Economist распавёў аб новай патэнцыйнай міжнароднай валюце

З'яўляецца канкурэнт даляра, еўра і ены.

Сёння індыйская рупія ахоплівае менш за 2% міжнародных валютных аперацый, хоць гэтае становішча індыйскай валюты непрапарцыйна абʼёму вытворчасці прадукцыі і ролі індыйскай эканомікі, якая мае шматлікія і магутныя гістарычныя і сучасныя сувязі. Яна займае па розных ацэнках пятае месца ў свеце.

Афіцыйны Дэлі ставіць прагматычныя мэты – дасягнуць звароту рупіі ва ўсім свеце, а прэмʼер-міністр Індыі настойвае на тым, што рупія павінна стаць даступнай ва ўсіх кутках планеты. У той жа час, пакуль большасць палітычных заяў не завяршаліся рэальнымі справамі, якія пацягнулі б за сабой ператварэнне рупіі ў адну з магутных рэзервовых валют свету, лічаць аглядальнікі выдання Economist. Галоўная прычына – неабходнасць ажыццяўлення значных рэформаў у эканоміцы і кіраванні дзяржавай, каб забяспечыць стабільнасць валюты і яе прывабнасць.

Чым сёння адрозніваюцца міжнародныя валюты і грашовая адзінка пятай эканомікі свету?

Нягледзячы на тое, што амерыканскі даляр зʼяўляецца безумоўным лідарам валют, ёсць і паспяховы еўра, брытанскі фунт, швейцарскі франк і аўстралійскія, канадскія, сінгапурскія ці ганконскія даляры. Гэтыя валюты знаходзяцца ў замежных рэзервах і прыватных партфелях ва ўсім свеце і выкарыстоўваюцца як для гандлю, так і для фінансавых аперацый. Тэарэтычна няма ніякіх прычын, чаму рупія не павінна далучыцца да вядомай кагорты міжнародных валют», – уважаюць аглядальнікі.

Па меркаванні аўтараў, некаторыя з фундаментальных прыкмет міжнароднай валюты ў Індыі ўжо ёсць. Між іншым, у Індыі ёсць актывы, якія жадаюць набыць замежнікі, што робіць рупію патэнцыйным сродкам увасаблення кошту за межамі краіны. JPMorgan Chase паведаміў аб намерах уключыць індыйскія дзяржаўныя аблігацыі ў свой індэкс рынкаў, якія развіваюцца. Bloomberg прыняў такое ж рашэнне ў мінулым месяцы. Паказчыкі індыйскіх акцый, якія выраслі за мінулы год на 37% у даляравым эквіваленце, выклікалі зацікаўленасць у эканоміцы гэтай азіяцкай краіны ва ўсім свеце.

Аўтары публікацыі таксама паказваюць на наяўнасць супрацоўніцтва з вялікай колькасцю замежных банкаў, дзе ў 22 краінах урад дазволіў адкрываць спецыяльныя рахункі ў рупіях без звычайных лімітаў абмену.

Японія – поспех за дзясятак гадоў

Аднак у Індыі ёсць і нямала перашкод. Перш за ўсё, неабходна трансфармаваць эканоміку краіны так, каб замежны бізнэс мог кіраваць разнастайнымі актывамі, а фінансавыя ўстановы павінны змяніць свой напрамак дзейнасці і дэрэгуляваць эканоміку, адмяніць кантроль над патокамі капіталу і стварыць чыста эканамічны падыход да рэгуляцыі працэнтных ставак. Гэтыя змены ў Японіі ў свой час разбурылі выключна экспартаарыентаваную эканамічную мадэль Японіі і ўзарвалі ўлады бюракратыі, ствараючы празрыстае і даступнае бізнэс-асяроддзе. Хоць ена і не зʼяўляецца магутным канкурэнтам амерыканскаму даляру, аднак дынаміка дзівіць. «У 1970 годзе 1% японскага экспарту прадавалася ў енах; у пачатку 80-х гадоў – 40%. У 1989 годзе ена складала 28% усіх валютных угод. І сёння яна складае 16%», – піша Economist.

Кейс Кітая – шмат выдаткаў, а вынік нездавальняючы

У той жа час Кітай, які спрабуе стварыць з уласнай валюты міжнародную, пакуль дабіўся значна меншых поспехаў. Дагэтуль юань ахоплівае не больш за 3% міжнародных транзакцый праз Swift, нягледзячы на тое, што Кітай мае 17% сусветнага ВУП. «Адносна закрытая сістэма капіталізацыі Кітая, якая перашкаджае свабоднаму руху інвестыцый праз межы, зʼяўляецца асноўнай перашкодай для больш шырокага выкарыстання кітайскай валюты. Капіталы ў Індыі менш закрытыя, але ўсё яшчэ значна больш абароненыя, чым у любой краіне з сусветнай валютай», – заключае выданне.

У той жа час, на думку аўтараў публікацыі, індыйская валюта мае ўсе шанцы стаць адной з сусветных, бо ў яе ёсць цікавыя базавыя магчымасці і менш лакальных асаблівасцей чым у Кітая або Японіі.

Паводле справаздачы, апублікаванай кансалтынгавай кампаніяй па нерухомасці Knight Frank, колькасць звышбагатых індыйцаў, чыё багацце складае не менш як 30 мільёнаў даляраў, вырасце на 50% на працягу пяці гадоў да 2028 года, што зʼяўляецца найбольшым ростам у свеце. Міжнародны валютны фонд чакае, што эканоміка Індыі вырасце на 6,5% у 2024 годзе, але ўрад Модзі мае значна больш высокую ацэнку – 7,6% за фінансавы год, які завяршыўся ў сакавіку.

Працяглы рост хутка падніме Індыю ў рэйтынгу найбуйнейшых эканомік свету. Аналітыкі Jefferies чакаюць, што да 2027 года краіна стане трэцяй па велічыні эканомікай свету ў параўнанні з пятай зараз.

Індыя таксама разглядаецца як альтэрнатыва Кітаю для краін і кампаній, якія імкнуцца дыверсіфікаваць свае ланцугі паставак, асабліва на фоне дачыненняў паміж Вашынгтонам і Пекінам, якія пагаршаюцца.