Грузінская апазіцыя не выключае імпічменту прэзідэнта

Спрэчку выклікаў акт аб памілаванні, падпісаны Саламэ Зурабішвілі.

Грузінская апазіцыя не выключае, што парламент можа паставіць пытанне аб імпічменце прэзідэнту Грузіі Саламэ Зурабішвілі, у сувязі з падпісаннем ёю актаў аб памілаванні асоб, якія ўчынілі наўмысныя забойствы, паведамляе «Голос Америки».

Пасля таго як стала вядома, што сярод 34 зняволеных, якіх у жніўні памілавала Зурабішвілі, трое былі асуджаныя за забойства, уключаючы забойства паліцэйскага, у краіне выліўся скандал. Зурабішвілі ў адказ на крытыку спачатку заявіла, што так як памілаванне з'яўляецца аднамерным правам прэзідэнта, яна не мае намеру даваць дадатковыя каментары. Хоць па меры таго, як праз адвакатаў пацярпелых станавіліся вядомыя дэталі пра спіс памілаваных, які не падлягае абнародаванню, і незадаволенасць грамадскасці станавілася ўсё больш маштабнай, уключаючы вулічныя пратэсты, 18 верасня прэзідэнт Грузіі абвясціла мараторый на акты аб памілаванні.

«Памілаванне - гэта не тое, што думаюць некаторыя людзі, гэта не апраўданне для каго-небудзь або рэвізія якога-небудзь суда, гэта суб'ектыўнае і персанальнае рашэнне прэзідэнта, якое знаходзіцца пад яго адказнасцю. Гэта ацэнка абставін чалавекам, які ў той жа час з'яўляецца прэзідэнтам, што не выключае памылак», - заявіла Зурабішвілі.

Прэзідэнт Грузіі, якая раней распусціла спецыяльную камісію памілавання, што функцыянавала пры папярэдняй адміністрацыі, заявіла, што неабходна стварыць адпаведную рабочую групу ў парламенце. Згодна з Зурабішвілі, гэтая група распрацуе новыя правілы, якія «выключаць наступныя хваляванні» ў грамадстве.

Рэакцыя ў Тбілісі

Прэзідэнта Грузіі за спрэчныя памілаванні асудзілі і сябры ўрада, уключаючы прэм'ер-міністра Георгія Гахара.

«Памілаванне з'яўляецца дыскрэцыяй прэзідэнта, але для мяне абсалютна непрымальнае памілаванне забойцы, асабліва забойцы паліцэйскага», - заявіў 18 верасня грузінскі прэм'ер у каментары для СМІ.

У сваю чаргу міністарка юстыцыі Тэя Цулукіяні паведаміла, што адзін з памілаваных прэзідэнтам знаходзіцца ў вышуку з 2009 года, г.зн. гэты злачынец ніколі не адбываў пакаранне ў турме.

Адначасова ў апазіцыйнай «Еўрапейскай Грузіі» называюць незразумелым і рашэнне Зурабішвілі пра мараторый на акты памілавання, бо цяпер у выніку «безадказных дзеянняў» прэзідэнта пацерпяць тыя асобы, якія заслугоўваюць памілаванне.

Апазіцыянеры мяркуюць, што неабходна пачаць расследаванне, бо на іх думку ў Адміністрацыі прэзідэнта, магчыма і без яе ведама, маюць месца «карупцыйныя ўгоды». Апаненты заяўляюць, што гэта не выключае адказнасці самой Зурабішвілі, якая са слоў кіраўніка Мінюста, выдала акты аб памілаванні, не падсумаваўшы дакладнасць пададзеных у хадайніцтвах звестак з інфармацыяй, якая маецца ў Міністэрстве юстыцыі.

«Праблема не ў сістэме - прэзідэнт можа памілаваць каго заўгодна, але ў грамадстве ўзнікае пытанне: навошта павінен чалавек хацець памілаваць забойцу? Яшчэ раз прычыніць боль сем'ям, якія страцілі блізкіх людзей? Адказ можа быць адзін - альбо ты вельмі жорсткі, альбо ў цябе ёсць якая-небудзь цікавасць... Яна павінна казаць пра гэта, а не проста пра нейкую сістэму. Я не магу ўявіць матывацыю, чаму трэба гэта рабіць, калі няма прыкмет карупцыі, непатызма», - заявіла дэпутатка ад «Еўрапейскай Грузіі» Элен Хаштарыя.

Аналагічнага меркавання прытрымліваюцца ў партыі экс-прэзідэнта Міхаіла Саакашвілі «Адзіны нацыянальны рух».

«Памілаванне адразу трох забойцаў за адзін дзень, у тым ліку аднаго, якога нават арыштаваць не паспелі, які ні дня ў турме не прасядзеў, бо знаходзіцца ва ўцёках. Гэта можа адбыцца толькі з адной прычыны: хтосьці зарабіў грошы», - сцвярджае дэпутат ад «АНР» Раман Гацырыдзе.

У сваю чаргу, Амбудсмэн Грузіі Ніно Ламджарыя заявіла, што з прычыны грамадскай цікавасці, прэзідэнт Грузіі павінна падаць прычыны, на падставе якіх яна прыняла пастанову аб памілаванні ў спрэчных выпадках.

Меркаванне экспэртаў

Палітолаг Аляксандр Мікіяшвілі ў сваім каментары для Рускай службы «Голоса Америки» прызнаў, што памілаванне зняволеных з'яўляецца канстытуцыйным правам прэзідэнта Грузіі, і што згодна з законам прэзідэнт не абавязаны даваць тлумачэнні ў сувязі з прынятымі рашэннямі.

Разам з тым, Мікіяшвілі нагадаў, што для забеспячэння большай аб'ектыўнасці пры прыняцці пастаноў аб памілаванні, ранейшыя прэзідэнты праводзілі кансультацыі са спецыяльнымі камісіямі, якія былі ўкамплектаваныя асобамі, якія мелі аўтарытэт у грамадстве.

«Памылка Зурабішвілі ў тым, што распусціўшы камісію ў памілаванні, яна не стварыла нічога наўзамен, а цяпер яна звяртаецца да парламентарыяў з просьбай выпрацоўкі новых крытэраў, забываючы, што акты памілавання з'яўляюцца яе эксклюзіўнай кампетэнцыяй, а не парламентарыяў, якія прадстаўляюць розныя палітычныя партыі. Менавіта сама прэзідэнт можа стварыць празрыстую, недыскрымінацыйную сістэму памілавання, якая звядзе на мінімум пытанні наконт справядлівасці прынятых прэзідэнтам рашэнняў», - адзначыў экспэрт.

Пры гэтым экспэрт Георгій Шавшышвілі нагадаў, што нягледзячы на тое, што паводле Канстытуцыі Грузіі прэзідэнт валодае правам памілаваць зняволеных на ўласнае меркаванне, Тбіліскі гарадскі суд летась завочна прысудзіў экс-прэзідэнта Міхаіла Саакашвілі да трох гадоў зняволення за памілаванне асоб, асуджаных паводле нашумелай справы аб забойстве Сандра Гіргвліані.

«Калі прэзідэнт Зурабішвілі не падасць дэталёвую інфармацыю аб прычынах і працэсе прыняцця рашэнняў па ўказаных актах памілавання, то і ў гэтым выпадку справядлівым будзе пачаць расследаванне», - мяркуе палітолаг.