СМІ: Таракан зарабляе на кантрабандзе цыгарэт да $2 мільярдаў на год

Злачыннай дзейнасцю зацікавіліся падаткавікі і сілавыя ведамствы РФ.

Амаль кожны дзень на межах Рэспублікі Беларусь памежнікі Польшчы, Літвы, Латвіі і мытнікі Расеі перахопліваюць кілаграмы беларускіх цыгарэт і тытунёвай сыравіны коштам на мільёны даляраў ЗША. Падчас канфіскацыі кантрабанды цыгарэт, якую надоечы правёў Еўрапол, было выяўлена 2,6 тон тытуню і 67 млн штук цыгарэт, 88% з якіх вырабіла Беларусь, піша выданне busel.online.

Кантрабанда - звычайная і традыцыйнае справа для краіны. Жыхары гэтага ўсходнееўрапейскага скрыжавання стагоддзямі займаліся перамяшчэннем тавараў паміж Расеяй, Польшчай, Літвой і Латвіяй. Распад Савецкага Саюза даў гэтай дзейнасці глыток паветра для развіцця, і кантрабанда стала спосабам заробку для многіх грамадзян толькі што ўтворанай дзяржавы.

Дзяржаўны характар кантрабанды дапамог Лукашэнку. У 1995 годзе была створаная адзіная расейска-беларуская мытная зона, згодна з якой кантрабанду кантралявала кіраўніцтва спраў Лукашэнкі. Яно адказвала за адпраўку на расейскі рынак курыных кумпячкоў, спірту і алкагольных напояў, а таксама нізкаякасных тытунёвых вырабаў з краін Цэнтральнай Еўропы.

Усе пастаўкі рэгуляваліся беларускімі чыноўнікамі, а беларускі правадыр зарабіў першыя мільёны даляраў ЗША. У 2014-2015 годзе ўнеслі змены ва ўжо складзеную схему: цяпер кантрабандай занятыя камерцыйныя структуры, два дзясяткі якіх адкрылі алігархі з бліжэйшага атачэння Лукашэнкі. Яны займаліся пераўпакоўкай нарвежскай рыбы, польскіх яблыкаў, груш, сыру, украінскага мяса, смятаны на адкрытых у Беларусі лагістычных цэнтрах. Кантрабанда стала часткай беларускай эканомікі. Да 2020 года беларускія алігархі і кіраванне спраў Лукашэнкі зарабілі на ёй больш за 500 млн даляраў ЗША.

Цыгарэты на 5 млн даляраў і «Табакерка» для адводу вачэй

Тытунёвую кантрабанду надумалі зрабіць асобнай крыніцай нажывы. Так, за 9 месяцаў 2020 года Еўразвяз канфіскаваў 262 млн штук беларускіх цыгарэт, у снежні польскія мытнікі выявілі 26 млн цыгарэт на 5 млн даляраў.

Беларускія вытворцы тытунёвай прадукцыі (Гарадзенская тытунёвая фабрыка «Нёман», дзве фабрыкі ў Менску - «Тытунь-Інвест» і «Інтэр-Табака») - маюць нелегальныя вытворчасці. Апроч іх тэрыторыя краіны мае падпольныя «фабрыкі». Сам тытунь таксама пастаўляюць не паводле чыстай схемы, ігнаруючы нормы і Мытны кодэкс ЕАЭС. Як правіла, беларускія мытныя фабрыкі завозяць тытунёвую сыравіну вельмі нізкай якасці, каб экспартаваць цыгарэты дэмпінгавымі коштамі. Напрыклад, сярэдні кошт пачкубеларускіх кантрабандных цыгарэт у Смаленскай, Пскоўскай, Бранскай, Арлоўскай і Тульскай абласцях амаль удвая ніжэйшы, чым легальная прадукцыя расейскіх вытворцаў: ад 55 да 100 рублёў.

Беларускі алігарх А. Алексін адкрыў па ўсёй тэрыторыі краіны сетку тытунёвых крам «Табакерка», каб растлумачыць велізарны аб'ём вытворчасці тытунёвых вырабаў - 25-30 млрд. штук на год, што несупастаўна з колькасцю спажыванага тытуню ў краіне - 16 млрд штук цыгарэт на год. У кантрабанду ўцягнутыя сотні грамадзян Рэспублікі Беларусь. Доступ да яе настолькі аблегчаны, што людзі, якія наведвалі Польшчу, Літву, Расею, вывозілі цыгарэты не толькі ў багажніках асабістых аўтамабіляў, але хавалі іх сярод асабістых рэчаў у валізках і торбах. Такое назіралі да лістапада 2020 года. Тысячы набытых цыгарэт велізарным оптам, сотні майстэрняў занятыя пакаваннем беларускіх цыгарэт у фуры, іх засыпаюць бульбай, грузяць на рачныя лодкі, каб перацягнуць груз праз літоўскую ці латвійскую мяжу. Напрыклад, у студзені 2021 году польскія памежнікі ў цягніку з угнаеннямі з Беларусі знайшлі 8 тысяч пачкаў цыгарэт.

Цыгарэты паступаюць транзітам з Беларусі ў Калінінградскую вобласць, каб потым морам патрапіць на рынак Еўразвязу. І на гэта ўсё ўлада заплюшчвае вочы.

Жаданы рынак тытунёвай кантрабанды

Сітуацыя на расейскім рынку выглядае наступным чынам. Нават падчас пандэміі кантрабанда працягвала сваю актыўную дзейнасць. З даследавання агенцтва «Бізнэс аналітыка рытэйл трэкінг» (БАРТ), дзель нелегальных цыгарэт, незаконна ўвезеных з краін ЕАЭС, перш за ўсё Беларусі, на расейскім рынку вырасла з 50% да 58%. Адначасова дзель краіны ў гэтым аб'ёме павялічылася з 87% да 89%, а агульная дзель цыгарэт беларускага паходжання на рынку Расеі вырасла з 4,6%, да 5,3%.

Расейскі рынак - самы жаданы рынак для беларускай тытунёвай кантрабанды. Падатковыя страты РФ складаюць ад 1,5 да 2 млрд даляраў ЗША. Мінулы год спарадзіў у Маскве падпольныя тытунёвыя фабрыкі, якія займаюцца вытворчасцю цыгарэт беларускіх марак. І робяць гэта грамадзяне Рэспублікі Беларусь. Сыравіна і камплектацыя прывозіцца з Беларусі. У выніку, беларуская кантрабанда наблізілася да свайго асноўнага рынку, што ставіць перад расейскімі падаткавікамі і сілавымі ведамствамі зусім новыя задачы.

Так, агульны даход ад кантрабанды цыгарэт прыносіць сваім бенефіцыярам да 2 млрд даляраў ЗША на год. Лукашэнка стаў сапраўдным кантрабандным алігархам, зрабіўшы кантрабанду народнай справай.