5 лiстапада 2024, aўторак, 6:25
Падтрымайце
сайт
Сім сім,
Хартыя 97!
Рубрыкі

Станіслаў Шушкевіч: «Калі б не Лукашэнка, мы б жылі не горш Літвы і Польшчы»

31

Першы кіраўнік незалежнай Беларусі даў ацэнку 16-гадоваму перыяду праўлення Лукашэнкі.

На думку экс-спікера Вярхоўнага Савету Беларусі Станіслава Шушкевіча, калі б краіна была прававой дзяржавай, як гэта было па канстытуцыі да 1996 года, яна была б у лепшым становішчы, чым пры Лукашэнку, перадае «Нямецкая хваля».

- У ліпені 1994 года, калі Аляксандр Лукашэнка прыйшоў да ўлады, ці думалі вы, што ён застанецца на пасадзе прэзідэнта 16 гадоў?

- Не. Я разумеў адно, што нічога добрага ад чалавека, які ідзе на парушэнне канстытуцыі, чакаць нельга. Спачатку гэты вопыт быў для мяне нечаканасцю, таму што ён прыкідваўся радзецелем дэмакратыі, правоў чалавека і справядлівасці.

Калі хлусня выявілася ў выглядзе адступлення ад канстытуцыі ў 1996 годзе, беларускі парламент стаў на шлях імпічменту.

Але ў гэты час прыехала з Расіі прымірэнчая каманда ў складзе прэм'ер-міністра Чарнамырдзіна і старшыняў абедзвюх палат парламента Страявой і Селязнёва. Бо Лукашэнка казаў, што ўсе - ворагі Расеі, акрамя яго. Яны падпісалі так званую дэкларацыю аб прымірэнні парламента і прэзідэнта, якая на самой справе дала ўсю паўнату ўлады Лукашэнкі і фактычна зрабіла яго дыктатарам.

- Што пазітыўнага і негатыўнага прынеслі Беларусі гады кіравання Аляксандра Лукашэнкі?

- Пачнем з таго, што прамысловасць і сельская гаспадарка ў краіне развіваюцца старымі метадамі, няма лібералізацыі эканомікі. Крэдытаў атрымана шмат, запазычанасць краіны ўзрастае, а аддача вельмі памяркоўная.

Вядома, незалежнасць Беларусі ў параўнанні з савецкім часам прынесла народу магчымасць бываць за мяжой, купляць там якасныя тавары, і краіна ажыла. Але калі б не Лукашэнка, гэта ажыўленне было б лепшым. Ва ўсялякім разе, яно несувымерна з ажыўленнем Літвы або Польшчы. Ёсць такі паказчык, як сярэдняя працягласць жыцця, які ў гэтых краінах значна вышэй, чым у Беларусі, дзе яна самая нізкая ў Еўропе.

Многія кажуць, што палітыка Лукашэнкі прынесла стабільнасць, але такая стабільнасць утрымліваецца страхам. І калі будзе абвал, то нам яшчэ трэба перажыць шок і пераходны перыяд да нармальнай эканоміцы. А пакуль гэта прыдзельнае напружанне пераважна на старых магутнасцях.

- Якой магла б быць сёння Беларусь, калі б у 1994 годзе падзеі развіваліся па іншым сцэнары?

- Я думаю, што першапачатковы перыяд быў бы для краіны больш цяжкім, таму што пераходзіць на прынцыпова новыя рэйкі ў эканоміцы, на прынцыпова іншую базу ў падатковай справе - гэта заўсёды азначае пагаршэнне становішча.

У нас так і было спачатку, але мы мелі намер пераадолець цяжкасці па прыкладу Польшчы, гэта значыць, прайсці стан шоку. Лукашэнка, у прынцыпе, ад гэтага шоку краіну пазбавіў, але пазбавіў і ад рэфармавання.

Таму, думаю, што сёння, калі б Беларусь была нармальным прававой дзяржавай, як гэта было першапачаткова абвешчана, краіна была б у значна лепшым становішчы, чым пры цяперашнім кіраўніку.

Напісаць каментар 31

Таксама сачыце за акаўнтамі Charter97.org у сацыяльных сетках