анансаваных праектаў ЦАДаў размешчана ў гарадах з насельніцтвам не менш за 1 млн чалавек або паблізу іх, бо сеткі там ужо разлічаны на вялікія нагрузкі. Пры гэтым больш за 55% дата-цэнтраў, што будуюцца, маюць магутнасць больш за 200 МВт і пасля поўнага запуску будуць спажываць столькі ж электраэнергіі, колькі прыпадае на 200 тыс. дамашніх гаспадарак штогод. Акрамя таго, амаль дзве траціны гэтых будучых ЦАДаў знаходзяцца ў рэгіёнах, дзе ўжо існуюць вылічальныя кластары.

Хуткае будаўніцтва цэнтраў апрацоўкі дадзеных звязана з пэўнымі цяжкасцямі, падкрэслівае МЭА. Перш за ўсё гэта звязана з перагрузкай энергасетак і чаргамі на падключэнне. Зараз у ЗША сярэдні час чакання ў чарзе на падключэнне да сеткі складае ад аднаго да трох гадоў, а ў Паўночнай Вірджыніі гэты працэс можа заняць да сямі гадоў. У Вялікабрытаніі і ў некаторых частках Еўропы сярэдні час чакання ў чарзе дасягае сямі—дзесяці гадоў. У Дубліне прыём заявак на падключэнне новых ЦАДаў прыпынены да 2028 года, указвае МЭА. Акрамя таго, пад ціскам знаходзяцца і ланцужкі паставак ключавых кампанентаў, такіх як трансфарматары, кабелі, газавыя турбіны і крытычна важныя мінералы. Паводле аналізу МЭА, з-за гэтых фактараў каля 20% прагназуемых да 2030 года новых дата-цэнтраў можа сутыкнуцца з рызыкай затрымкі.

Што да крыніц задавальнення попыту на электраэнергію, то большасць дата-цэнтраў падключана да агульнай электрасеткі, таму структура іх спажывання адлюстроўвае структуру энергаспажывання рэгіёна, у якім знаходзіцца той ці іншы ЦАД, тлумачыць МЭА. Аднак у больш шырокім сэнсе аднаўляльныя крыніцы энергіі ў прагнозе агенцтва застаюцца вядучай крыніцай задавальнення растучага попыту на электраэнергію з боку ЦАДаў. У базавым сцэнары яны забяспечаць каля 45% прыросту паказчыка да 2035 года, або амаль 400 ТВт·г.

Таксама ключавую ролю будзе адыгрываць прыродны газ, асабліва на такіх рынках, як ЗША і Блізкі Усход. Вытворчасць газавай генерацыі для цэнтраў апрацоўкі дадзеных павялічыцца на 220 ТВт·г да 2035 года. У той жа час рэзкі рост заказаў на новыя газавыя турбіны за апошнія два гады стварыў нагрузку на ланцужкі паставак, павялічыўшы як час чакання, так і кошт дастаўкі.

Нарэшце, не менш значная роля адводзіцца атамнай генерацыі, якая, як чакаецца, забяспечыць 190 ТВт·г дадатковай электраэнергіі для ЦАДаў да 2035 года.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]