Высокія макі

Дыктатура тлусцее, раздзімаецца і лопаецца.

Днямі размаўляла са спадарыняй, якая нядаўна выйшла з ЦІП на Акрэсціна пасля 15-дзённага арышту. Спадарыня сядзела ў адной камеры з Ганнай Лівянт, дачкой вядомага педагога, рэпетытара ў фізіцы і матэматыцы Яўгена Лівянта.

Тым, хто рытарычна пытаўся, навошта ж Ганна з мужам вярнуліся ў Беларусь, цяпер, калі гісторыя крыху праяснілася, магу адказаць: яны, як высветлілася, зусім не ўцякалі ў тэпцях праз мяжу ад пераследу. Ганна з Мікітам з'язджалі працаваць. І ў Менск яны прыехалі, скарыстаўшыся каляднымі вакацыямі ў Польшчы, каб сабраць усе неабходныя дакументы, якіх для атрымання дазволу на жыхарства патрабуецца нямала. А заадно - адпачыць, пагутарыць з бацькамі і разам сустрэць Новы год.

Нават калі Яўгена і Юлію Лівянтаў затрымалі, Ганну з мужам спачатку не кранулі. А паколькі бацькоў павезлі ў розныя суды («адну сатану» паводле адміністрацыйных спраў разам не судзяць), Ганна з Мікітам надумалі таксама падзяліцца, каб нехта быў на судзе ў кожнага з бацькоў. Там, у судах, іх і арыштавалі. Зэканомілі на выездзе.

Штораніцы, калі жаночую палітычную камеру (гэта значыць двухасабовую, у якой трымалі 15 чалавек) выводзілі на «шмон» і трымалі ў калідоры, Ганна ўважліва ўслухоўвалася ў галасы і шум ЦІПа ў надзеі пачуць прозвішча кагосьці з родных ці хаця б голас. Пераканацца, што ўсе жывыя-здаровыя. І вельмі баялася, што ўсю сям'ю не выпусцяць. Самае страшнае, казала мая суразмоўніца, гэта калі табе выходзіць па заканчэнні належнага арышту, дапусцім, а чацвёртай гадзіне дня, а па цябе прыходзяць на пару гадзін раней. Гэта значыць, што ты нікуды не выходзіш. У лепшым выпадку едзеш на новы суд, у горшым - у следчы ізалятар. Так здарылася і з Ганнай Лівянт. Яе забралі датэрмінова, і ўсе разумелі, што дадому яна не вернецца.

Ужо напярэдадні вызвалення маёй суразмоўніцы ў камеру прывялі новую суседку, якая распавяла, што бачыла Ганну ў ІЧУ, у суседнім будынку - яе спачатку перавялі ў ІЧУ як затрыманую паводле крымінальнай справы і праз тры дні адправілі ў СІЗА на Валадарскага. Бацька накіраваўся туды пазней - паспеў адбыць яшчэ адзін адміністрацыйны арышт. І зараз уся сям'я недзе па суседстве, у адным будынку, але ў розных камерах. Зноў прыслухоўваюцца да галасоў у надзеі пачуць роднага чалавека. Калі пашанцуе - пачуюць.

Рэжым і раней любіў хапаць людзей прыгаршчамі. Муж і жонка Сяргей Ярашэвіч і Антаніна Канавалава, Алена і Сяргей Маўшукі, Дар'я і Ігар Лосікі, Юлія і Ігар Лаптановічы; браты Цімур і Тамаз Піпія, Андрэй і Сяргей Клютчэні, Кім і Аляксей Самусенкі; сёстры Вікторыя і Настасся Міронцавы; бацька і сын Віктар і Эдуард Бабарыкі, Віталь і Данііл Калеснікавы, Віталь і Ягор Пракапчукі, Ігар і Алег Букасы; маці і сын Таццяна і Дзмітрый Канеўскія, Святлана і Ігар Ярмолавы; маці і дачка Іна і Валерыя Глінскія; маці, бацька і сын Любоў, Сяргей і Павел Разановічы. І гэта я так, наўскідку, без Гугла - проста тыя сямейныя драмы, якія адразу ўспомніліся. Напразду сваякоў, якія сядзяць, значна больш. Дагэтуль рэкардсменамі былі Разановічы - арыштаваныя ўсёй сям'ёй і на траіх атрымалі роўна паўстагоддзя турэмнага тэрміну. Але Лівянтаў увогуле чацвёра разам з зяцем. Апетыты рэжыму растуць, клюшні грабуць, смярдзючая пашча ўсё шырэе. Але гэта нават не навіна - гэта натуральнае развіццё любой дыктатуры. Тлусцее, раздзімаецца, потым лопаецца.

Але я зараз не пра рэжым, я пра сям'ю Лівянтаў. Вядома, усе селі дзякуючы галаве сям'і. Кожны раз, калі я чытала каментары Яўгена Лівянта ці глядзела ягоныя выступы на ютуб-каналах, я ўспамінала аўстралійскі выраз «высокі мак». Так гавораць аб людзях, якія занадта вылучаюцца на фоне астатніх. І, вядома, высокія макі зразаюць. Дык вось, Лівянт - тыповы высокі мак. Захоўваючы маўчанне, ён мог бы ціха зарабляць немалыя грошы (добрыя рэпетытары заўсёды на вагу золата) і жыць камфортна. Але яго не задавальняў спакойны дабрабыт. Ён вёў калонкі ў газетах, ствараў рэпетытарскі цэнтр і прыватную школу, каментаваў усе дурныя і шкодныя для грамадства ініцыятывы Мінабра і не шкадаваў чыноўнікаў у сваіх каментарах, як і ўсю дзяржаўную сістэму адукацыі. А вучні, адбыўшы ў школе належную катаргу з узняццем сцяга і ўрокамі патрыятызму, ішлі потым вучыцца па-сапраўднаму да рэпетытара Лівянта – разумнага, іранічнага, вострага на язык, з крытычнай думкай і свабоднага. І ўсе ўрокі прапаганды шчасна выветрыліся з іх галавы. Зразумела, чаму высокія макі трэба зразаць - каб дзяцей вольна думаць не навучылі заадно з формуламі. Пажадана рэзаць пад корань, з усёй сям'ёй, з усімі парасткамі.

Вось толькі не магу зразумець: няўжо дзецям чыноўнікаў не патрэбны рэпетытары, якіх яны саджаюць? Не патрэбныя добрыя лекары, якіх яны выціскаюць з краіны ці таксама саджаюць? Ці не патрэбныя ўрэшце прыватныя школы, якія яны знішчылі? Ці проста яны нават пра уласных дзяцей не думаюць - толькі аб тым, каб паспець нажэрціся, азалаціцца, выслужыцца і чакаць са страхам, калі па іх прыйдуць. Але ж прыйдуць - вялікі тэрор косіць усіх, а не толькі высокія макі.

Ірына Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]