Яўген Афнагель: Новаполацк - супер

Лукашэнка атрымаў новую «чорную метку».

Учора, 20 чэрвеня, у Наваполацку прайшла сустрэча з лідарамі Беларускага Нацыянальнага Кангрэсу, кандыдатам у прэзідэнты Беларусі Мікалаем Статкевічам і каардынатарам грамадзянскай кампаніі «Еўрапейская Беларусь» Яўгенам Афнагелем.

На просьбу сайта Charter97.org Яўген Афнагель распавёў падрабязнасці пра сустрэчу.

- Вы напісалі ў «Фэйсбуку»: «Наваполацк - супер! Поўная зала, больш за 70 чалавек, самыя розныя погляды і перакананні». У чым прычына, што на сустрэчу прыйшло столькі людзей?

- Насамрэч, для нас стала нечаканасцю тое, што прыйшло так шмат людзей у параўнальна забяспечаным горадзе. Бо ў тых, хто працуе на буйных заводах Наваполацка, заробак, як яны самі казалі - «яшчэ больш-менш». Гэта, вядома, не 500 даляраў, але больш, чым у іншых райцэнтрах.

Але з іншага боку, у тых, хто не звязаны з «Нафтанам», заробаке такі ж, як у іншых рэгіёнах – 150-200 даляраў.

Наваполацк - адносна малады горад. У ім людзі прывыклі жыць крыху лепш, чым агулам па краіне. А эканамічны крызіс адчуваецца ўсюды. Таму адыграла сваю ролю тое, што людзі разумеюць: катастрофа ў эканоміцы закране ўсіх, у тым ліку і тых, хто цяпер параўнальна нядрэнна зарабляе. Больш таго: яны страцяць больш, чым астатнія.

Розніца паміж былым дабрабытам і тым, што чакае – вастрэйшая і больш балючая. Гэта нават не мая думка, пра гэта распавядаў адзін з жыхароў горада на сустрэчы.

Другая прычына: ёсць глабальныя праблемы, звязаныя не з «лядоўняй», а з будучыняй нашай дзяржавы і яе грамадзян. Вельмі многіх людзей на сустрэчы хвалявалі пытанні незалежнасці, геапалітыкі, апошнія заявы кіраўнікоў Расеі аб тым, што абмяркоўваецца пытанне ўвядзення адзінай валюты.

Даслоўна ўчора прагучалі словы Пуціна аб тым, што трэба выконваць дамову пра «саюзную дзяржаву», у якой прапісаны «адзіны парламент» і «адзіная валюта». І гэтыя пытанні таксама абмяркоўваліся на сустрэчы.

Наогул, адчуваецца, што з кожнай новай сустрэчай прыходзіць усё больш людзей. Людзі атрымліваюць больш інфармацыі з незалежных СМІ, у тым ліку і з Charter97.org пра тое, што адбываецца падчас нашых паездак па гарадах. Цікавасць расце.

І калі на першых сустрэчах людзі былі настроеныя абмяркоўваць у асноўным лакальныя пытанні, заробкі, пенсіі, то з кожнай новай сустрэчай тэмы размоў пашыраюцца – да пытанняў аб незалежнасці краіны і шляхах развіцця Беларусі ў будучыні. Эканоміку мы ўжо абмяркоўвалі ў глабальным сэнсе: інвестыцыі, развіццё бізнэсу ў свабоднай Беларусі - як уладкаваць краіну пасля Лукашэнкі.

- Якія яшчэ выказванні людзей запомніліся на гэтай сустрэчы, якой была яе энэргетыка?

- Звычайна на кожнай сустрэчы мы пачынаем размову аб агульнай сітуацыі ў краіне. Але цяпер нас проста перабілі: «Мы гэта ўсё выдатна ведаем. Што рабіць? Як змяніць уладу? Як хутка рэфармаваць эканоміку пасля змены ўлады? Як зрабіць так, каб найбліжэйшым часам Лукашэнка сышоў, а цягам 5-10 гадоў мы ўжо змаглі правесці рэформы еўрапейскага ўзроўню?»

У Наваполацку цікавым было тое, што людзі задавалі вельмі практычныя пытанні. Ім нецікава было размаўляць аб сучаснай сітуацыі: усе і так усё добра ведаюць. Усе чакаюць выразнага плану дзеянняў: як перамагчы Лукашэнку і дамагчыся свабоды ў адносна кароткі прамежак часу.

Тым больш, улічваючы апошнія заявы беларускіх і расейскіх уладаў, большасці зразумела, што найбліжэйшыя 1,5-2 гады будуць вызначальнымі для лёсу краіны: альбо мы саступім, альбо пераможам і будзем будаваць свабодную краіну, накручваючы тое, што за 25 гадоў у нас скрала дыктатура.

Што цікава: Людзі на сустрэчы перадавалі словы падзякі сайту Charter97.org за тое, што вы інфармуеце жыхароў гарадоў аб будучых сустрэчах з прадстаўнікамі БНК. Людзі адзначылі, што дзякуючы гэтаму яны змаглі спакойна сабрацца і прыйсці на сустрэчу аб хвалюючых іх пытаннях.

- Якія высновы можна зрабіць пасля сустрэчы ў Наваполацку?

- Калі мы яшчэ ехалі на яе, мы абмяркоўвалі з калегамі магчымыя цяжкасці. У Наваполацка, Салігорска, Мазыра ёсць нешта агульнае з «закрытымі гарадамі» часоў СССР: там у крыху больш чалавечых умовах жыве насельніцтва. Там размешчаныя буйныя прадпрыемствы, ёсць нафтаперапрацоўка, якая адна з нямногіх з’яўляецца ў Беларусі паспяховай.

Таму ў нас былі некаторыя асцярогі праз тое, што можа быць менш людзей, што будуць складаныя пытанні, крытыка. Але калі мы ўбачылі поўную залу і людзей, якія яшчэ да сустрэчы імкнуліся перагаварыць, ціснулі руку, радасна сустракалі - гэтыя ўсе асцярогі знікнуць.

Гэта значыць, што нават у такіх «аазісах дабрабыту», свайго кшталту «пацёмкінскіх вёсках», дзе, здавалася б павінны менш крытыкаваць Лукашэнку – нават у такіх месцах яго ненавідзяць і чакаюць яго сыходу.

І не проста чакаюць. Так шмат практычных пытанняў: пра планы, пра тое, як можна дапамагчы апазіцыі - не было нідзе. Так, была крытыка ў наш адрас, але яна амаль адразу перарастала ў канструктыўныя парады і ўступленне выступоўцаў у Беларускі Нацыянальны Кангрэс. Такой вялікай колькасці новых актывістаў пасля сустрэчы яшчэ не было.

Хачу адзначыць яшчэ адзін вельмі цікавы момант. Лукашэнка раней увесь час «выязджаў» за кошт танных энэргарэсурсаў з Расеі. А ў апошнія месяцы самыя непрыемныя падзеі для дыктатара звязаныя менавіта з «нафтай». Гэта і падатковы манеўр у Расеі, і брудная нафта, якая трапіла і зноў трапляе ў беларускія нафтаправоды, гэта і сур'ёзныя паломкі на беларускіх НПЗ праз такую нафту.

А цяпер яшчэ і галоўны горад беларускіх нафтавікоў - Наваполацк - вельмі выразна паказаў сваё стаўленне да дыктатара. Я думаю, што гэтая новая «чорная пазнака» для Лукашэнкі вельмі сімвалічная і паказвае, што яго ў краіне ніхто не падтрымлівае - нават людзі, якія атрымліваюць больш-менш высокія заробкі. Нават яны адвярнуліся ад дыктатара, яму няма на што абаперціся.

Галоўнае пытанне, якое цікавіць практычна ўсіх – якім чынам адбудуцца перамены. Людзям зразумела, што яны адбудуцца, і нават у блізкай перспектыве, іх хвалюе толькі - як яны змогуць у гэтым паўдзельнічаць.

Калі вам спадабаўся артыкул, вы можаце падтрымаць сайт Charter97.org наступным чынам:

РАЗЛІКОВЫ МУЛЬТЫВАЛЮТНЫ РАХУНАК ДЛЯ АХВЯРАВАННЯЎ:

Назва банка: Bank Millennium S.A.
Адрас: ul. Stanislawa Zaryna, 2A, 02-593, Warszawa
IBAN: PL 97 1160 2202 0000 0002 1671 1123
SWIFT: BIGBPLPW
Імя ўладальніка рахунку: Fundacja “KARTA ‘97”
рызначэнне аплаты: Darowizna na cele statutowe

Звязацца з намі можна праз адрас [email protected]