Суўдзельнікі

Без шрубак і шасцярэнек не было б рэпрэсій.

Роўна тыдзень таму я пісала аб тым, што май цяпер назаўжды для нас - гэта месяц, калі ў калоніі загінуў Вітольд Ашурак. Цяпер дадам: і Мікалай Клімовіч. Мікалая сёння пахаваюць у родным Пінску. Ён вярнуўся з зоны дадому, але не ў свабодную Беларусь, а на могілкі. Гэта яшчэ адно "не забудзем, не даруем", яшчэ адна жахлівая трагедыя, яшчэ адна крыніца вечнага болю для ўсіх нас. Але галоўнае - не забыць, не дараваць.

Мікалая Клімовіча пасадзіў пінскі раённы суддзя Андрэй Бычыла. Прычым судзіў яго Бычыла двойчы. 10 лютага - паводле адміністрацыйнай справы, за ўсмешку ў сацсетцы пад карыкатурай на Уладзіміра Пуціна. Тады Бычыла прысудзіў Клімавічу штраф на 111 рублёў. А 28 лютага за такую ж усмешку пад карыкатурай з выявай Лукашэнкі даў год калоніі. Ці ўсведамляе ён, што стаў забойцам? Не ўпэўнена.

Затое ўпэўненая ў тым, што пра стан здароўя Мікалая Клімовіча ён цудоўна ведаў. Калі Мікалая затрымалі, яму стала дрэнна ў ІЧУ. Супрацоўнікі выклікалі "Хуткую", а следчы адпусціў пад падпіску аб нявыездзе. Зразумеў, відавочна, што калі з інвалідам-сардэчнікам здарыцца трагедыя ў СІЗА падчас следства, то і забойцам стане менавіта ён, следчы. А далей - хай адказнасць бярэ суддзя, яму і адказваць, калі што.

Год таму Мікалай перанёс інсульт і аперацыю на сэрцы. Многія беларусы, якія сутыкаліся з прызначэннем інваліднасці, ведаюць, які гэта часам непраходны квэст. Ведаюць, як супраціўляюцца медыцынскія чыноўнікі. І калі рукі-ногі на месцы, то з агульным захворваннем атрымаць яе вельмі складана. Тым больш - другую групу. Згодна з пастановай Міністэрства аховы здароўя, другая група інваліднасці прызначаецца пры "выяўленым абмежаванні жыццядзейнасці з прычыны захворванняў, дэфектаў або траўмаў, якія прыводзяць да выяўленай сацыяльнай недастатковасці". Можна сабе толькі ўявіць, што было напісана ў медыцынскай карце Мікалая Клімовіча, калі яму далі другую групу інваліднасці. І ўсё гэта суддзя - ведаў. Адвакат казаў пра стан здароўя падабароннага, сам Мікалай казаў у судзе, што для яго турма - гэта смерць. Тым не менш Андрэй Бычыла прысудзіў яго да пазбаўлення волі. Мікалай меў рацыю, калі сцвярджаў, што не выжыве. Ён пражыў у зняволенні ўсяго два з паловай месяцы.

Вядома, прысуды Статкевічу, Бабарыку, Ціханоўскаму, рэйкавым партызанам выносіліся не суддзямі: ім проста тэлефанавалі і называлі лічбу. Але тысячы беларусаў, якія сядзяць за ўсмешкі і рэпосты, былі проста аддадзеныя на водкуп тым самым суддзям. Ёсць агульны кірунак руху, зададзены вектар - нікога не апраўдваць, усім выносіць абвінаваўчыя прысуды. Але канкрэтнае напаўненне словазлучэння "прызнаць вінаватым" аддаецца ў распараджэнне самых смелых фантазій суддзі. І толькі ад яго залежыць, ці пойдзе падсудны пасля прысуду дадому - ці з'едзе на некалькі гадоў у калонію.

Артыкул 368 (“абраза Лукашэнкі”), паводле якога быў прысуджаны да пазбаўлення волі Мікалай Клімовіч, дае шмат магчымасцяў для манеўру: і штраф, і “хатняя хімія”, і папраўчыя працы. На сайце “Вясны” ёсць інфармацыя пра 456 судоў паводле гэтага артыкула. Дык вось, 60 чалавек прысуджаныя да "хіміі", а 43 чалавекі - да "хатняй хіміі" (прычым у некаторых яшчэ і артыкул 342 у абвінавачанні). І, нарэшце, - тры штрафы і адзін прысуд з адтэрміноўкай выканання. Нягуста, чорт вазьмі, але варыянты ўсё ж былі. І ніхто таго суддзю не адправіў бы замест Клімовіча ў калонію, калі б прысудам стаў штраф. Але ён зрабіў свой выбар. Назаўжды.

Потым, канечне, суддзя Бычыла, як і ўсе астатнія, будзе казаць, што гэта не ён сам прыдумаў, што яму загадалі, што Лукашэнка асабіста патрабаваў у Качанавай: “А ну, Наташка, неадкладна злучы мяне з пінскім раённым судом, мне тут тэрмінова аднаго інваліда ў зону запраторыць трэба”. Яны ўсе потым так будуць казаць. Выдумляць з усіх сіл, расказваць, як іх начамі Церцель на дыбу падвешваў, каб абвінаваўчыя прысуды выносілі, прыкідвацца шрубкамі і шасцярэнькамі ў надзеі, што з шрубкі ніхто не спытае - ён жа проста тупая жалязяка. Але попыт будзе. Бо без іх ніякіх рэпрэсій не было б. Не змог бы Лукашэнка адзін, без шрубак, арыштоўваць, фабрыкаваць справы, рыхтаваць абвінаваўчыя высновы і выносіць прысуды. Так што смерць Мікалая Клімовіча на сумленні не толькі Лукашэнкі. 25-гадовы пракурор Гузарэвіч і суддзя Бычыла - суўдзельнікі. Гэта нават самая тупая жалязяка разумее. У тым ліку і яны.

Ірына Халіп, адмыслова для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]