«Атэстат не каштуе здароўя дзіцяці»

Сям'я перажыла трагедыю і просіць скасаваць школьныя экзамены.

Дачка Юліі сканчае 9-ы клас адной са школаў Савецкага раёна Менска. З сакавіка, калі ў Беларусі пачала актыўна развівацца сітуацыя з каранавірусам, сям'я сышла ў самаізаляцыю. У чэрвені ў дзіцяці экзамены, дома паднялося пытанне: ці гатовая сям'я адпусціць дзяўчынку на іспыты, піша tut.by. «17 траўня не стала маёй мамы. У яе была двухбаковая пнеўманія і каранавірус. Ніякі атэстат не каштуе таго, каб я цяпер рызыкавала здароўем дзіцяці», – кажа Юлія.

Сям'я Юліі – шматдзетная. Двое малых і два школьнікі – 9-класніца Ангеліна і Данііл – ён у другім класе. З сакавіка, яшчэ да заканчэння трэцяй чвэрці, мама напісала заяву, каб дзеці не хадзілі ў школу.

– Наш тата прадаўжае хадзіць на працу, а мы з дзецьмі амаль заўсёды ў кватэры, – апісвае сваю сітуацыю суразмоўца. – Маё меркаванне: кожны выхад на вуліцу ці кантакт з іншымі людзьмі павялічвае шанец заразіцца COVID-19, таму мы імкнемся не рызыкаваць. Максімум гуляем у лесе каля дома.

Паводле словаў Юліі, у школе на яе заяву, што дзеці будуць вучыцца дома, адрэагавалі добра. У класе Ангеліны, напрыклад, палова дзяцей на «дыстанцыйным».

– Праблемаў з навучаннем у дзяцей няма, – апісвае сітуацыю мама. – Заданні для малодшага настаўнік скідае ў вайбер, старэйшая карыстаецца электронным дзённікам. З яго дапамогай яна бачыць, над якой тэмай працуюць у класе, якія заданні задаюць. Сярод педагогаў ёсць прагрэсіўныя – ім дзеці выпраўляюць выкананыя хатнія заданні праз электронную пошту. Некаторыя нават ставяць «хатнім» вучням ацэнкі.

У канцы красавіка ў сям'ю Юліі прыйшла бяда. У яе бацькоў, сястры, мужа сястры і іх дзіцяці тэст на «кавід» даў станоўчы вынік. Цяжэй за ўсё хваробу пераносіла мама Юліі. Здымак паказаў, што ў яе двухбаковая пнеўманія, на 12-ы дзень яе падключылі да ШВЛ.

– 17 траўня нам паведамілі, што мама памерла, ёй было 57 гадоў, – расказвае Юлія. – Ні да хваробы, ні ў яе перыяд мы не кантактавалі, але ўся гэтая сітуацыя паказала, наколькі сур'ёзны вірус. Таму, калі ў бацькоўскім чаце нашых дзевяціклашак сталі абмяркоўваць экзамены, я прапанавала падчас іспытаў усім дзецям выкарыстоўваць сродкі індывідуальнай абароны. Бацькі паставіліся да гэтага адмоўна. Адна мама напісала, што ёй ужо надакучыла тэма каранавірусу. Другая сказала: яе дачка не зможа доўга сядзець у масцы. Трэцяя адзначыла: дзеці ўсё роўна ходзяць, дзе хочуць, а тут мы раптам чагосьці баімся. Увогуле, у кожнага сваё стаўленне да таго, што адбываецца.

У выніку Юліі прапанавалі: калі яна так перажывае за Ангеліну, яе дачка можа без праблемаў сядзець на экзамене ў масцы.

– Я тлумачу, калі здаровае дзіця надзене маску, а астатнія не, то Ангеліну гэта ніяк не абароніць, – тлумачыць сваю пазіцыю мама. – Маска ў першую чаргу патрэбная хвораму чалавеку, але паколькі не зразумела, ці хворы нехта з дзяцей, пакуль яны будуць пісаць дыктоўку ці рашаць задачы, вірус можа распаўсюджвацца па класе.

Усё скончылася тым, што Юлія напісала класнай, што не адпусціць дзіця на экзамены. Акрамя таго, 21 траўня яна адправіла электронны ліст у Міністэрства. У ім адзначыла: у артыкуле 31-м Кодэкса аб адукацыі пазначана: навучэнцы маюць права на ахову жыцця і здароўя падчас адукацыйнага працэсу. Наведваючы экзамены, упэўненая мама, любое дзіця рызыкуе заразіцца COVID-19 або заразіць настаўніка.

– З Міністэрства адказ мне пакуль не прыйшоў, а класная яшчэ раз прапанавала Ангеліне прыйсці ў масцы, – адказвае Юлія. – Сёння, 25 траўня, я таксама выправіла ліст дырэктару. У дакуменце папярэдзіла, што не адпушчу дзіця на экзамены.

Юлія не адзіная жыхарка Беларусі, хто хоча, каб сёлета яе дзеці не здавалі школьныя экзамены. На мінулым тыдні ў інтэрнэце з'явілася петыцыя, аўтары якой просяць Міністэрства адукацыі скасаваць выпускныя і перанесці ўступныя экзамены. За чатыры дні петыцыю падпісала амаль дзевяць тысяча чалавек.

– Маё меркаванне, дзецям у 9-х і 11-х класах у пасведчанне i атэстат маглі б проста выставіць гадавыя адзнакi, – разважае Юлія.

– Нехта вам запярэчыць, 11-класнікі ўсё роўна пойдуць на ЦТ.

– Тут у чалавека ёсць права выбару: ён можа ісці на тэставанне ці не, – адказвае суразмоўца. – Пасля 9-га класа мая дачка, напрыклад, збіралася паступаць у каледж мастацтваў. Яна хадзіла да рэпетытара і на факультатыў. Калі пачалася пандэмія, мы скасавалі падрыхтоўку. Уступныя экзамены ў Ангеліны ў жніўні, калі сітуацыя з каранавірусам стабілізуецца, яна на іх пойдзе. Прадоўжыць вучыцца ў школе. У выпадку са школьнымі іспытамі такой магчымасці няма. Ты павінен ісці і ўсё.

– Ці ёсць сітуацыя, пры якой вы ўсё ж пойдзеце на экзамены?

– Толькі калі ўсе аднакласнікі будуць у масках. Гэта памяншае рызыку, – адказвае Юлія. – Ангеліна са мной таксама згодная. Мы перажылі трагедыю і разумеем, здароўе важнейшае за атэстат. Хай нават дачцэ не аддадуць «кардонку», мне ўсё адно. Жыццё не параўнальнае ні з якімі атэстатамі.

Аператыўна атрымаць каментар у Міністэрстве адукацыі не атрымалася. Як толькі атрымаем, дадамо яго ў публікацыю.

Пакуль рыхтаваўся матэрыял, з Юліяй звязалася адміністрацыя школы. Маме растлумачылі, што «дзіця павінна здаць іспыты». Пры гэтым паабяцалі: школа пастараецца зрабіць усё, каб абараніць здароўе дзяцей. Так, іспыты будуць праходзіць у самых вялікіх кабінетах. Парты расставяць у шахматным парадку на адлегласці паўтара метра. Паверхні апрацуюць антысептыкамі. Вучняў рассадзяць далёка.

– Растлумачылі: папрасіць усіх дзяцей надзець маскі яны не могуць, бо ў нас няма масачнага рэжыму, – апісвае сітуацыю суразмоўца. – У школе спакойна паставіліся да нашай сітуацыі. Сказалі, усё разумеюць, але адмена экзаменаў залежыць не ад іх. Як варыянт нам прапанавалі праверыць веды ў 20-х датах жніўня, але мы пастанавілі: калі дзяцей паспрабуюць засцерагчы, пойдзем з усімі. Але ўсё ж хочацца, каб Міністэрства адукацыі яшчэ раз звярнула ўвагу на сітуацыю са школьнымі іспытамі. Петыцыю падпісала нямала чалавек, значыць, іншых бацькоў таксама непакоіць гэтае пытанне.