Званок на фронт з апраметнай

Зноў бунтуюць мобікі.

Усё там жа - у расейскай глыбінцы. Іх прызвалі ў Екацярынбургу, перакінулі быццам бы ціхіх і пакорлівых у вайсковую частку ў Цюмені. І там забыліся. А таму ўзнікла раптам гэтая дзіўная калізія. Рэгулярнае войска побач - у тым жа мястэчку. А бравыя і суцэль сабе баяздольныя мобікі нікому як быццам не патрэбныя. Прывезлі, пакінулі, забылі. Крыўдна!

Узнікла дзіўная і нават небяспечная калізія. Тыя ж казармы, той самы пляц. Звычайныя жаўнеры ўвесь час пад наглядам афіцэраў. Маршыруюць. Будуюцца. Старанна рыхтуюцца да нечага. А мобікі як быццам лішнія на гэтым бесшабашным свяце жыцця. Іх лёс прадвызначаны. Патрымаюць пад замком колькі трэба. Пагрузяць у эшалон. Адправяць, вядома куды. І забудуць спрэс. Вядомая справа - мобікі! А самае галоўнае - назапасілася ўжо процьма звычайных у такіх выпадках пытанняў. І нават адзін фундаментальны. Сітуацыя ўсё тая ж - іх проста не заўважаюць. Нічога не пастанаўляюць. І ніякіх адказаў не даюць. Іх амаль няма. Ці ўжо няма?

А таму адбылося тое, што павінна было здарыцца. Яны сабраліся ў нейкім маркотным закутку за салдацкай сталовай, побач з нейкім глухім парканам. Сталі сцяной, плячом да пляча. Не, гэта не пакорлівы лад. Гэта сталёвая, да ўпора сціснутая спружына. Твары закрытыя да самых вачэй, быццам перад боем. Нехта нервова дакурвае цыгарку. Чыйсьці мабільнік фіксуе іх гнеў. Па сайтах разыдзецца гэты запіс, і ўся краіна даведаецца пра тое, што адбылося. Яшчэ хвіліна і ўсе зразумеюць, на што яны наважыліся. Да ўсяго гатовы ўжо і той, каму даручана абвясціць іх маніфест. Рыўком выхоплівае паперку з кішэні. Дакладна і жорстка агучвае тэкст. Вось ён, расейскі бунт, бессэнсоўны і бязлітасны. Або нешта іншае, неспасціжнае пакуль.

Нічога такога! Гэта проста скарга. Безнадзейная. Адчайная. Як у Ванькі Жукава, які адаслаў гаротны свой плач «на вёску дзядулю». А можа, і далей. Бо краіна, ахопленая новай хваляй старанна падрыхтаванага патрыятызму, чхаць хацела на тых, хто ў такія хвіліны дазваляе сабе яшчэ на нешта скардзіцца. Мобікам, бачыце, не выплацілі пакладзеныя грошы за кастрычнік. Знайшлі чым здзівіць злодзеяў і казнакрадаў. Трэба было проста цярпець і чакаць. Забыліся, дзе жывуць?

Звычайная, увогуле, гісторыя. Колькі такіх бунтаў успыхвае штодня па ўсёй гэтай узбуджанай краіне. Хто і чым можа тут памагчы? Уляпаліся ў чарговую ганебную вайну. І ўсеагульны хаос стаў яшчэ больш прыкметным. Народ - злейшым. А начальства, як звычайна, аглухла на два вухі. Бо так было тут заўсёды. І пра чарговую вылазку пакрыўджаных мобікаў на стратэгічную прастору не варта было б нават успамінаць. Пасрэдны выпадак. Вось хіба толькі апошняя фраза гэтага паслання выбіваецца з агульнага кантэксту. Нібыта нічога асаблівага - скаржнікі просяць не зацягваць з выплатай ім грашовага забеспячэння. «Бо ў кожны момант нас могуць адправіць абараняць сваю радзіму задарма і за дзякуй».

Ды гэта што такое?.. Сціплыя мобікі ўжо не проста патрабуюць нейкага хабару. Яны рабром ставяць пытанне аб рынкавым кошце патрыятызму. Неабходныя тэрмінова нейкія жорсткія захады супрацьдзеяння. А інакш узнікне рэальнае супрацьстаянне мабілізаваных з гэтай каламутнай уладай. Мала ёй усялякіх нядобразычліўцаў, арганізатараў масавых пратэстаў і іншых замежных агентаў, дык яшчэ падключыліся ў дадатак і маці гэтых прызваных, але яшчэ не даехаўшых да акопаў. А там, у траншэях, якія патанаюць у брудзе і вадзе, ужо іншы клопат. Там іншыя законы. І небяспека з невядомага боку. Жыццё простае і канкрэтнае. Многія пытанні губляюць вастрыню і адпадаюць імгненна.

Аднак з гэтымі арганізацыямі маці мабілізаваных, якія ўзнікаюць раптоўна, трэба ў спешным парадку нешта вызначаць. Ёсць жа ранейшыя, выпрабаваныя на практыцы, гэбэшныя напрацоўкі. Вось іх і варта ўспомніць. А то ж здымаюць на тэлефон свае звароты. Пасылалі б, як раней, ва ўсякія структуры свае паштовыя звароты. Атрымлівалі б ветлівыя, прадуманыя адпіскі. Дык не ж – адразу ў сеціва, у сеціва!.. Вось, калі ласка, «Самотныя маці з адзіным сынам». Гэта што за арганізацыя? І іншыя ў тым жа духу. А тэксты, тэксты, са слязамі і непрытворным болем: «У царскай Расеі нават не забіралі адзінага сына ў маці. Уладзімір Уладзіміравіч, звяртаюся да вас, прашу ці малю, вярніце мне сына!»

Адказ усім гэтым, што плачуць, крычаць і патрабуюць, дадзены быў неадкладна. Самы высокі. Усім тым, хто просіць і спадзяецца без усялякіх падстаў, што няма ўлады, якая не завагалася б перад іх слязамі. На сціплае крамлёўскае чаяванне былі запрошаныя не нейкія самаабвешчаныя арганізацыі, а маці вайскоўцаў. Вось так - сціпла, выразна і ўсім зразумела. Сядзелі за агульным сталом строгія дамы чыноўніцкага выгляду і ўважліва слухалі яго адзінага, які падарыў усім на зыходзе сваёй недарэчнай кар'еры вялікую вайну.

У кароткай прамове, якую ён прамармытаў на тым чаяванні, прагучалі больш чым дзіўныя прызнанні. Пра тое, што ўсе пад Богам ходзяць і рана ці позна памруць. Людзі паміраюць, толькі ў ДТЗ гіне 30 тысяч, ад алкаголю прыкладна столькі ж. Усе калі-небудзь гэты свет пакінуць. І пытанне ў тым, як жылі. «А ваш сын жыў,- звярнуўся ён да адной з жанчын за гэтым сталом. - І яго мэта дасягнутая. Гэта значыць, што ён з жыцця не дарма сышоў».

Ён не выпадкова задумаў такую размову. Ведае, аб чым размова. Размаўляў з мабілізаванымі праз тэлефон. Зразумела, што ніхто з прысутных не паспрабаваў высветліць, а як гэта магло быць. Ён што, наведваў прызыўныя пункты? Да яго ў Крэмль проста з вайсковых камісарыятаў прыходзілі небаракі з поўнай выкладкай? Ці ён тэлефанаваў ім - з таемнага бункера проста ў акоп?

А зрэшты, якія яшчэ патрэбныя тут пытанні. Гэта экстраннае чаяванне з чыноўніцамі і дамамі з «Адзінай Расіі» перакрочыла яшчэ адну чырвоную лінію, якая перакрывае спрэс магчымасць праявы хоць нейкай незадаволенасці. Таму што час такі - нельга наракаць. Трэба сядзець. Цярпець і не цвіркаць. А ўсякім незадаволеным мобікам у стылых акопах проста чакаць.

Раптам з апраметнай пачуецца званок і запросяць на гарбату.

Уладзімір Халіп, спецыяльна для сайта Charter97.org