Унучка Шушкевіча: Мы павінны абсекчы фінансаванне Лукашэнкі, каб ён сышоў

Беларусы патрабуюць увядзення эканамічных санкцый супраць рэжыму.

З 26 траўня ля будынка прадстаўніцтва Еўрапейскай Камісіі ў Варшаве праходзіць галадоўка з патрабаваннем увядзення эканамічных санкцый супраць уладаў Беларусі. У акцыі пратэсту ўдзельнічаюць унучка першага кіраўніка незалежнай Беларусі Станіслава Шушкевіча, лідарка Беларускага Моладзевага Хаба Станіслава Гліннік, актывісты Бажэна Шамовіч, Караліна Саўка, Дзмітрый Кудзялевіч і Дар'я Цітова. Ужо сабраныя тысячы подпісаў у падтрымку патрабаванняў удзельнікаў галадоўкі.

Станіслава Гліннік стала гераіняй новай праграмы сайта Charter97.org Studio Х97. Вядоўца Яўген Клімакін.

Паважаныя чытачы! Вы можаце падпісацца на канал «Хартыі-97» на Youtube charter97video. Для гэтага трэба зайсці на старонку charter97video і націснуць чырвоную кнопку «Падпісацца». Калі вы хочаце атрымліваць апавяшчэнні аб новых відэа на канале charter97video, то націсніце «Званочак».

Прыводзім стэнаграму праграмы.

Яўген Клімакін: Стася, перш за ўсё раскажы, калі ласка, пра сябе. Як ты ў Польшчу трапіла? Што цябе прывяло вось сюды вось, пад офіс Еўрапарламента і Еўракамісіі?

Станіслава Гліннік: Я прыехала ў Польшчу ў 2013 годзе паводле праграмы Каліноўскага.

Яўген Клімакін: Гэта такая праграма дапамогі?

Станіслава Гліннік: Так, праграма дапамогі студэнтам, якія не могуць вучыцца ў Беларусі праз палітычныя прычыны. Я была затрыманая пасля «парламенцкіх выбараў» у 2012 годзе, гэта было падчас працы ў хостэле. Нас усім хостэлам затрымалі, калі мы здавалі памяшканне незалежным назіральнікам на выбарах. Затрымалі і пастаяльцаў-замежнікаў. Цэлай хаткай. Але агулам у мяне пратэстны рух пачаўся яшчэ з дзяцінства. Я ў пяць гадоў убачыла першыя аўтазакі, першыя акцыі, першыя затрыманні. І сябры ў мяне ўсе былі з апазіцыі. І з 11 гадоў мы слухалі беларускую музыку, налепкі збіралі, значкі.

Яўген Клімакін: Бел-чырвона-белы сцяг. Так?

Станіслава Гліннік: Бел-чырвона-белы сцяг - гэта быў адзіны сцяг, які я ўспрымала. У мяне непрыняцце да чырвона-зялёнага было з самага дзяцінства.

Я вырасла ў такіх беларускіх традыцыях, што наш сцяг - бел-чырвона-белы. Я не адчуваю нейкага сур'ёзнага аддзялення ад іншай часткі грамадства ў гэтым пытанні, але проста зразумела, што гэта мой сцяг, а ў іх іншы.

Яўген Клімакін: Цяпер ты з сябрамі абвясціла галадоўку. Які сёння дзень?

Станіслава Гліннік: Шосты. (На момант выхаду праграмы ўжо дзявяты - заўв. Charter97.org)

Яўген Клімакін: Як сябе адчуваеш?

Станіслава Гліннік: Нармальна. У нас ужо адбыўся вось гэты вось пералом, калі нам было дрэнна. Цяпер у нас бываюць такія прылівы эйфарыі, адчуванне нерэальнасці таго, што адбываецца, але мы не губляем нітку, мы памятаем аб нашай мэце. І мы не ямо.

Яўген Клімакін: Ну вось, уласна, мэты якія? Чаго патрабуеце ад Еўрапарламента, Еўракамісіі?

Станіслава Гліннік: Мы патрабуем ад Еўракамісіі ўвядзення санкцый, прызнанне рэжыму Лукашэнкі тэрарыстычным. Санкцый не абы-якіх, а нармальных, дзейсных, канкрэтных эканамічных санкцый у дачыненні да дзяржаўных прадпрыемстваў з трох асноўных галін - гэта нафтаперапрацоўчая прамысловасць, гэта вытворчасць калійных і азоцістых угнаенняў, дрэваапрацоўка.

Яўген Клімакін: Патрабаванні канкрэтныя і назвы прадпрыемстваў пазначаныя, так?

Станіслава Гліннік: Так, гэта «Беларуськалій», «Гродна Азот», «Белнафтахім», «Нафтан», «Пінскдрэў» і «Беларускі металургічны завод».

Яўген Клімакін: Ёсць яшчэ патрабаванні, якія тычацца, калі я не памыляюся, аб прызнанні Лукашэнкі тэрарыстам?

Станіслава Гліннік: Так, гэта два асноўныя патрабаванні. Напраўду, патрабаванні ў нас у петыцыі пашыраныя. Там ёсць частка тэарэтычная, дзе Еўропа магла б нават проста выказаць падтрымку. Гэта такія пункты, як, напрыклад, выключэнне Беларусі з Інтэрпола, распачынанне крымінальных спраў у дачыненні да злачынцаў з Беларусі.

Практычная частка, якую сама Еўракамісія магла б правесці ў жыццё - гэта ўвядзенне санкцый, прызнанне Лукашэнкі тэрарыстам. Навошта гэта трэба зрабіць? Таму што ўсе людзі, якія супрацоўнічаюць з тэрарыстам, усе фірмы, краіны аўтаматычна становяцца памагатымі тэрарыстаў, уключаючы Расею.

Яўген Клімакін: Як палякі рэагуюць?

Станіслава Гліннік: Вельмі падтрымліваюць, вельмі. Мы нават не чакалі, што настолькі моцна нас будуць падтрымліваць. Нас паказалі па ўсіх польскіх тэлеканалах, нас надрукавалі практычна ўсе польскія СМІ, ідзе сталая плынь людзей, якія спецыяльна да нас едуць падпісаць петыцыю, даведацца, чым яны могуць нам дапамагчы.

Вялікую дапамогу нам надаюць польскія валанцёрскія ініцыятывы. Яны прадставілі нам медыка, лекара-валанцёра, які да нас прыходзіць кожны дзень, правярае наша самаадчуванне. Мы стала ў кантакце, яны кожны дзень прыходзяць, правяраюць, як мы тут, ці трэба нам нешта.

Мы падгледзелі ў іх нейкія новыя пратэстныя тэхналогіі, яны прынеслі такія пакуначкі, якія калі пакінуць на паветры на дзесяць хвілін, то яны награваюцца і іх можна ў кішэні насіць, шэсць гадзін трымаюць цяпло. Таксама тэрмічныя коўдры, падобныя на кавалачак фольгі, такія маленькія. Вельмі цікава нават проста паглядзець, як рыхтуюцца да пратэстаў у Польшчы, якія ў іх ёсць тэхналогіі.

Яўген Клімакін: Пяць чалавек цяпер трымаюць галадоўку. Скажыце калі ласка, Бажэна, з цябе і з Стасі ўсё пачалося, вы заварылі кашу. Як гэта было?

Бажэна Шамовіч: Так, мы сапраўды палажылі пачатак гэтага пратэсту. Наша пастанова была прынятая ў нядзелю, калі мы даведаліся пра навіну аб выкраданні Рамана Пратасевіча. Тады ў Стасі нарадзілася ідэя, што трэба неяк дзейнічаць. Яна інтуітыўна зразумела, што павінна быць галадоўка. Пара патрабаваць ад Еўропы і ад Польшчы больш жорсткіх санкцый у дачыненні да рэжыму, бо трываць ужо немагчыма. Я акурат толькі што вярнулася з Беларусі, зразумела і адчула, у якім страху жывуць там людзі. Нельга больш маўчаць, трэба дзейнічаць!

Яўген Клімакін: Дыяна, вы збіраеце подпісы. Якая мэта?

Дыяна: Мы хочам сабраць як мінімум тры тысячы подпісаў. Калі мы іх збярэм, Еўракамісія павінна будзе даць публічны і афіцыйны адказ.

Яўген Клімакін: Дзіма, я чуў, што ў вас тут нейкая неймаверная гісторыя ўцёкаў з КДБ праз фортку. Гэта праўда ці гэта нейкія чуткі?

Дзмітрый Кудзялевіч: Не, гэта сапраўды было так, але гэта было ўжо параўнальна даўно. 17 жніўня я ўступіў у страйкавы камітэт на «Беларуськаліі». Быў я там параўнальна нядоўга, таму 20 жніўня быў бандыцкім спосабам схоплены і прывезены ў раённы аддзел КДБ, дзе прымудрыўся, сапраўды, фізічна, у даслоўным сэнсе слова, уцячы.

Яўген Клімакін: Чаму ты так верыш менавіта ў эканамічныя санкцыі, у іх эфектыўнасць?

Станіслава Гліннік: Таму што мы павінны абсекчы фінансаванне Лукашэнкі, каб ён сышоў. Як толькі ў яго скончацца грошы, ён не зможа ўтрымліваць ужо сваё войска вырадкаў. Мы разумеем, што эканамічныя санкцыі прывядуць да эканамічнага заняпаду. Усе гэта разумеюць.

Яўген Клімакін: І з гэтай нагоды мы чуем стогны, крыкі, што не трэба. Нават апазіцыянеры падзяляюцца.

Станіслава Гліннік: Так, але Лукашэнка прывядзе да таго ж самага. На жаль, мы знаходзімся на тым этапе, калі эканамічнага крызісу не пазбегнуць. Пытанне ў тым, колькі ён будзе доўжыцца.

Доўжыцца ён будзе роўна датуль, пакуль Лукашэнка не сыдзе. Мы ўжо ведаем аб дамоўленасці Святланы Ціханоўскай з Еўропай аб фінансавай падтрымцы Беларусі пасля адстаўкі Лукашэнкі. Чым больш жорсткімі і вострымі цяпер будуць санкцыі, тым хутчэй ён сыдзе. Чым хутчэй ён сыдзе, тым хутчэй мы зможам будаваць нармальную краіну. Так, крызіс будзе, толькі ў перыяд, пакуль ён (Лукашэнка — заўв.) ёсць.

Яўген Клімакін: Я чуў, што вы нават спіс польскіх прадпрыемстваў складаеце, якія супрацоўнічаюць з дзяржаўнымі прадпрыемствамі Беларусі, неяк на іх здзяйсняеце ціск.

Станіслава Гліннік: Так, гэтым займаюцца іншыя валанцёры Моладзевага Хаба і галоўная наша беларуская актывістка ў Варшаве — Яна Шостак. Яны адукоўваюць польскае насельніцтва ў тым, якія фірмы з'яўляюцца даччынымі фірмамі беларускіх кампаній, якія спансуюць Лукашэнку.

Увогуле гэта вялікая праблема, бо за 2020 год тавараабарачэнне Еўропы з Беларуссю склала 12 мільярдаў еўраў. Толькі з Польшчай 3 мільярды.

56% дрэва, якое вырабляецца ў Беларусі, набывае Польшча. З гэтага робіцца мэбля IKEA і на фабрыцы ў Беларусі, і на фабрыцы ў Беластоку. «Beloil» - гэта польская кампанія, якая напраўду даччыная кампанія «Белнафтахіма». Цяпер яна практычна гатовая падпісаць кантракт з фірмай «Orlen». Тут ёсць над чым працаваць, людзі пра гэта не ведаюць, людзі не асацыююць прыстаўку «бел» з Беларуссю. Пра гэта трэба казаць. Нават калі мы не даможамся чагосьці на палітычным узроўні, то палякі настолькі моцна нас падтрымліваюць, што самі па сабе перастануць набываць прадукты, вырабленыя ў Беларусі.

Яўген Клімакін: Наколькі моцна гісторыя з захопам самалёта змяніла стаўленне еўрапейскіх палітыкаў, грамадскасці да рэжыму Лукашэнкі?

Станіслава Гліннік: Максімальна. Еўропа думала, што гэта нейкая герметычная праблема, якую можна пакінуць ненадоўга, пакуль там няма яскравых і прыкметных пратэстаў, думала закансерваваць гэтую праблему, а тут раптам акт міжнароднага тэрарызму, «нашых людзей захапілі». Яны былі ў стане спыніць гэта раней. Таму мы дамагаемся таго, каб санкцыі ўвялі хоць бы цяпер. Іх напраўду трэба было ўводзіць у жніўні. Калі б іх увялі ў жніўні, мы б пазбеглі лішніх ахвяр, мы б пазбеглі актаў тэрарызму і гэтак далей.

Яўген Клімакін: Важна разумець, што гэта не проста эканамічныя рэчы, а што за гэтым стаяць жыцці людзей. Неўвядзенне санкцый азначае новыя і новыя ахвяры, а не толькі меншыя заробкі.

Станіслава Гліннік: У нас самы папулярны плакат — «Just business». Пара, напэўна, пераставаць гандляваць з крывавымі дыктатарамі, падумаць пра людзей. Мы потым зможам, аднавіўшы эканоміку, выбудаваць нармальныя эканамічныя стасункі. Дапамажыце нам ужо прыстукнуць гэтага «Таракана» як мага хутчэй.

Яўген Клімакін: На твой погляд, палітычныя ўцекачы, дыяспара, што цяпер можа зрабіць, якім чынам можа дапамагчы агульнай справе?

Станіслава Гліннік: Напраўду, вельмі шмат. Мы разумеем, што ў Беларусі цяпер няма магчымасці звяртацца да кагосьці, казаць пра нешта, бо гэта вельмі небяспечна. Тое, што беларусы пачалі гаварыць там - мы можам прадоўжыць гэтыя фразы тут. Мы чуем, мы ведаем, што там адбываецца. Мы можам звярнуць увагу еўрапейскіх СМІ. Адна справа, калі штосьці адбываецца ў Беларусі, дзесьці вельмі далёка. Іншая справа, калі мы тут пад носам нагадваем, што там адбываецца і патрабуем да гэтага ўвагі. Мы вельмі многае можам.

Я ведаю, што дыяспара гэтым актыўна займаецца: складае петыцыі, накіроўвае лісты. Як «народныя амбасады» на такім больш-менш дыпламатычным узроўні спрабуюць працаваць, так і групы па акцыях.

Усе разумеюць, што мірныя акцыі, якія мы робім, патрэбныя для таго, каб сустрэцца беларусам, дзе мы размаўляем толькі на нашай мове, дзе нас не разумеюць мінакі. Гэта прыемна для нас, бо мы ўсе знаходзімся адзін з адным, людзі, якія прыехалі, не адчуваюць сябе адзінокімі. Так, гэта добра для тых, хто з'ехаў, але гэта абсалютна ніяк не дапамагае тым, хто застаўся ў Беларусі.

Калі мы сапраўды хочам вярнуцца дадому і ім дапамагчы - нам трэба працаваць больш дэталёва і больш жорстка. Мала таго, да гэтага трэба падыходзіць пісьменна. Нельга проста прыйсці і ў кагосьці нешта патрабаваць. Трэба вывучыць пытанне, трэба зразумець, ці сапраўды тыя, да каго вы звяртаецеся, адказваюць за развязанне вашага пытання. І калі вы гатовыя рабіць акцыю, але вы не ўпэўненыя, што вам стае тэарэтычнай базы, звярніцеся, спытайце.

Яўген Клімакін: Ну вось на прыкладзе вашага кейса з галадоўкай, наколькі гэта эфектыўным сталася? Гэта ціск на канкрэтную ўстанову офіса Еўрапарламента, Еўракамісіі.

Станіслава Гліннік: Мы ўвогуле не чакалі, наколькі гэта апынецца эфектыўным. З намі пачалі сустракацца палітыкі, мы сустрэліся ўжо з 15 дэпутатамі польскага Сейма. Мы сустрэліся з прадстаўніком Сената, уключаючы віцэ-маршалка і маршалка.

Яўген Клімакін: Віцэ-спікераў?

Станіслава Гліннік: Так. Яны перадалі дакумент, падпісаны польскім Сенатам напярэдадні гэтай сустрэчы, дзе гаворыцца, што Польшча прызнае дзеянні Лукашэнкі актам, які парушае міжнароднае права, а таксама запускае Еўрапейскі дыялог для вызвалення палітычных зняволеных.

Пакуль што такую глабальную рэакцыю мы атрымалі толькі ад Польшчы. Мы асвятлілі праблему, па-мойму, у большасці сусветных СМІ, еўрапейскіх, дык дакладна.

Да нас прыязджалі журналісты з Фінляндыі, Даніі, Нарвегіі, Бельгіі, Францыі, Гішпаніі, Італіі, Нямеччыны, Канады, магчыма, нават кагосьці забылася.

Як мінімум, мы змаглі зноў падняць пытанне Беларусі на міжнародны ўзровень. Дакладней, узняла пытанне Беларусі сітуацыя з самалётам. Мы змаглі ўтрымаць трошкі гэты градус сваёй акцыяй, увогуле і ў гэтым таксама была такая дадатковая мэта.

Прадстаўнікі Польшчы ідуць на кантакт. На гэтым тыдні мы будзем сустракацца з польскімі палітыкамі, часткова пакідаць наша месца галадоўкі. Будзем сустракацца ўжо на прыватных гутарках.

Што тычыцца прадстаўнікоў Еўракамісіі, мы выйдзем з імі на кантакт самі, як толькі збярэм патрэбную колькасць подпісаў. У іх даволі фармальныя падыходы. Датуль, пакуль мы не можам пацвердзіць нашы патрабаванні гэтымі трыма тысячамі подпісаў, кантактаваць мы з імі не будзем. Мы сабралі ўжо на сёння больш за дзве тысячы. Засталося яшчэ блізу тысячы. Спадзяемся сабраць найбліжэйшым часам. Думаю, што да канца працоўнага тыдня мы ўжо будзем гатовыя да гэтай сустрэчы.

Яўген Клімакін: Летась ты была на плошчы?

Станіслава Гліннік: Я была ў Менску з першай паловы верасня да канца кастрычніка.

Яўген Клімакін: Як ты гэта ўсё перажыла?

Станіслава Гліннік: Вядома, я ўдзельнічала ва ўсім гэтым. Шчыра кажучы, мне здаецца, я прыехала ў такі самы мяккі перыяд, калі ўжо выпускалі людзей і ў Менску панавала нейкая атмасфера рэвалюцыі.

Было вельмі выдатна, было вельмі класна. Вядома, мы там ўцякалі ад АМАПу і ўсё гэта. Я нагу пашкодзіла ў Менску. Я адчула ўсё, бо мяне дома зашывала сяброўка. Таму я, на жаль, апошнюю частку свайго знаходжання не хадзіла на маршы проста таму, што я б не змагла ўцячы.

Акурат пачало адбывацца ўзмацненне жорсткасці, я памятаю як ужо знаёмыя вярталіся ў больш дэпрэсіўным стане з тых маршаў. Калі толькі прыехала - усе былі на ўздыме.

Мае сябры патрапілі на Акрэсціна яшчэ з самага пачатку. Мы перажывалі за іх страшна, у Варшаве я была арганізатаркай летніх акцый. Уласна, ночы з 9 на 11 жніўня мы з хлопцамі правялі ўсе разам, гледзячы ўсе трансляцыі, адсочваючы Telegram, высылалі SMS сваякам, бо не працаваў Інтэрнэт у Беларусі, можна было толькі па SMS перадаваць інфармацыю.

Аднак была такая сістэма, што мы праз SMS атрымлівалі інфармацыю. Нам сваякі, сябры распавядалі, што там адбываецца. Мы гэта закідвалі ў Telegram і назад.

Яўген Клімакін: Натуральна, не магу абыйсці бокам гісторыю твайго знакамітага дзеда, дзякуючы якому тут таксама становяцца ў чэргі журналісты, скажам шчыра. Ён падтрымлівае тваю галадоўку?

Станіслава Гліннік: Я думаю, што так. Ён даў інтэрв'ю, у якім сказаў што ён мной ганарыцца. Мы цяпер, пакуль я тут, не кантактуем.

Яўген Клімакін: Чаму?

Станіслава Гліннік: Уся мая сям'я знаходзіцца ў Беларусі. Я стараюся іх не прысвячаць ў тое, што тут адбываецца. Я не папярэджвала пра галадоўку, я не распавядаю проста для таго, каб не ствараць для іх небяспеку.

Яўген Клімакін: Чым твае бацькі займаюцца?

Станіслава Гліннік: Бацька - архітэктар-рэстаўратар. Мама - кампазітар, але яна не працуе ўжо даволі даўно. Цяпер яна хатняя гаспадыня.

Яўген Клімакін: Яны цябе падтрымліваюць?

Станіслава Гліннік: Вядома. Яны не ўдзельнічаюць актыўна ў руху. У бацькі ўжо іншая сям'я, у яго маленькае дзіця, для бяспекі яны не ўдзельнічаюць, але маральна падтрымліваюць.

Яўген Клімакін: гэта нават не стэрэатып, але так яно складваецца ў жыцці, што часцей за ўсё людзі, якія знаходзіліся на такіх высокіх пасадах як твой дзядуля, іх сем'і, яны жывуць у раскошы. Гэта нейкія дамы, аўтамабілі дарагія. Ваша сям'я багатая ці вы сціпла жывяце?

Станіслава Гліннік: Гэта хутчэй характэрна для сем'яў чыноўнікаў карупцыйных рэжымаў. Усё ж мой дзед, калі быў ва ўладзе, не быў карупцыянерам. І як сціпла жылі - так сціпла і жывем. Дзед нават тады адмовіўся ад таго, каб жыць у рэзідэнцыі ў Драздах. Ён жыў ва ўласнай кватэры і ахоўнік яго быў адзін, які на табурэтцы сядзеў побач. Яго яшчэ запрашалі дадому, за стол.

Наша сям'я ніколі не адрознівалася цягай да раскошнага жыцця, па-багатаму, у золаце. Гэта нікому не трэба, ёсць іншыя каштоўнасці, як мне здаецца. Калі мы можам зарабіць сумленнай працай, то, вядома, класна добра жыць, але калі гэта ўсё павінна быць завязанае на карупцыі, кумаўстве і гэтак далей, то навошта?

Яўген Клімакін: Што вам дала рэвалюцыя?

Бажэна Шамовіч: Убачыць, што Беларусь рэальна хоча перамен. Таму што здавалася, што прасцей з'ехаць, пабудаваць іншае жыццё, там цябе прымуць. Выявілася, што большасць хоча жыць у сваёй краіне. І чаму мы павінны з'язджаць, калі мы любім сваю краіну?

Калі былі гэтыя велізарныя масавыя пратэсты, маршы жаночыя, таксама дэманстрацыі — я ўбачыла колькі прыгожых беларусаў, якія хочуць жыць тут і мяняць сваю краіну. Тады я зразумела, вось такой можа быць Беларусь, не агрэсіўнай, бо пратэсты ў нас былі мірныя з кветкамі, з плакатамі, з усмешкамі, дапамогай. Гэта нешта неймавернае.

Калі я была ў Менску, то бачыла, што да кожнага дрэва быў прывязаны нейкі мех са смеццем, каб гэта было ўсё акуратна, была дапамога з вадой, з ежай. Я ўбачыла, што вось якой можа быць Беларусь.

Яўген Клімакін: З рознымі людзьмі размаўляю. Розныя ёсць пункты гледжання адны. Адны, часта чую, ныюць, што вось усё прапала, летась не здолелі даціснуць рэжым. Ёсць людзі, іх вельмі шмат, якія мяркуюць, што перамога блізкая, што рэжым абрынецца. Цікава, што вы думаеце з гэтай нагоды?

Бажэна Шамовіч: Я належу да іншай групы. Таму што нават сітуацыя з Раманам Пратасевічам, для мяне гэта быў перадсмяротны крык рэжыму. Калі ты ўжо не ведаеш, што рабіць і калі ты хапаешся, пераходзіш ужо новыя межы, такія як захоп еўрапейскага самалёта.

Так, сапраўды, многія з людзей, якія прыходзяць да нас сюды кажуць, што мы малайцы, што мы вярнулі ім надзею, што яны ведаюць, што яшчэ ледзь-ледзь і нам удасца перамагчы. Таму вера вярнулася і надзея таксама. Напэўна, гэта дапамагае зноў аднавіць той дух пратэсту, які быў летась.

Яўген Клімакін: Вы хочаце вяртацца? Ты хочаш вярнуцца?

Дыяна: так, вядома. Гэта, напэўна, мая галоўная мара і мэта вярнуцца ў новую Беларусь, бо там цяпер жыве частка маіх сваякоў. Там мае сябры, там мае калегі і мае таварышы па ўніверсітэцкай забастоўцы. Я вельмі хачу ўбачыць іх, я хачу жыць у сваёй краіне.

Дзмітрый Кудзялевіч: Мы хочам вярнуцца ў Беларусь, але зрабіць яе цалкам новай. Па вобразу праеўрапейскай сучаснай дзяржавы.

Яўген Клімакін: Тут, ужо ў Польшчы, разам з сябрамі, вы заснавалі беларускі Моладзевы Хаб. Чым ён займаецца?

Станіслава Гліннік: Мы дапамагаем людзям, якія вымушаныя з'ехаць з Беларусі, якія ўжо знаходзяцца ў Польшчы. У першую чаргу - моладзі. Мы дапамагаем паступіць у ВНУ ў Польшчы, таксама дапамагаем сем'ям з дзецьмі, якім трэба аддаць дзіця ў школу, у садок. Дапамагаем знайсці працу людзям, дапамагаем знайсці жыллё. Праводзім мерапрыемствы.

Гэта не толькі акцыі, не толькі нейкія адукацыйныя мерапрыемствы як нашы вебінары, але і таксама робім такія інтэграцыйныя, забаўляльныя рэчы. У нас ёсць клуб «Што? Дзе? Калі?», мы робім Pubquiz'ы, гарадскія квэсты, экскурсіі.

Яўген Клімакін: Якой колькасці людзей вы ўжо дапамаглі?

Станіслава Гліннік: Складана палічыць, але гэта блізу тысячы чалавек.

Яўген Клімакін: За які перыяд?

Станіслава Гліннік: Мы пачалі працаваць на 100% у верасні мінулага года.

Яўген Клімакін: Ты цяпер студэнтка?

Станіслава Гліннік: Цяпер я студэнтка, мне застаўся адзін год вучобы, але я ўзяла цяпер вучэбную паўзу, каб дапамагаць беларусам.

Яўген Клімакін: Які факультэт?

Станіслава Гліннік: Гастраномія і гатэльная справа. Я гэта вельмі люблю. Гэта мой трэці ўніверсітэт, але гэты раз я нарэшце трапіла туды, да чаго мяне душа ляжыць.

Яўген Клімакін: Стася, звярнуў увагу, паліцыя тут знаходзіцца. Яны вас ахоўваюць?

Станіслава Гліннік: Так, яны тут для таго каб нас ахоўваць, а не біць.

Яўген Клімакін: Што табе падабаецца, а што табе не падабаецца ў Беларусі.

Станіслава Гліннік: Мне падабаюцца нашы людзі. Як спяваў гурт Lumen: «Я люблю сваю краіну, але ненавіджу дзяржаву».

Я люблю нашых людзей, люблю, што нягледзячы на тое, колькі здзекаваліся з нашага народа, наша культура ўсё адно захоўваецца.

Усе гэтыя прыклады таго, як мы здымаем абутак, каб залезці на лавачку, то, як чыста ў беларускіх дамах, у эміграцыі гэта асабліва адчуваецца. Як мы сябе паводзім і як мы заўсёды думаем пра людзей вакол нас - гэта сапраўдная беларуская культурная рыса.

Тое, што я не люблю - гэта савецкае мінулае, гэта страх, шэрасць. Я думаю, што мы ад яе пазбавімся. Таму што гэта не наша, гэта набытае.

Яўген Клімакін: Я думаю цяпер праходзіць гэты шлях ачышчэння.

Станіслава Гліннік: Так, гэта 100%. Як усё ненатуральнае, яно павінна само знікнуць. Мы гэта выплюнем.

Яўген Клімакін: Для цябе асабіста. Свабода-гэта...?

Станіслава Гліннік: Гэта магчымасць зрабіць выбар, у першую чаргу, калі ты за сам адказны за гэты выбар. Складанае паняцце свабоды, бо мая свабода заканчваецца там, дзе пачынаецца свабода іншага. Свабода — гэта ўменне выбраць уласную адказнасць за якія-небудзь дзеянні. Жыць так, каб табе не было за гэта сорамна і пры гэтым адчуваць, што ў кожны момант ты можаш змяніць сваю пастанову, зрабіць так, як ты хочаш.

Яўген Клімакін: Лукашэнка - гэта...?

Станіслава Гліннік: Забойца. Гэта неадукаваны чалавек, хам, чалавек з псіхічнымі разладамі.

Яўген Клімакін: Беларусы - гэта...?

Станіслава Гліннік: Народ. Чысты, сучасны і еўрапейскі.

Яўген Клімакін: Станіслаў Шушкевіч - гэта...?

Станіслава Гліннік: Мой дзед. Дэмакрат. Сумленны чалавек.

Яўген Клімакін: Герой Беларусі - гэта...?

Станіслава Гліннік: Кожны чалавек, які выйшаў на пратэст.

Яўген Клімакін: Народ - герой.

Станіслава Гліннік: Народ - герой.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]