Украіна ўвядзе квоты на імпарт беларускіх нафтапрадуктаў?

Улады Украіны вырашылі перагледзець стратэгію планаванага абмежавання імпарту нафтапрадуктаў у краіну.

Учора прэзідэнт Віктар Януковіч у сваім штогадовым пасланні да парламента заклікаў увесці квоты замест чаканых раней пошлін, піша выданне «Коммерсантъ-Украина».

Крыніцы «Ъ» у Мінэнерга сцвярджаюць, што маюць намер знізіць імпарт удвая за кошт кватавання, а дэфіцыт пакрыць шляхам запуску нафтаперапрацоўчых магутнасцяў, якія зараз прастаіваюць.

Учора на афіцыйным сайце Віктара Януковіча было апублікаванае штогадовае пасланне прэзідэнта да Вярхоўнай рады. У ім кіраўнік дзяржавы адзначыў, што ў 2012 годзе найбольшы спад назіраўся ў нафтаперапрацоўцы - у першую чаргу за кошт скарачэння выпуску прадукцыі на нафтаперапрацоўчых заводах (НПЗ) на 44,7%. «Украінскія НПЗ, якія ў 1990 годзе забяспечвалі першасную перапрацоўку 59 млн т нафты, у 2011 годзе перапрацавалі 9 млн т сыравіны, а ў 2012 годзе - толькі 4 млн т», - гаворыцца ў дакуменце. Адначасова, па дадзеных Дзяржстата, у 2012 годзе імпарт нафтапрадуктаў вырас на $1 млрд, амаль да $9 млрд. На думку Віктара Януковіча, вывесці нафтаперапрацоўчую прамысловасць з крызісу дасць магчымасць увядзенне квот на імпарт нафтапрадуктаў.

Па дадзеных Міністэрства энергетыкі і вугальнай прамысловасці, у 2012 годзе ўнутранае спажыванне светлых нафтапрадуктаў і дызпаліва склала 10,2 млн т, з якіх толькі 29,7% - украінская прадукцыя, а 70,3% - імпартная. На сённяшні дзень з шасці існуючых НПЗ працуе толькі два - Крэменчугскі і Шэбялінскі.

Як распавяла «Ъ» крыніца ў Мінэнерга, урад разглядае магчымасць кватавання імпарту нафтапрадуктаў пасля таго, як расследаванні па ўвядзенні ўвазной пошліны былі некалькі разоў спыненыя па ініцыятыве Міністэрства эканамічнага развіцця і гандлю. «Справа ў тым, што на сённяшні дзень без абмежавання імпарту нафтапрадуктаў запусціць украінскія НПЗ і стварыць доўгатэрміновыя ўмовы для іх працы на рынку немагчыма», - сказала суразмоўца «Ъ». Паводле яго слоў, існуе прапанова ўвесці штогадовую квоту па імпарту каля 2 млн т бензіну і 1,5 млн т дызельнага паліва.

Нагадаем, на працягу апошніх некалькіх гадоў уладальнікі ўкраінскіх НПЗ ужо дамагаліся абмежавання імпарту нафтапрадуктаў. У 2011 годзе Міжведамасная камісія па міжнародным гандлі правяла спецыяльнае расследаванне, аднак не знайшла падстаў для стрымлівання імпарту. Вясной бягучага года ўкраінскія НПЗ распачалі яшчэ адну спробу. На гэты раз яны патрабавалі ад Мінэканамразвіцця пачаць антысубсідзіарнае расследаванне ў дачыненні да імпарту нафтапрадуктаў з Беларусі, на якую прыпадае больш за трэць паставак, але зноў атрымалі адмову.

Увядзенне колькасных абмежаванняў імпарту наўпрост супярэчыць абавязацельствам, узятым Украінай пры уступленні ў СГА, адзначае дарадца юрыдычнай фірмы «Саенка Харэнка» Наталля Мікольская. «Таму пры рэалізацыі такіх планаў урад спачатку сутыкнецца з заклікам адмяніць такое кватаванне, а следам зацікаўленыя бакі будуць вымушаныя звярнуцца ў орган СГА па рашэнні спрэчак», - кажа яна.

Дырэктар Інстытута энергетычных стратэгій Дзмітрый Маруніч лічыць, што абмежаванне імпарту нафтапрадуктаў з'яўляецца пытаннем нацыянальнай бяспекі. «Калі пры прафіцыце вытворчых нафтаперапрацоўчых магутнасцяў ва Украіне 70% спажывання прыпадае на імпарт - гэта ненармальна. Галоўнае, каб абмежаванне імпарту не прывяло да росту коштаў на нафтапрадукты ва Украіне», - кажа ён.

Апытаныя «Ъ» уладальнікі ўкраінскіх НПЗ - «Укртатнафта» (Крэменчугскі НПЗ), «Раснафта» (Лісічанскі НПЗ), ВЕТЭК (Адэскі НПЗ) - адмовіліся ад каментароў. Не сталі каментаваць магчымасць увядзення абмежаванняў і найбуйнейшыя імпарцёры - «Галнафтагаз» (сетка АЗС ОККО), «Канцініум» (WOG) і «Лукойл».