Як ахоўвалі палац Пуціна і чаму пра яго ведаў увесь Геленджык

Аповеды актывістаў, якія пабывалі на тэрыторыі аб'екта.

Нягледзячы на тое што аб'ект у Геленджыку, які палітык Аляксей Навальны назваў "палацам Пуціна", старанна ахоўваецца, ёсць людзі, якія пабывалі на тэрыторыі гэтага аб'екта яшчэ некалькі гадоў таму і гатовыя расказаць пра гэта.

Яшчэ дзесяць гадоў таму, калі "палац Пуціна" толькі будаваўся і пра яго з'яўляліся першыя паведамленні ў прэсе, на яго звярнулі ўвагу актывісты Экалагічнай вахты Паўночнага Каўказа. Адзін з кіраўнікоў гэтай арганізацыі Дзмітрый Шаўчэнка расказаў "Настоящему Времени", як ён яшчэ тады зразумеў, што гэта аб'ект для таемнага жыцця ахоўнай асобы.

– Як вы здолелі трапіць на тэрыторыю? Гэта было так лёгка?

– Гэта было досыць даўно, 10 гадоў таму, і ўсе асноўныя пабудовы на той момант на мысе Ідакопас ужо былі. Мы з калегамі, з кубанскімі прыродаахоўнікамі, надумалі паехаць паглядзець, што там адбываецца на гэтай тэрыторыі, таму што пры будаўніцтве гэтага аб'екта былі нанесеныя значныя страты навакольнаму асяроддзю, было высечана парадку на той момант 40 гектараў рэліктавага лесу, быў знявечаны бераг. Мы проста надумалі паехаць і паглядзець, што там увогуле робіцца.

Мы дастаткова беспраблемна тады праехалі праз КПП, які знаходзіцца ў вёсцы Праскавееўка, падняліся на хрыбет, па якім пракладзеная дарога непасрэдна да гэтага дзіўнага шэрага будынка, які паказаны ў фільме Навальнага. І ў нас нават быў нейкі час, мы пад'ехалі проста да самага палацу. Быў нейкі час выйсці агледзецца і нават зрабіць некалькі фотаздымкаў.

Гэты наш шпацыр быў нядоўгім. Пасля таго як я зайшоў з тылу гэтага палаца, прычым звярнуў увагу, што калі насупраць параднага ўваходу лес быў высечаны цалкам і заменены на дэкаратыўны парк, то з боку мора, што мяне здзівіла, лес не чапалі. Калі была задача сапраўды зрабіць пампезны палац а-ля Пецяргоф, напэўна, зрабілі б нейкі спуск да мора ці прынамсі нейкі зрабілі від. Але тут задача была ў іншым. Гэта, вядома, ніякі не публічны палац, гэта проста такі прыватны маёнтак для аднаго-адзінага чалавека. Задача была, наадварот, схаваць гэтае месца, каб яго, напрыклад, не было відаць з мора.

Літаральна праз 20–25 хвілінаў нашага шпацыру да нас падбеглі два мужчыны ў камуфляжнай форме, яны назваліся супрацоўнікамі ФСА – яны гэтага не хавалі – і сказалі, што тут нельга весці ніякую здымку і ўвогуле знаходзіцца тут нельга, і [спыталі], як мы ўвогуле сюды трапілі. Што самае цікавае, нас суправадзілі да нашай машыны, пасля чаго супрацоўнікі ФСА ўхіліліся і больш з намі надта ў кантакт не ўступалі, але затое прыбеглі супрацоўнікі прыватнага ахоўнага прадпрыемства, прыбег нейкі дзіўны чалавек, іншаземец, які кіраваў гэтым прыватным ахоўным прадпрыемствам.

Адна з цікавых яркіх дэталяў, якая мяне тады ўразіла, – гэта колькасць замежнікаў сярод кіроўнага складу гэтай будоўлі, таму што мы спачатку пагутарылі з чалавекам, які падышоў да нас і сказаў, што мы тут знаходзімся незаконна. Ён гаварыў па-расейску, але з італьянскім акцэнтам. А потым, калі ўжо пачаліся дзеянні ў дачыненні да нас з боку супрацоўнікаў прыватнага ахоўнага прадпрыемства, то кіраваў усёй гэтай спецыяльнай аперацыяй выхадзец адной з балканскіх краінаў – серб, наколькі мы тады зразумелі.

– І больш за ўсё вас здзівіў празрысты шкляны басейн на тэрыторыі палаца?

– Там шмат што здзівіла. Якраз у фільме Аляксея Навальнага ёсць як мінімум тры мае фатаграфіі, якія я тады здолеў зрабіць, – гэта брама з пазалочаным арлом, гэта так званая аквадыскатэка, а з боку аквадыскатэкі ўладкаваны выхад з басейна. Басейн аддзелены ад вуліцы вялікай празрыстай сцяной, на той момант там ужо плёскалася вада, відаць было, што басейн выкарыстоўваецца. Я яшчэ тады здзівіўся, бо мы там былі зімой, колькі ж трэба рэсурсаў для таго, каб як мінімум ацяпляць гэтае памяшканне, каб падаграваць ваду і гэтак далей. Гэта было дзіўна. Відавочна, што гэта ўсё каштуе вельмі нятанна.

– Вы напэўна мелі зносіны з мясцовымі жыхарамі. Яны ведаюць, што гэта за палац? Якая ў іх рэакцыя?

– Вядома, ведаюць. Там шыла ў мяшку не ўтоіш. Прычым многія жыхары Геленджыка працавалі на тых ці іншых працах на тэрыторыі гэтага палаца. Працы там надта няма, і сёй-той уладкоўваўся туды працаваць азеляняльнікам ці яшчэ кімсьці. Натуральна, яны расказваюць, дзе яны працуюць, гэтага ніхто асабліва не хаваў. Гэта адзін момант.

Другі момант. Нашы органы – памежнікі, Федэральная служба аховы – зрабілі ўсё, каб пра гэты аб'ект ведала ўся краіна. Яны проста ўзялі і перакрылі бераг па абодва бакі ад палаца. Кавалак берагу стаў зусім зачынены для праходу людзей. Уласна, усе людзі, якія туды прыязджаюць на адпачынак, у тую самую Праскавееўку, у іх узнікае пытанне: "А чаму мы не можам хадзіць у той бок?" Уласна, памежнікі ім усё расказваюць, што гэта дзяржаўны аб'ект, што хадзіць там нельга з меркаванняў бяспекі – і ўвогуле, "адышлі б вы ад плоту падалей".