Як Беларусь апынулася на ўзроўні Бурундзі

Заявы лукашыстаў не адпавядаюць рэчаіснасці.

Пасля ўдзелу Лукашэнкі ў саміце ШАС, дзе правадыра нарэшце вымусілі надзець маску, набліжаны да яго тэлеграм-канал выліўся пафасным паведамленнем аб «сяброўстве» з Кітаем, піша «Салідарнасць».

А першы віцэ-прэм'ер Мікалай Снапкоў сказаў: «Прынятая ў Самаркандзе дэкларацыя - гэта вышэйшы ўзровень супрацоўніцтва паміж дзвюма краінамі - Кітай і Беларусь».

Чаму гэтыя заявы не адпавядаюць рэчаіснасці?

Па-першае, ужо выглядае дзіўным тое, што прапагандысты і чыноўнікі бачаць у падпісанні дэкларацыі з прыгожымі словамі «выхад на новы ўзровень дачыненняў», тады як на практыцы сумесныя праекты, якія рэалізуюцца ў Беларусі, страшна буксуюць.

Згодна з рэсурсам Trading Economics сярод імпарцёраў у Кітай у 2021 годзе Беларусь з $1,1 млрд (Белстат ацэньвае экспарт у Кітай у $1,3 млрд, але ўключае туды Ганконг, Макаа і Тайвань) размясцілася ажно на 83 месцы. Гэта значыць, наша краіна значна саступае па экспарту ў КНР такім дзяржавам як Польшча, Вугоршчына, Узбекістан, Казахстан, Украіна, Баўгарыя, Славакія і Чэхія.

Па-другое, давайце праверым, ці сапраўды фармулёўка «прыдатнае супрацоўніцтва» азначае на справе высокі ўзровень супрацоўніцтва. Раней газета The People's Daily прасачыла выкарыстанне кітайскімі ўладамі тэрміна «прыдатны сябар»: прынамсі, на той момант лічылася, што ў аснове гэтых дачыненняў ляжыць прызнанне тэрытарыяльнай цэласнасці Кітая, гэта значыць, напрыклад, непрызнанне Тайваня.

Дык вось, пад статус «прыдатны сябар» з 2002-га да 2015 года патрапіў цэлы шэраг краін, уключаючы Сербію, Танзанію і Зімбабвэ.

Як адбіўся на дачыненнях гэтых краін з Кітаем статут з прыгожай фармулёўкай? Відаць, у некаторых выпадках ніяк. Так у 2020 годзе тавараабарот паміж КНР і Зімбабвэ склаў усяго $1,4 млрд - у разы менш, чым тавараабарот Кітая і Беларусі, якую да нядаўняга моманту «прыдатным сябрам» не называлі.

Пасля 2015 года аналагічным статусам КНР узнагародзіла яшчэ некалькі краін. Напрыклад, Бурундзі - слабаразвітая аграрная дзяржава ва Усходняй Афрыцы, адна з самых бедных краін у свеце.

«Прыдатным сябрам» Кітая з'яўляецца таксама Шры-Ланка. Праўда, там моцна пакрыўдзіліся на сваіх партнёраў. «Пекін, які ў добрыя часы падаў Шры-Ланцы велізарныя крэдыты на інфраструктуру, зараз вылучаецца сваёй адсутнасцю, калі востраў знаходзіцца ў крызісе», – пішуць СМІ.

У хітрасці і нават каварстве Кітай падазраюць і ў іншых краінах. Financial Times пісала некалькі гадоў таму:

- Кіраўнікі Пакістана апісалі свае дачыненні з Кітаем як «жалезныя браты» з сувязямі, якія «вышэйшыя за Гімалаі, глыбейшыя, чым самы глыбокі акіян і саладзейшыя за мёд». Але гэтая гіпербалічная рыторыка маскіруе той факт, што Пакістан зараз фактычна з'яўляецца кліенцкай дзяржавай Кітая. Многія ўнутры Пакістана адкрыта асцерагаюцца, што яго залежнасць ад Пекіна ўжо ператварае яго ў калонію свайго вялізнага суседа.

...Адмоўнае сальда для Пакістана ў гандлі з Кітаем за мінулы год - мінус амаль $20 млрд. Адмоўна сальда Беларусі складае пакуль мінус $3,2 млрд. Але наўрад ці варта радавацца прыгожым словам аб новым узроўні дачыненняў дзвюх краін. Пакуль гэта падобна на стары прынцып беларускіх уладаў у дачыненнях з Расеяй пад назвай «нафта ў абмен на пацалункі».