Тры героі гэтага года

Відавочна, гэта мы з вамі.

Наогул лепшы пераднавагодні занятак - гэта рабіць што хочаш, толькі не падводзіць вынікі года. Бо вынікі жахлівыя. Вайна, ХАМАС, анэксія Гаяны Венесуэлай - гарыць у розных частках свету, і бікфордаў шнур у кожны момант можа датлець да бочкі з порахам. Мы занадта добра разумеем, чым усё, што адбываецца, пагражае планеце, і няма патрэбы паўтарацца.

А вось аб героях года заўсёды казаць хочацца. Таму што на фоне кожнага жаху ёсць людзі, якія выклікаюць нам надзею на тое, што ў чалавецтва яшчэ ёсць шанец. Пратэстоўцы ад Ірана да Сербіі, украінскія валанцёры, ізраільскія салдаты - усе яны перашкаджаюць нам упасці ў роспач і пагрузіцца ў глейкае адчуванне татальнай безнадзейнасці.

Што да беларусаў, я б вызначыла трох герояў года: беларус які сядзіць, беларус які з'ехаў, беларус, які застаўся (парадак пераліку выпадковы). На гэтых траіх усё зараз і трымаецца. Гэта яны захоўваюць краіну і нацыю, гэта яны берагуць мінулае і не дазваляюць канчаткова разбурыць дарогу, якая вядзе ў будучыню.

Беларус які сядзіць - гэта наша сумленне. Пакуль мы рэжам моркву на аліўе, ён сядзіць у карцары. Ці ў камеры СІЗА, ці ў ПКТ, ці шые рукавіцы. Яго пазбаўляюць перадач і спатканняў, яму не перадаюць лісты, яго возяць па этапах, дадаюць новыя абвінавачанні і тэрміны. Ён у поўнай уладзе вырадкаў у пагонах, але пры гэтым абсалютна вольны. Следам за ім "Жыве Беларусь!" пачынаюць прамаўляць зняволеныя, якія селі задаўга да пратэстаў. Ён, беларускі палітвязень, не думае, што пакінутыя на волі перад ім у нечым вінаватыя ці нешта яму вінаватыя. Ён перакананы ў тым, што ўсё зрабіў правільна. Магчыма, ён нават шкадуе астатніх - тых, па каго яшчэ могуць прыйсці і ў каго наперадзе ўвесь гэты пякельны шлях. У Новы год ён не дазваляе сабе расслабляцца і аддавацца сантыментам, таму што гэта небяспечна: размарышся аб тым, як хутка выйдзеш, - а потым атрымаеш дадатковы тэрмін. Беларус які сядзіць скупы на эмоцыі і сухі ў выразах. Сумленне і не павінна крычаць: яно павінна ўтрымліваць нас ад глупстваў і подласці.

Беларус які з'ехаў - гэта наша сэрца. Яно баліць і не дае супакоіцца. Менавіта ў сэрца стукае попел Клааса, заклікаючы да памяці і помсты. Сэрца прымушае гарлапаніць ва ўвесь голас аб тым, што адбываецца ў Беларусі, збірацца на мітынгі па ўсім свеце, шыць бел-чырвона-белыя сцягі, пераводзіць грошы палку Каліноўскага. Сэрца страшна баліць па начах і плача ад адзіноты ў чужой краіне, але ўпарта пампуе кроў і кожны дзень прымушае дзейнічаць: расказваць свету пра тое, што робіцца ў Беларусі, выходзіць з пікетамі і сцягамі да беларускіх амбасадаў, пісаць лісты вязням і дапамагаць іх сем'ям. Пільна сачыць за тым, каб Беларусь не знікла з кантэксту і не ператварылася ў зафарбаваную чорнай плямай на карце, пра якую ўжо ніхто і не ўспомніць, і якая розніца, што там было раней і што адбываецца зараз. Беларус які з'ехаў - гэта сэрца. Гэта значыць цягліца, якая забяспечвае кровазварот.

Беларус пакінуты - гэта наша душа. Ён, выдатна разумеючы, як небяспечна заставацца, удыхае жыццё ў гарады, якія імкліва пусцеюць, не даюць ім заснуць назаўжды. Ён блукае паркамі і вуліцамі, ездзіць на звонкіх трамваях, сціскае ў кішэні восеньскі каштан і звязак ключоў з «Пагоняй». І кожны вечар вяртаецца дадому, які жывы, пакуль у ім застаецца хоць адзін насельнік. Ён праходзіць маршрутамі, якімі нядаўна ішлі сотні тысяч беларусаў, і брукам плошчаў, асфальтам вуліц, каменне падземных пераходаў пад яго крокамі ўспамінае ўсё, што было і што яшчэ абавязкова адбудзецца.

Адбудзецца, нават не сумнявайцеся.

Ірына Халіп, адмыслова для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]