Унучка Станіслава Шушкевіча: Страйкі – выдатнае выйсце

Рабочыя могуць пазбавіць рэжым фінансавання.

Беларусы Варшавы трымалі галадоўку пад будынкам Еўракамісіі 10 дзён з патрабаваннем эканамічных санкцыяў супраць рэжыму Лукашэнкі. Сайт Charter97.org пагаварыў пра вынікі гэтай акцыі з адной з удзельніц Станіславай Гліннік, унучкай першага кіраўніка незалежнай Беларусі Станіслава Шушкевіча:

- Мы дамагліся санкцый, але, на жаль, не ўсіх, якія патрабавалі. Ёсць санкцыі, пра якія мы нават не думалі, але рады, што яны былі ўведзеныя. Аднак частка нашых патрабаванняў дагэтуль не выкананая: гэта санкцыі ў дачыненні да сектара вытворчасці драўніны, а таксама металургіі. Апошні пакет закрануў металургію толькі часткова.

Абмежаванні па «Беларуськалію» - нядрэнна, але наколькі я разумею, санкцыі пачынаюць дзейнічаць на новыя кантракты, гэта значыць, дамовы, падпісаныя да прыняцця пакета, яшчэ сапраўдныя. Атрымліваецца, што сапраўдны эфект мы ўбачым крыху пазней.

Так што агулам нядрэнна. Мы чакаем новага пакета, які нам абяцаюць. Паглядзім, ці ўвойдзе туды вытворчасць драўніны. Гэтае пытанне мы падымаем на лакальным узроўні ў Польшчы, бо яна купляе 56% дрэва, якое вырабляецца ў Беларусі. Фактычна, калі мы зможам пераканаць польскі рынак не гандляваць з Беларуссю, то гэта ўжо будзе вялікі вынік.

- Да вас прыходзілі многія палітыкі, былі таксама лісты падтрымкі, і нават вядомы мастак пасвяціў вам працу. Як вы б ацанілі салідарнасць з дэмакратычнай Беларуссю за мяжой?

- Гэта цудоўна, мы напраўду не чакалі, што даможамся такога рэзанансу і такой шчырай падтрымкі з боку палітыкаў. У прынцыпе, калі вы з Беларусі, то вам не звыкла, што палітык можа проста адзін прыйсці да вас, пагаварыць, а потым пайсці ў Сейм і там выступаць.

Што тычыцца, выканаўчай улады, той жа Еўракамісіі або органаў, якія не выбіраюцца людзьмі, а прызначаюцца, то з імі, вядома, кантакт больш складаны. Аднак маштаб падтрымкі велізарны. У кожным выпадку, мы знаходзім мову і кантакты з усімі. Нас ужо запрашаюць у закрытыя кабінеты на размовы, мы прадаўжаем актыўную працу на тэму санкцый, проста робім гэта не з вуліц, а на асабістых сустрэчах.

- Наколькі моцна змянілася сітуацыя пасля таго, як Лукашэнка захапіў самалёт Ryanair?

- Еўропа ўбачыла, што не бывае дыктатуры, якая іх таксама не закране. Яны зразумелі, што Лукашэнка здольны на ўсё, цяпер гэта таксама і іх праблема. Калі тэма актуальная ў СМІ, то Еўропа заўсёды рэагуе востра, таму мы і выбралі такую форму пратэсту, каб утрымаць градус тэмы пасля сітуацыі з самалётам.

Мы ведаем, колькі ўсяго адбываецца ў свеце, магло здарыцца як звычайна: на наступны дзень адбылася б новая катастрофа і грамадскасць адвярнулася б ад Беларусі, не было б ніякага эфекту. Самае важнае, што трэба рабіць беларусам у Еўропе - прадаўжаць актыўна прыцягваць свае лакальныя СМІ, палітыкаў, каб тэма не сыходзіла.

- Ці можна сказаць, што Еўропа нарэшце пачула галасы беларусаў?

- Безумоўна, трэба разумець, што кожны ўрад - гэта людзі. Яны разумеюць, што адбываецца, бачаць рэпрэсіі і перажываюць. Часам яны могуць нешта зрабіць.

Калі актывісты, некамерцыйныя структуры, палітыкі, аналітыкі, грамадскасць сыходзяцца ў адным меркаванні і дзейнічаюць у адным кірунку, то ўсе пастановы прымаюцца лёгка. Яны падтрымліваюць нас, а мы павінны падтрымліваць іх у тым, каб яны пайшлі нам насустрач. Гэта выгадна для ўсіх.

- У якасці захадаў у адказ Лукашэнка заявіў пра перакрыццё транзіту з Нямеччынай. Многія экспэрты называюць гэта стрэлам у нагу. Ці згодныя вы з такім меркаваннем?

- Вядома, ён сам сабе перакрывае фінансаванне. Нямеччына знойдзе сабе новыя транзітныя шляхі, а Беларусь зарабляе на транзіце вялікую частку сродкаў.

- Якія санкцыі або метады ціску варта было б ЕЗ яшчэ ужыць супраць рэжыму ў Беларусі?

- Санкцыі яшчэ не закранулі ўсе 100% галін, якія спансуюць рэжым. Як я ўжо сказала, не закрануць вытворчасць дрэва і металургію, якія з'яўляюцца важнымі галінамі. Іх варта таксама мець на ўвазе.

- Як ацэньваеце цяперашнюю сітуацыю ў Беларусі і распачатую ўладамі «зачыстку» незалежных СМІ ў рэгіёнах. Што неабходна рабіць, каб спыніць рэжым?

- Гэта чакана, як мы ўжо даўно гаворым - прыйдуць па ўсіх. Рэжым спачатку ўзяўся за галоўныя фігуры, потым у іх скончыліся лідары пратэстаў, і яны закрылі галоўныя СМІ, і цяпер пераходзяць на лакальных актывістаў і медыя. Кажуць, што яны дасталі спісы людзей, якія паставілі подпісы за незалежных кандыдатаў.

Што рабіць? Трэба супраціўляцца, даваць адпор гэтай сістэме. Страйкі - выдатнае выйсце. Я не ведаю, наколькі сапраўды гатовыя нашы заводы страйкаваць, але гэта выйсце. Таксама, вядома, прадоўжыць эканамічны супраціў. Мы разумеем, што цяпер сітуацыя для пратэстаў вельмі небяспечная: мы цяпер знаходзімся ў стане канцлагера. Аб якіх пратэстах можа ісці гаворка ў канцлагеры? Страйкі - гэта выйсце, бо менавіта рабочыя прыносяць грошы рэжыму, менавіта іх будуць слухаць.

- Які вы бачыце Беларусь пасля зрынання рэжыму?

- Я бачу свабодную і дэмакратычную краіну парламенцкай рэспублікай. Прычым у парламенце будуць прадстаўленыя ўсе палітычныя рухі, якія мы цяпер бачым. Я мару ўбачыць, скажам так, і фракцыю новай апазіцыі, і фракцыю Севярынца, і фракцыю Статкевіча, паглядзець на тое, як гэтыя людзі будуць прымаць супольныя пастановы.

Рэформы трэба будзе праводзіць вельмі хутка пасля змены ўлады. Я рада, што пра гэта ўжо цяпер задумваюцца...я бачу краіну, у якой увесь час адбываецца дыялог паміж дзяржавай, трэцім сектарам і грамадствам, і мы разам рухаемся туды, куды вызначыць грамадская думка.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]