Уладзімір Фясенка: Выявілася подлая натура Лукашэнкі

Навошта дыктатар прапаноўваў Зяленскаму ўдарыць па Мазырскім НПЗ.

У першыя дні вайны беларускі дыктатар Лукашэнка благаў аб прабачэнні за напады Украіны з тэрыторыі яго краіны.

Пра гэта распавёў украінскі прэзідэнт Уладзімір Зяленскі ў падкасце з амерыканскім блогерам Лексам Фрыдманам.

Чаму пра гэта сайт Charter97.org пагаварыў з вядомым украінскім палітолагам, кіраўніком Цэнтра прыкладных палітычных даследаванняў «Пента» Уладзімірам Фясенкам:

- Сенсацыяй стала тое, што Лукашэнка прапаноўваў Зяленскаму ўдарыць па Мазырскім НПЗ. Навошта?

- Я таксама не зусім зразумеў гэты эпізод. Магчыма, Лукашэнка такім чынам паказваў, што гэта будзе кампенсацыяй, маўляў, ты можаш адказаць такім чынам. Тут магчыма і тое, што называецца па-ангельску misunderstanding, узаемнае неразуменне, калі Лукашэнка меў на ўвазе адно, а Зяленскі нешта іншае.

Гэты эпізод сапраўды цяжка каментаваць. Усё, што кажа Лукашэнка, наўрад ці можа быць шчырым, асабліва ў такой сітуацыі. Гэта магла быць гульня, і наколькі ён сур'ёзна пра гэта казаў, цяжка сказаць. Тут мог быць і элемент правакацыі з боку Лукашэнкі. Ён мог нібыта шчыра сказаць Зяленскаму, што, маўляў, у якасці ўдару адплаты, калі ты мяркуеш, што з тэрыторыі Беларусі па табе ўдарылі, ты можаш ударыць па нашай тэрыторыі.

Насамрэч гэта магла быць нагода для ўступлення ў вайну, каб рэжым Лукашэнкі мог апраўдаць свой удзел у канфлікце. У гэтым таксама праяўляецца хітрая, двудушная, нават подлая натура Лукашэнкі. Ён, з аднаго боку, рабіў выгляд, што перапрошвае Зяленскага, а з другога боку прапаноўваў фактычна правакацыю — ударыць па тэрыторыі Беларусі, каб гэта выкарыстоўвалася як нагода для апраўдання ўдзелу ў вайне супраць Украіны.

Думаю, у першыя дні Лукашэнка вагаўся. Упэўнены, што калі б, напрыклад, пачаўся штурм Кіева, паўнавартасныя баі ў горадзе і гэтак далей, Лукашэнка мог бы далучыцца да вайны, каб паказаць сваю адданасць Пуціну або атрымаць выгаду з сітуацыі.

Так што ўся гэтая гісторыя, гэтая размова, пра якую ўзгадаў Зяленскі, для мяне – наглядная ілюстрацыя двудушнасці і нават подласці Лукашэнкі.

- Навошта Лукашэнка ўключае такую крывадушнасць?

- І раней былі непрамыя, ускосныя прыкметы такіх паводзінаў Лукашэнкі, калі ён публічна дэманстраваў лаяльнасць Пуціну. Гэта абавязковая праграма, бо лукашэнкаўская Беларусь эканамічна і палітычна вельмі залежная ад Расеі. Таму яму трэба выяўляць лаяльнасць Пуціну, гуляць з ім, часам паказваючы гонар, казаць пра асаблівыя інтарэсы Беларусі, каб выбіваць нешта ад Пуціна. І наадварот, у складаных сітуацыях Лукашэнка павінен дэманстраваць лаяльнасць, бо іншага варыянта ў яго няма.

Аднак Лукашэнка вельмі часта вёў падвойную гульню. Я прывяду прыклад: у 2014 годзе, калі Расея дэманстравала жорсткую пазіцыю да постмайданнай улады ва Украіне, Лукашэнка зрабіў паказальны жэст - ён прыехаў на інаўгурацыю Парашэнкі.

Расея тады вярнула свайго амбасадара Зурабава, які добра ведаў Пятра Парашэнку, у іх, кажуць, нават былі такія прыяцельскія стасункі. Але гэта ўсё было на ўзроўні амбасадараў, гэта быў хутчэй зандаж. А з боку Лукашэнкі гэта быў жэст, які выглядаў вельмі незвычайна - прыехаць на інаўгурацыю прэзідэнта Украіны пасля Майдана. Гэта паказвала яго асаблівую гульню.

Іншы прыклад - яго роля актыўнага «міратворца» падчас першых і другіх Менскіх пагадненняў, калі ён адначасова падлашчваўся да Захаду. Лукашэнка, будучы залежным ад Расеі, займаючы антызаходнюю пазіцыю, перыядычна пачынаў таемную гульню з Захадам, спрабуючы нармалізаваць стасункі і зняць напружанне.

Як любіць казаць наш былы міністр замежных спраў Павел Клімкін, ён любіць «пятляць». Вось перыядычна Лукашэнка і пятляў. Вядома, асноўны вектар - гэта Расея, другі галоўны вектар - гэта Кітай, але ён перыядычна пачынаў хітрую падвойную гульню і з Захадам.

Нешта такое было ў дачыненнях з Зяленскім. У Лукашэнкі да Зяленскага стаўленне вельмі неадназначнае. З аднаго боку, ёсць відавочная сімпатыя, чыста чалавечая, якая, думаю, узнікла, калі Зяленскі быў вядомы як актор і шоўмен. Але Зяленскі быў цікавы Лукашэнку і як палітык.

У свой час Лукашэнка, вядома, пачынаў з іншай пазіцыі, ён быў дэпутатам, ужо быў у палітыцы, але ўсё адно быў такі скок праз некалькі прыступак на пасаду прэзідэнта. А ў Зяленскага гэта яшчэ мацней. Я думаю, гэта і фармавала паважлівае стаўленне Лукашэнкі да Зяленскага. Але ў вайне паміж Расеяй і Украінай Лукашэнка, вядома, на баку Пуціна. У гэтым няма сумневаў.

Я думаю, што кантакты, якія былі тады, тлумачацца тым, што Зяленскі спрабаваў спыніць вайну. Ён даў згоду на перамовы, якія распачаліся на тэрыторыі Беларусі. Я не думаю, што ў Зяленскага былі асаблівыя ілюзіі наконт Лукашэнкі, ён разумеў яго дваістасць і спрабаваў гэта выкарыстоўваць.

А Лукашэнка, я думаю, у першыя дні вайны знаходзіўся ў эмацыйным дысанансе, асабліва калі сам Зяленскі яму патэлефанаваў. Не думаю, што Лукашэнка ставіў нейкія ўльтыматумы. Хутчэй, ён хацеў згуляць ролю пасярэдніка з Пуціным, прапануючы сваю дапамогу.

У Лукашэнкі з Пуціным адзін стыль стасункаў, а з Зяленскім - зусім іншы. Яго двудушнасць выяўляецца ў розных формах.

- Чаму Зяленскі распавёў пра гэтую размову зараз?

- Складана сказаць. Размова з гэтым падкастэрам была вельмі эмацыйнай, мне здаецца, нават празмеру эмацыйнай з боку Зяленскага. Эмоцыі, шмат успамінаў, шмат эмацыйных адзнак. Тут трэба глядзець на цытаты, аналізаваць кантэкст, калі і як узнікла гэтая тэма, тады можна даваць нейкія інтэрпрэтацыі.

Але, думаю, гэта хутчэй проста эмацыйная ілюстрацыя таго, як пачыналася вайна і як сябе паводзілі людзі, у тым ліку дзяржаўныя лідары падчас канфлікту. У Зяленскага гэта праскоквала, магчыма, нават часам у непаліткарэктнай форме, калі ён казаў пра гарантаў бяспекі, што заходнія дзяржавы, якія павінны былі быць гарантамі бяспекі Украіны, нічога не зрабілі ні ў 2014-м, ні ў 2022-м годзе для гарантавання бяспекі Украіны.

Таксама ён прывёў паводзіны Лукашэнкі як прыклад двудушнасці.

Вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL97116022020000000216711123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]