Тройчы героі

Лекар сказаў «у морг!» - значыць, у морг.

У кожнага з нас свае выявы гэтай восені. Адных больш за ўсё ўзрушыла калона адважных пенсіянераў, іншых - прыгажуня Вольга Хіжынкова, якая горда ідзе ў турму, трэціх - віртуозны саксафон Паўла Аракеляна, які гучыць кожны вечар у розных дварах Менска з тэхнічным перапынкам на 15 дзён. Беларуская восень была такой насычанай страшнымі і выдатнымі падзеямі, што ў гэтай разнастайнасці фарбаў і гукаў вельмі цяжка выбраць нешта адно, самае-самае. У мяне ў памяці напэўна назаўжды захаваюцца два вобразы гэтай восені.

Першы - гэта лекары шпіталя хуткай дапамогі ў белых халатах, якія стаяць тварам да сцяны паабапал шпітальнага калідора. Рукі на сцяну, як у Савецкім РУУС, а ў руках - аркуш паперы з надпісам «0 праміле». З серады палова краіны стаіць тварам да сцяны з тымі ж надпісамі - настолькі усіх узрушыла гэтая адчайная акцыя лекараў, настолькі яна адважная і шчырая, настолькі блізкай кожнаму з нас.

А другі вобраз - гэта акадэмік Астроўскі, які ў свой адзіны выходны едзе разбіраць завалы на згарэлым ад падпалу лецішчы акадэміка Мрочака. Абодва - кардыяхірургі з сусветным імем, якія выратавалі тысячы чалавечых жыццяў. На знак падзякі адстаўны тыран адправіў да аднаго з іх нейкіх чарговых «масандрыкаў», якія падпалілі старое лецішча, ды яшчэ і цыдулку з пагрозамі на папялішчы пакінулі. Затое гэтая жахлівая гісторыя выразна акрэсліла маштаб асоб: з аднаго боку - выбітныя лекары, якім мы з вамі гатовыя даверыць сваё жыццё; з другога – дробныя хуліганы, якія плююцца, і могуць падпаліць чужую хату або забіць пад покрывам ночы, але ніколі не выйдуць на сумленны адкрыты бой.

А лекары - выйшлі. Арцём Сарокін перадаў журналістцы Кацярыне Барысевіч даведку з тым самым нулём праміле, рызыкуючы працай і свабодай, не дзеля славы. Імя яго наогул стала вядома толькі два дні таму, а да таго ён быў грамадзянінам падазраваным для рэжыму і невядомым героем для беларусаў. Сарокін зрабіў гэта для таго, каб нягоднікі ў пагонах і ў тэлестудыях не асмеліліся брахаць наконт п'янай бойкі, у якой загінуў Раман Бандарэнка. Патэтычнае «пайсці ў турму за праўду» - гэта не рытарычная фігура. У выпадку з Арцёмам Сарокіным гэта абсалютна пазбаўлены метафарычнасці выраз.

Калегі Арцёма Сарокіна на знак салідарнасці сталі тварам да сцяны проста ў шпітальным калідоры, сціскаючы ў руках аркушы паперы з надпісам «0 праміле». І зараз гэта такі ж сімвал беларускай рэвалюцыі, як і апошняя фраза Рамана Бандарэнкі «я выходжу». Ды і самі лекары - хто стаіць у шпітальным калідоры, якія выходзяць на вуліцу ля сваіх лякарняў са сцягамі, якіх вядуць у аўтазакі проста ў белых халатах каля Акадэміі навук, - таксама сімвал нашай рэвалюцыі. Выдатны гераічны сімвал, які натхняе

У сутнасці, нашы лекары сёння - тройчы героі. Па-першае, яны працуюць ва ўмовах пандэміі, якую па-ранейшаму адмаўляе рэжым. А гэта значыць, што ён не клапоціцца ні пра забеспячэнне сродкамі абароны, ні пра дадатковыя выплаты, ні пра стварэнне максімальна бяспечных умоў для іх працы. Па-другое, яны ратуюць нашае жыццё, рызыкуючы ўласным. І калі падчас вясновай хвалі пандэміі беларусы вазілі ім абеды, закуплялі сродкі індывідуальнай аховы і медыкаменты, якіх не ставала, то цяпер яны збіраюць грошы для сем'яў палітзняволеных і стаяць у доўгіх чэргах, каб паспець трапіць у СІЗА або ІЧУ з перадачай сваякам (свежы прыклад: у сераду да Жодзінскага СІЗА сяброўка паехала а пяць раніцы і ў чарзе была ўжо трыццатай), або дзяжураць каля турмаў, каб дапамагчы пасля арыштаў дабрацца да дома. Так што лекары вымушаныя спраўляцца без усякай дапамогі. І па-трэцяе, нягледзячы ні на што, яны знаходзяць сілы і час пратэставаць. Абараняюць сваіх калег. Не даюць спаскудзіць добрае імя ахвяр. Звальняюцца на знак салідарнасці. Выходзяць на акцыі пратэсту.

Зразумела, чаму Саша тры працэнты іх цяпер так ненавідзіць. Сваёй бясстрашнасцю і гатоўнасцю свядома рызыкаваць лекары ставяць яму дыягназ. Дакладней, усёй сістэме. Дыягназ просты: здыханне. Кома, выкліканая празмерным спажываннем «Масандры». Поўнае раскладанне тканак і клетак душы. Увогуле, тэрмінальная стадыя рэжыму, які яшчэ летась многім падаваўся цалкам жыццяздольным і нават ружовашчокім, асабліва пасля таго як пудрай і румянамі перад люстэркам. Але лекары сказалі праўду: яму не жыць. І зараз сістэма, што канае, спрабуе іх знішчыць - яны ж раскрылі ўсяму свеце страшную медычную таямніцу, а пацыент яшчэ не ў моргу і нават трапечацца, з аўтамата страляе, палкамі размахвае і ў турмы саджае. Ён думае, што ўсім яшчэ пакажа, вядома.

Але ўжо не, грамадзянін пацыент. Лекар сказаў «у морг!» - значыць, у морг.

Ірына Халіп, спецыяльна для Charter97.org

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]