Рада Украіны прыняла ў першым чытанні законапраект аб незаконным узбагачэнні

За законапраект прагаласавалі 316 народных дэпутатаў.

Вярхоўная Рада Украіны падтрымала ў першым чытанні ініцыяваны прэзідэнтам Уладзімірам Зяленскім законапраект, які аднаўляе крымінальную адказнасць чыноўнікаў за незаконнае ўзбагачэнне, піша «Новое время».

За законапраект 1031 на пасяджэнні парламента ў сераду, 11 верасня, у першым чытанні прагаласавалі 316 народных дэпутатаў.

Законапраект дапаўняе Крымінальны кодэкс артыкулам 368-5, які прадугледжвае для чыноўнікаў пазбаўленне волі на тэрмін ад 5 да 10 гадоў за незаконнае ўзбагачэнне на суму, якая больш чым на 12 тысяч мінімумаў, што не абкладаюцца, (204 тысяч грн) перавышае іх даходы.

Таксама ўводзіцца новы механізм канфіскацыі незаконных актываў службовых асоб - на пастанову суда ў грамадзянскім парадку без абвінаваўчага прысуду.

Гісторыя пытання

Артыкул 368-2 аб незаконным узбагачэнні ўвялі ў Крымінальны кодэкс у 2015 годзе. Дзякуючы сістэме электронных дэкларацыі Нацыянальнае антыкарупцыйнае бюро выкарыстоўвала яго для вытворчасцяў супраць чыноўнікаў з сумнеўнымі даходамі.

Калі чыноўнік не мог растлумачыць паходжанне актываў на суму вышэйшую за тысячу мінімумаў, што не абкладаюцца, то бок 960 тысяч грн, то яму пагражала пазбаўленне волі на тэрмін ад 2 да 10 гадоў з канфіскацыяй маёмасці.

Аднак у лютым 2019 года Канстытуцыйны суд прызнаў гэты артыкул неканстытуцыйным. Суддзі аргументавалі сваё рашэнне тым, што артыкул парушае прэзумпцыю невінаватасці: замест таго, каб бок абвінавачання даказваў незаконнасць набыцця актываў, грамадзянін сам вымушаны тлумачыць законнасць сваіх даходаў.

Прадстаўленне ў КС накіравалі 59 народных дэпутатаў з розных фракцый, частка з якіх самі былі фігурантамі вытворчасцей менавіта паводле артыкула аб незаконным узбагачэнні.

Чаму артыкул хочуць вярнуць

Як гаворыцца ў тлумачальнай запісцы да законапраекта, адсутнасць крымінальнай адказнасці за незаконнае ўзбагачэнне нівеліруе ролю сістэмы электроннага дэкларавання ў папярэджанні і выяўленні карупцыі. На іх думку, без крымінальнай адказнасці дэклараванне можа быць выкарыстана для легалізацыі актываў, набытых незаконным шляхам.

Таксама сказана, што ўстанаўленне крымінальнай адказнасці за незаконнае ўзбагачэнне з'яўляецца абавязаннем Украіны ў Мемарандуме аб узаемадзеянні з Міжнародным валютным фондам ад 22 красавіка 2014 года, а таксама паводле артыкула 20 Канвенцыі Арганізацыі Аб'яднаных Нацый супраць карупцыі 2003 года, ратыфікаванай украінскім парламентам 18 кастрычніка 2006 года.

Разглядаць справы аб незаконным узбагачэнні чыноўнікаў будзе Вышэйшы антыкарупцыйны суд.