Што цяпер адбываецца з ІП

Для прадпрымальнікаў уводзяць істотныя змены.

Для беларускіх кампаній і індывідуальных прадпрымальнікаў з 9 ліпеня зменяць парадак разлікаў у гатовай замежнай валюце з юрасобамі-нерэзідэнтамі і фізічнымі асобамі-нерэзідэнтамі. Гэтыя навіны выклікалі пытанні ў прадпрымальнікаў, якія набываюць невялікія партыі тавару за мяжой за гатоўку. Ліпеньскія змены такія закупкі ставяць пад забарону. Тым часам прадпрымальнікаў, якія занятыя аптовым і раздробным гандлем, а таксама рамонтам аўтамабіляў і матацыклаў, за першы квартал, мяркуючы з статыстыкі, стала менш – на 0,1%. А гандлёвыя сеткі прадаўжаюць выцясняць ІП з рынку. Tut.by паглядзеў, якія змены ўвядуць у валютныя разлікі з 9 ліпеня і як яны могуць адбіцца на працы ІП.

У чым сутнасць зменаў, якія закрануць ІП, і як яны працуюць цяпер

Беларускім юрасобам і ІП з 9 ліпеня можна будзе разлічвацца гатовай валютай з юрыдычнымі асобамі-нерэзідэнтамі, да прыкладу, за консульскія зборы і мыты замежных дзяржаваў у Беларусі; за правядзенне выставаў, кірмашоў, спартовых, спартова-масавых і культурных мерапрыемстваў за мяжой і іншае. У гэтым спісе прычынаў, з якіх можна звяртацца да разлікаў гатоўкай, няма закупкі тавару за мяжой, што выклікала пытанні ў некаторых індывідуальных прадпрымальнікаў.

Цяпер ІП могуць выкарыстоўваць гатовую валюту для набыцця тавараў за мяжой на суму да 2900 рублёў (100 базавых велічыняў) паводле кожнага з дакументам, які пацвярджае паступленне тавараў у Беларусь. Гэтую суму вызначылі з 1 сакавіка 2019 года. Да гэтага ІП забаранялі гатовыя плацяжы з юрыдычнымі асобамі-нерэзідэнтамі, аднак пасля абмеркавання пакінулі «столь» 100 базавых. На практыцы ІП маглі як фізічныя асобы набыць валюту ў межах гэтага ліміту і з'ездзіць па тавар у тую ж Маскву.

Пры гэтым пры набыцці беларускімі ІП тавару ў фізічных асобаў-нерэзідэнтаў (фізічныя асобы з іншай краіны) цяпер можна выкарыстоўваць гатовую валюту, калі разлік адбываецца на тэрыторыі замежнай дзяржавы. Да прыкладу, калі ІП набывае тавар у расейскай кампаніі, то можа набыць за гатовую валюту максімум на 2900 рублёў, а калі ў фізасобы, то на любую суму. Гэтае пытанне актуальнае для тых ІП, якія гандлююць таварам лёгпраму з Расеі, які часта набываюць за гатоўку.

Пры гэтым з 9 ліпеня таксама скароцяць пералік аперацый, якія дазволеныя ў гатовай валюце паміж юрасобай-рэзідэнтам і фізасобай-нерэзідэнтам. На безгатоўкавыя плацяжы і пераводы абмежаванняў няма. Да прыкладу, магчымыя безгатоўкавыя плацяжы і пераводы ў валюце з рахунку (у тым ліку доступ да якога забяспечваецца з выкарыстаннем банкаўскай аплатнай карты) беларускай юрыдычнай асобы або ІП, адкрытага як у беларускім, так і замежным банку, на рахунак фізасобы-нерэзідэнта. Прасцей кажучы, для беларускіх кампаній і ІП не будзе з 9 ліпеня абмежаванняў у валютных безгатоўкавых плацяжах пры набыцці тавараў у фізічных асобаў-замежнікаў. А вось пра плацяжы гатоўкай юрыдычных асобаў і ІП на карысць фізічных асобаў-нерэзідэнтаў у спісе выключэнняў нічога не гаворыцца, што азначае, што з 9 ліпеня такія разлікі праводзіць не атрымаецца. То-бок, ІП не змогуць набываць тавары за гатоўку таксама ў фізічных асобаў-нерэзідэнтаў.

З іншых выключэнняў, на якія не будзе распаўсюджвацца забарона на валютныя аперацыі гатоўкай паміж юрасобай-рэзідэнтам і фізасобай-нерэзідэнтам, – продаж фізічнай асобе-нерэзідэнту за валюту тавараў у крамах бязмытнага гандлю і на борце самалётаў «Белавія» або ў міжнародных цягніках БЧ, выплата пенсій фізічным асобам-нерэзідэнтам з ФСАН паводле мiжнародных дамоваў i іншае.

«Перспектыва» пра тое, чым пагражаюць ІП змены

Грамадскае аб'яднанне «Перспектыва», якое раней праводзіла форумы прадпрымальнікаў, звярнулася ва ўрад і Нацбанк праз будучыя змены. Чыноўнікаў просяць пакінуць для ІП цяперашнія ўмовы закупкі тавараў за мяжой за гатоўку, каб «унікнуць калапсу працы ІП у гандлі і негатыўных наступстваў для іх бізнэсу».

У грамадскім аб'яднанні заяўляюць, што «99% разлікаў ІП у гандлі з іншымі краінамі ў закупцы тавараў адбываецца ў форме гатоўкі». «Можна сцвярджаць, што пасля 9 ліпеня 2021 года гэты від бізнэсу праз нядоўгі час спыніцца і спыніць працу зусім. Прывозу новага тавару не будзе, падаткі плаціць не будзе чым, арэнду таксама, ФСАН таксама... Крызіс неплацяжоў будзе відавочным. Ценевы сектар эканомікі будзе расці ў геаметрычнай прагрэсіі», – заяўляюць у «Перспектыве».

Гандлёвыя сеткі выцясняюць ІП. Што адбываецца з іпэшнікамі ды іхнім таваразваротам

Індывідуальныя прадпрымальнікі прадаўжаюць страчваць рынак, вынікае з звестак Белстата. У першым квартале на ІП і фізічных асобаў прыпадала 8,4% раздробнага таваразвароту, а год таму – 8,8%. Астатняя частка прыпадае на гандлёвыя арганізацыі.

Калі глядзець таваразварот канкрэтна ІП і фізічных асобаў, то ў лютым гэтага года 76,9% ад усіх продажаў прыпадала на нехарчовыя тавары, у асноўным гэта верхняя вопратка, трыкатажныя вырабы, ніжняя бялізна, пасцельныя прыналежнасці, будматэрыялы, аўтазапчасткі.

Пра тое, што дзель індывідуальных прадпрымальнікаў у раздробным таваразвароце зніжаецца, яшчэ ў 2016 годзе на адным з форумаў прадпрымальнікаў казаў прадстаўнік Мінэканомікі. «У 2014 годзе было 19%, у 2015-м – блізу 18%», – адзначаў прадстаўнік Мінэканомікі.

Пасля нявыхаду многіх ІП на працу ў пачатку 2016 года дзель ІП у раздробным таваразвароце ўпала да 9% (звесткі на студзень таго года), але пазней, у красавіку-сакавіку, гэты паказнік вярнуўся да адзнакі 13–14%.

Пры гэтым у цэлым зарэгістраваных ІП за першы квартал гэтага года стала больш. На 1 красавіка гэтага года іх налічвалася 272 633. Гэта на 0,6% больш, чым на пачатак года. Пры гэтым ІП, якія занятыя аптовым і раздробным гандлем, а таксама рамонтам аўтамабіляў і матацыклаў, за першы квартал стала менш – на 0,1%.

Нагадаем, для індывідуальных прадпрымальнікаў у 2021 годзе ўвялі некаторыя змены. Яны прадугледжаныя абноўленым Падатковым кодэксам. Да прыкладу, цяпер ІП могуць звяртацца па адміністрацыйныя працэдуры ў любую падатковую інспекцыю, а не толькі на месцы пастаноўкі на ўлік, месцы жыхарства. Яшчэ адна навіна: з 1 студзеня для ІП павялічыліся памежныя парогі валавой выручкі для спрошчанай сістэмы падаткаабкладання.