Мільярды даляраў экспартных даходаў РФ «завіслі» за мяжой

У чым прычына?

Узмацненне жорсткасці амерыканскіх санкцый і масавыя адмовы банкаў праводзіць аплаты для расейскіх кампаній пазбавілі эканоміку РФ мільярдаў даляраў валютнага прыбытку, вынікае са звестак ЦБ РФ.

За сакавік Расея зарабіла на экспарце $39,6 млрд - на 30% больш, чым у лютым, і амаль на 40% больш, чым у студзені, паведаміў Цэнтрабанк у штомесячнай справаздачы аб аплатным балансе краіны.

Пры гэтым адначасова на $15,5 млрд падскочылі «замежныя актывы» расейскіх кампаній - паказчык, які ўключае ў тым ліку сродкі на замежных рахунках. Гэта азначае, што хаця экспарт намінальна вырас, «валюта яшчэ не дайшла ў адпаведных аб'ёмах», адзначае Ягор Сусін, кіроўны дырэктар ГПБ Private Banking.

У студзені і лютым бізнэс назапашваў валюту за мяжой з хуткасцю $3-4 млрд на месяц. У сакавіку ж тэмпы росту замежных актываў паскорыліся ў 5 разоў: на рахунках у банках за мяжой засталося больш за $10 млрд звыш звычайных сум.

«Тавары экспартуюць, але грошы не даходзяць», - апісвае сітуацыю Яўген Сувораў, эканаміст ЦэнтрКрэдытБанка і аўтар MMI. У выніку «бухгалтарскія» паказчыкі і «жывы» экспартны прыбытак моцна разыходзяцца, паказвае ён. Хоць ЦБ дае справаздачу аб рэкордным больш чым за год прафіцыце гандлёвага балансу ($16,7 млрд у сакавіку), на справе практычна кожны чацвёрты даляр за прададзеныя за мяжу тавары «завіс» на замежных рахунках.

«Гэта можа быць адной з прычын слабасці рубля ў канцы першага квартала», - разважае Сусін: курс даляра, які падаў да 87-88 рублёў у сярэдзіне студзеня, падскочыў вышэй за 93 рублёў, а ў чацвер, 11 красавіка, абнавіў максімум больш чым за паўгода.

Праблемы з выплатамі для расейскіх кампаній значна ўзмацніліся ў пачатку года пасля таго, як прэзідэнт ЗША Джо Байдэн падпісаў указ аб узмацненні санкцыйнага рэжыму: з гэтага часу ўсім банкам пагражаюць другасныя захады, калі яны спрыяюць дзейнасці расейскага ВПК.

У выніку значна ўзрасла колькасць адмоў у правядзенні выплат без тлумачэння прычын, скардзіўся ў чацвер на з'ездзе Асацыяцыі банкаў Расеі кіраўнік ВТБ Андрэй Косцін. З яго слоў, калі раней банкі блакавалі выплаты на адрас структур, якія трапілі пад санкцыі, то цяпер «цэнтральнай праблемай становіцца геаграфія»: дастаткова згадкі Расеі, як «загараецца стоп».

«Гэта тычыцца перш за ўсё банкаў дружалюбных юрысдыкцый», – скардзіўся Косцін. Праблемы закранулі ў тым ліку найбуйнейшыя кампаніі, нават не ўключаныя ў санкцыйныя спісы. «Практычна ўсе найбуйнейшыя банкі адмаўляюцца ад пераводаў у Расею», – паведамляў на мінулым тыдні віцэ-прэзідэнт «Нарнікеля» Антон Берлін.

Паводле інфармацыі Reuters, пад фінансавую блакаду патрапілі нават аплаты за нафту і нафтапрадукты - ключавая крыніца экспартнага прыбытку для эканомікі, на які прыпадае кожны другі даляр экспартных даходаў. Закрываць рахункі і блакаваць аперацыі сталі банкі Турцыі і ААЭ - галоўных антысанкцыйных хабаў расейскага бізнэсу, а следам да іх далучыліся кітайскія банкі, у тым ліку буйныя і дзяржаўныя.

Акрамя экспарцёраў, праблемы закранаюць і імпарцёраў, паказвае Сувораў з Цэнтракрэдытбанка: пастаўкі замежных тавараў у РФ абрынуліся на 18% год да года. «Гэта небяспечная сітуацыя», - папярэджвае эксперт: па меры таго, як запасы будуць вычарпаныя, узнікне пагроза дэфіцыту з наступным разгонам інфляцыі.